Türkiye’de 1940’ta uygulanmaya başlanan yaz-kış saati uygulaması, 2016 yılında “tasarruf” gerekçesiyle kaldırıldı. 2018’de ise Resmi Gazete’de yayımlanan kararla “yaz saati” kalıcı hale geldi. Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ağustos ayında yaptığı açıklamada kelam konusu sabit saat uygulamasıyla beş yılda 6 milyar TL tasarruf edildiğini savunmuştu. Bakanın kelamlarına rağmen Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İstanbul Şube Müdürü Ali Fuat Aydın, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamalarda, “Bu durumun trafik, psikoloji, güç tüketimi, kamu güvenliği üzere pek çok mevzuda olumsuz tesir yaptığı bilinmektedir. Tüketim datalarına bakıldığında bilhassa uygulamanın başladığı yıl sonrasında tıpkı periyotta tüketim datalarında artış olduğu görülmekte, bu da tasarruf edildiği argümanlarını desteklememektedir” demişti. Saat uygulamasının ekonomik boyutunun yanı sıra bir de öğrencileri etkileyen tarafı bulunuyor. Uygulamanın öğrenciler üzerindeki tesirlerini uzmanlar Cumhuriyet’e anlattı.
“ÇOK ERKEN KALKIYORLAR”
Öğrenci Veli Derneği (VELİ-DER) Genel Lideri Ömer Yılmaz uygulamaya yine geçilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Yılmaz, “Çocuklar sabah erken saatlerde kalkmak zorunda kalıyor. Okul çıkış saatlerinde de sorun yaşıyorlar. Daha evvelki yıllarda da geçilmesini talep etmiştik lakin karar alıcılar bu bahisteki nedenini de tam anlatamıyorlar. Çocukların gidiş saatlerinin çok erken olmasına bakıyoruz. Gün ışığından faydalanılmıyor. Çocuklar karanlıkta kalkıyor ve erken saatte gidiyorlar” dedi. Öğrencilerin ders verimliliğini olumsuz etkilediğini söyleyen Yılmaz, “Önümüzdeki aylarda çocuklar karanlıkta okula gidecekler. İlkokuldaki çocuklar birkaç ders uyuyor ve akademik gelişimleri de etkileniyor. Bilhassa lisede okuyan çocuklar bulunduklarından daha uzak ilçelere gidiyorlar. Hasebiyle çok erken saatte kalkıyorlar. Haliyle çocukların karanlık saatlerde gitmesi güvenlik açısından da sorun doğuruyor. Gün ışığından faydalanmak istiyoruz. Bir an evvel kış saati uygulamasının hayata geçirilmesini istiyoruz” tabirlerini kullandı.
Konuya ait konuşan çocuk, genç ve erişkin psikiyatristi Prof. Dr. Bengi Semerci ise “Çocukların ve gençlerin öğrenmelerini ve performanslarını sağlıklı bir biçimde arttırmanın yollarını araştıran bir çok çalışma var. Uyku kıymetli bahislerden biri. Uyku bedensel gelişim üzerinde olduğu üzere öğrenme ve toplumsal bağlar için de değerli. Uykusuz kalmak çocukların tertip, planlama ve sorun çözme yetilerini olumsuz tesirler. Odaklanmalarını bozar, dikkat müddetlerini azaltır, hafızalarını etkiler” dedi. Semerci, “Uykuyla kontaklı melatonin hormonu gün ışığının gelmesi ile baskılanır ve uyanma başlar. Karanlıkta bu süreç olmadığı için uykulu olma hali devam edecek, bu da çocukların öğrenmelerini olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle çocukların okula gitme saatleri gün doğumundan sonraya ayarlanmış olmalıdır” dedi.
MİLYONLARCA ÖĞRENCİ MAĞDUR
Milli Eğitim İstatistikleri-Örgün Eğitim 2021-2022 datalarına nazaran, Türkiye’de okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim seviyesinde 9 milyon 928 bin 304’ü erkek, 9 milyon 227 bin 267’si kız olmak üzere toplam 19 milyon 155 bin 571 öğrenci, örgün eğitim aldı. Ortaöğretimdeki 6 milyon 543 bin 599 öğrencinin 4 milyon 92 bin 604’ü genel liselerde, 1 milyon 833 bin 717’si mesleksel ve teknik liselerde, 617 bin 278’i de imam hatip liselerinde eğitim aldı. İlköğretim ve ortaöğretimde okuyan milyonlarca öğrenci kış devrinde karanlıkta okula gitmek zorunda
kalıyor.
