Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neval Konuk Halaçoğlu’nun ihbarı üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanları tarafından yapılan incelemede, eylül 2021’de Hollanda’daki bir müzayede meskeninde bir cami kitabesinin satışa çıkarılacağı tespit edildi.
Üzerinde ‘Şile Kazasının Bozgoca Kariyesinin El Hacı İbrahim Zade Hurşit Bey’in Camii Şerifi Hayratıdır’ yazısı bulunan kitabenin, Türkiye’den yasa dışı yollarla çıkarıldığı tespit edildi ve bu durum Hollanda makamlarına iletildi.
Hollanda isimli makamlarının kitabeye el koyabilmesi için Şile Cumhuriyet Başsavcılığı’nca isimli yardımlaşma talebi evrakı hazırlandı. Evrak, Adalet Bakanlığı’nca Hollanda savcılık makamına gönderildi.
Belgede, Türkiye’den kültür varlıklarının çıkışının 19’uncu yüzyılın sonundan beri yasak olduğu, bu tıp yapıtların yerlerinden koparılmalarının hata sayıldığı vurgulandı.
DEDEKTİF ÜZERE ÇALIŞTILAR
El koyma sürecinin tamamlanabilmesi için destekleyici delillendirme çalışması da yapıldı. Bu kapsamda Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Gayret Dairesi uzmanları Şile’de görüşmeler gerçekleştirdi.
Yapılan araştırma ve görüşmelerde yazıtta ismi geçen Hurşit Bey’in Şile’de yaşayıp, burada defnedildiği, ailesinin hala Şile’de yaşamakta olduğu belgelendi.
Bozgoca Köyü’nün yaşlı sakinleri de 1960’lı yıllarda kelam konusu yazıtı köyde gördüklerine ait uzmanlara bilgi verdi. Köy sakinlerinin beyanları, arşiv bilgileri, belediye arşivinden alınan ikamet ve defin dokümanları de Hollanda isimli makamlarına sunulan belgede yer aldı.
TÜRKİYE’YE GETİRİLDİ
Türkiye’nin hazırladığı evrak doğrultusunda Hollanda isimli makamlarınca kitabeye el konuldu. Eser, mayıs ayında Türkiye’nin Lahey Büyükelçiliğine teslim edilmesinin akabinde iade edildi.
Türkiye’ye iadesi sağlanan kitabe, Türk Hava Yolları’na ilişkin uçakla sabaha karşı İstanbul Havalimanı’na getirildi. Havalimanının Gümrük Müdürlüğünde gerekli süreçleri yapılan kitabe, sergilenmek üzere Türk ve İslam Yapıtları Müzesi’ne götürüldü.
ZİYARETÇİLERİNİ BEKLİYOR
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Twitter hesabından yapılan açıklamada, “Şile Bozgoca Camii’ne ilişkin tarihi yazıtı Hollanda’dan ülkemize getirdik. Dayanaklarını esirgemeyen tüm kişi ve kurumlara teşekkür ederiz. Tarihi mirasımız İstanbul Türk ve İslam Yapıtları Müzemizde ziyaretçilerini bekliyor. Camiiyi yaptıran Hurşid Bey’i de rahmetle anıyoruz” sözleri kullanıldı.
