Birleşmiş Milletler, 1993 yılında 22 Mart’ı Dünya Su Günü ilan etti. Dünya Su Günü hasebiyle açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Yusuf Demir, “Burada asıl maksat dünya ülkelerinde gitgide büyüyen pak su meselesine dikkat çekmektir. Suya bir gün adayan Birleşmiş Milletler üyeleri geçmiş 30 yıllık süreçte içilebilir durumda olan su kaynaklarının korunması ve çoğaltılması ile ilgili somut adımlar atmayı hedeflemişlerdir. Bu emelle her yıl 22 Mart farklı temalarla tüm dünyada su günü olarak kutlanmaktadır” diye konuştu.
SU KRİZİ VE DOĞAL AFETLER
Dünyada her geçen gün daha kıymetli hale gelen su krizinin, dünyanın yaşadığı global iklim kriziyle giderek büyüdüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Demir, “Özellikle iklim kriziyle birlikte yaşanan doğal afetler ve kuraklık kıymetli boyutlara ulaşmış, suya olan gereksinim ve su kullanımı her geçen gün daha da artmaktadır. Son 20 yıllık süreçte artarak devam eden iklim krizi dünyanın pek çok bölgesinde afet boyutuna ulaşmaya başlamıştır. Son 10 yılda ülkemizde ağır bir tesir ile hissedilen kuraklık, güneyden kuzeye yanlışsız çölleşmeyi tetiklemekte ve ziraî üretimi direkt etkilemektedir. Geçtiğimiz günlerde felaket yaşadığımız bölgede çok önemli bir sel oldu. Orada gerçekleşen kısa süredeki çok şiddetli yağışlar beklemediğimiz sel felaketini beraberinde getirdi.
‘KARADENİZ’DE DE BUNU YAŞADIK’
Biz geçen yıllarda Karadeniz’de de bunu yaşadık. Önümüzdeki günlerde de bu çeşit felaketleri yaşayabiliriz. Global iklimin tesiriyle doğal afetlerin artacağı zati raporlarla ortaya konmuş durumda. Hem bu felaketlere karşı uyanık ve dikkatli olmak hem de kuraklık ve su kaynaklarındaki yaşayabileceğimiz problemlere karşı dikkatli olmak için bugünden dikkatli olmamız lazım. 21-22 Mart’ı bir başlangıç olarak kabul edip, bütün lokal idarelerimizin bugünden suyu gerçek kullanma ve yönetme manasında önlemler alması lazım” formunda konuştu.
“YAZ AYLARI KOLAY GEÇMEYECEK”
Su kaynakları ve su varlığı açısından sonlu olan Türkiye’nin su gerilimi yaşayan ülke pozisyonunda olduğunu, hatta pek çok bölgesinin su fakirliğine girdiğini belirten Demir, şöyle devam etti:
“Yaşanan iklim krizi, doğal afetler, kuraklık üzere tesirlere karşın maalesef hala ülkemizde yaşanan ve yaşanması beklenen su krizi ve bizi bekleyen tehlikenin boyutları yeteri kadar anlaşılamamıştır. Bilhassa son bir yıldır yaşanan süreç ve iklim kuralları üzerinde düşünülmesi ve yeterli tahlil edilmesi gerekmektedir. Küresel iklim krizi tesiriyle mevsimler değişmeye başlamış, yağış rejimi değişmiş ve değerli bir kuraklık yaşanmaktadır. Bilhassa son aylarda kâfi kar yağmaması ve yağışların yetersiz olması önümüzdeki günler için önemli su derdi ve kuraklık işareti vermektedir. Kışı yaşamadan ilkbahara giren ülkemiz bu süreçte yüzyılın felaketini de yaşamış ve 11 vilayetimizi içine alan kıymetli bir bölgemiz çok önemli yara almıştır. Yaşanması olası su kasveti ve kuraklık ile birlikte yaşadığımız felaket hem su hem de tarım açısından yaz aylarının kolay geçmeyeceğini bize göstermektedir.”
“ARTIK VAKTİMİZ KALMADI”
“2023 Mart’ında muhakkak bölgelerde su ezası yaşanmaya başlaması, su rezervlerimizin ve barajlarımızın doluluk oranının geçmiş yıllara oranla epey düşük olması üzerinde çok düşünmemiz gereken bir süreci işaret etmektedir” diyen Prof. Dr. Demir, şunları söyledi:
“Maalesef ülke olarak su kaynaklarımız epey hudutlu ve global iklimden önemli etkilenen ülkelerden birisiyiz. Bütün bunlara karşın ülke olarak sorunu tam anlamış ve insanımıza anlatabilmiş değiliz. Artık vaktimiz kalmadı, bugünden tezi yok 85 milyon insanımıza, suyun manasını, kıymetini, çevreyi, kuraklığı ve tasarrufu anlatmalı, öğretmeliyiz. Bu süreçte başarılı olabilmenin tek yolu 85 milyonun birlikte çabasından geçmektedir. Devletimizin ilgili ünite ve kuruluşları değerli çalışmalar yapmaktadır. Fakat bu çalışmalar halkın iştirak ve takviyesi olmadan yetersiz kalmaktadır.
Öncelikle eğitimde su ve etrafın müfredatlara konulması, su tasarrufu ve etraf muhafaza ile ilgili yasal ve tüzel düzenlemelerin acilen tamamlanması, kurumlar ortası uyum ve planlamanın profesyonel yönetişim anlayışı ile geliştirilmesi, hudut aşan sular, yeraltı suları ve mevcut rezervlerimizle ilgili ulusal ve milletlerarası çalışmaların mevzunun uzmanlarınca yönetilip yürütülmesi gerekmektedir. Merkezi idare ve devlet siyasetlerine paralel mahallî idareler sıkıntının birinci derecede takipçisi ve sahibi olmalıdır. Mahallî idareler, bilhassa halkın bilgilendirilip, bilinçlenmesinde, su kullanımı ve tasarrufu konusunda öncü rol üstlenmeli, tasarrufu teşvik edici yöresel tahliller üretmelidir.”
“SU KÜLFETİYLE KARŞI KARŞIYA KALABİLİRİZ”
Yaşanan kuraklık ve zelzele felaketinin gelecekte ziraî üretim ve inançlı besine ulaşım konusunda meşakkat yaşayabilme ihtimalini artırdığına dikkat çeken Demir, “Ülke gereksinimlerine uygun gerçekçi ve gerçek ziraî üretim planlaması, suyun en fazla kullanıldığı ve su israfının yüzde 60’lara ulaştığı tarımda suyu gerçek kullanma, su tasarrufu, gerçek vakit ve halde sulama yapabilme önlemlerinin vakit geçirilmeden hayat geçirilmesi değerlidir. Kurak kış döneminin akabinde gelen ilkbahar da şu ana kadar istenilen düzeyde istikrarlı ve sistemli yağışı getirmemiştir. Son günlerde yaşadığımız sistemsiz yağış ve ani sellerde aslında bu sürecin bir sonucudur. Önümüzdeki aylar epeyce değerli. Her şeye karşın ilkbahar yağışları bir rahatlama sağlayabilir fakat kış yağışlarından eksik kalan su rezervlerindeki boşluğu doldurmaya yetmeyecektir. Kısaca bugünden gerekli önlemleri almadığımız takdirde, yaz aylarında hem tarımda hem evsel kullanımda hem de endüstride gereksinimimiz olan suyu bulamayabilir, ülke olarak önemli su ıstırabıyla karşı karşıya kalabiliriz” tabirlerini kullandı.
“GELECEKTE BİR DAMLA SUYU BİLE ARAR HALE GELEBİLİRİZ”
Su uzmanı Prof. Dr. Yusuf Demir açıklamasını şöyle bitirdi:
“22 Mart 2023’ü daima birlikte bir milada dönüştürme mecburiyetimiz vardır. Türkiye hakikat siyasetler ile bu süreç ve krizlerden en az ziyanla güçlenerek çıkabilecek potansiyele sahiptir. Gelecekte bir damla suyu bile arar hale gelebiliriz. Her geçen gün artan nüfusumuz, su kullanımındaki artış, yaşanan iklim krizi ve afetler bu hususun bizim ve gelecek kuşaklarımız için ne kadar kıymetli olduğunu anlamamıza vesile olmalıdır. Torunlarımıza yeşil bir dünya, sürdürülebilir ömür bırakmak istiyorsak bugünden geleceği hazırlanmalıyız.”
