Diyetisyen Aybüke Açıksöz, B12 vitamininin yararları ve eksikliğinin yarattığı riskler hakkında açıklamalarda bulundu.
Dyt. Açıksöz, “B12 vitaminin kıymetini anlayabilmek için öncelikle nasıl bir yapıda olduğunu bilmek gerekir. Başka B vitaminleri üzere suda çözünebilen bir vitamin olan B12 vitamini, farklı olarak az ölçüde da olsa bedende depolanabilir. Depo ölçüsünün az olmasından ötürü eksikliğinin yaşanmaması için günlük gereksinimin beslenme ile alınması gereklidir. Birebir vakitte kobalt minerali içermesinden ötürü genel olarak kobalamin de denilmektedir” diye konuştu.
FAYDALARI GÖZ ARKASI EDİLMEMELİ
B12 vitaminin yararlarına değinen Dyt. Açıksöz, “Her hücre için gerekli olan B12 vitamini bedende, bilhassa beyin ve hudut sistemi üzerinde tesirli olan bir vitamindir. Bunun yanında, DNA oluşturulması, düzenlenmesi, alyuvar üretimi, yeni hudut hücrelerinin oluşumu ve kendini yenilemesi, sağlıklı bir hafızanın oluşması, öğrenme ve manaya kabiliyetlerinin sağlanması üzere bedenimiz için pek çok yaşamsal fonksiyonu bulunmaktadır. Protein metabolizmasının fonksiyonu ve güçlü bir bağışıklık sistemi için de son derece kıymetlidir. Birebir vakitte folik asidin emilmesinde de misyonları olan bir vitamindir” halinde konuştu.
SÜT ESERLERİ TÜKETİLEBİLİR
B12 vitamininden güçlü besinlerin hayvansal kaynaklı besinler olduğunu söyleyen Dyt. Açıksöz, yalnızca bitkisel kaynaklı beslenen vegan şahıslarda yahut istikrarlı, tertipli bir beslenme modeli olmayan bireylerde bu vitaminin eksikliğine sık rastlandığını tabir etti. Dyt. Açıksöz, bu nedenle veganların ve kâfi hayvansal kaynak alamayan bireylerin nizamlı B12 vitaminlerine baktırmaları ve doktor/diyetisyen teklifiyle gerektiğinde desteklerini kullanmaları gerektiğinin altını çizdi.
Dyt. Açıksöz, B12 vitaminin hangi besinlerde bulunduğuyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
“B12 vitaminin en çok bulunduğu besinler; kırmızı et, balık (özellikle uskumru ve ton balığı), süt, yoğurt, kefir, yumurta (özellikle sarısı), peynir altı suyu, ciğer, beyin, böbrek üzere sakatatlar ve kabuklu deniz eserleridir.”
VİTAMİN EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ
B12 eksikliğinde oluşabilecek belirtileri açıklayan Dyt. Açıksöz “Vücudun pek çok metabolik fonksiyonunda yeri olan B12 vitamini eksikliğinde önemli sıhhat sıkıntıları meydana gelebilmektedir. Bu eksikliğin sebebi beslenmeyle kâfi B12 vitamini alınmaması olabilir. Bunun dışında, kâfi B12 vitamini alan lakin bedeninde vitaminin emilmesinde sorun yaşayan şahıslarda de eksikliği ortaya çıkabilir. Bilhassa hudut sistemi üzerinde tesirli bir vitamin olduğu için eksikliği durumunda kimi hudut sistemi sorunları ortaya çıkmaktadır. Ellerde, ayaklarda uyuşma hissi, dengeyi bulmakta zorlanma, yürümede zorluk, çarpıntı, alyuvar üretiminin etkilenmesi sonucu anemi, unutkanlık, kronik yorgunluk ve depresyona eğilim görülebilir. Bilhassa 65 yaş üzerinde bunama ve hafıza meseleleri, soluk ve sararmış yüz, ishal/kabızlık, iştahsızlık, genel beden ağrıları ve çocuklarda büyüme ve gelişmede gerilik en sık görülen belirtilerdir” açıklamasında bulundu.
ANEMİ HASTALIĞINI TETİKLEYEBİLİR
Dyt. Aybüke Açıksöz, B12 vitaminin eksik olması durumunda ortaya çıkabilecek hastalıkları şöyle sıraladı:
“Anemi: B12 vitaminin en değerli vazifelerinden birisi olan alyuvar (kırmızı kan hücresi) üretimi B12 eksikliğinde olumsuz etkileneceği için megaloblastik anemi denilen bir anemi çeşidi ortaya çıkabilir.
“Demans ve hafıza sorunları: B12 vitamini eksikliği yaşayan bilhassa 65 yaş üzeri yaşlılarda bunama, düşünme ve karar vermede zahmet, hafıza kayıpları üzere bilişsel sistemin etkilenmesi sonucu çeşitli hastalıklar görülebilmektedir.
“Ağız sıhhatinde problemler: Ağızda yanma hissi, kırmızı ve şişmiş lisan (glossit), ağız ülserleri üzere ağız sıhhatini etkileyen hastalıklara sebep olabilmektedir.
“Doğumsal anomaliler: Gebelik devrinde B12 eksikliği yaşayan annelerin bebeklerinde beyin gelişimi olumsuz istikamette etkilenebilir ve bu durum bebekte çeşitli hudut sistemi rahatsızlıklarını beraberinde getirir. Doğumdan sonra bebeğin yetersiz B12 alması büyüme ve gelişme geriliğine sebep olur.
“Duygusal durum bozuklukları: B12 eksikliğinde bedenin his durumunu düzenleyen hormonlardan olan serotonin üretimi etkileneceği için sonluluk, yorgunluk, isteksizlik ve ileri durumlarda depresyon görülebilen hastalıklar ortasındadır.
“Gastrointestinal problemler: Mide bulantısı, iştahsızlık, kabızlık, ishal, gaz vb. gastrointestinal problemleri da beraberinde getirebilen B12 vitamini eksikliği kilo kaybına neden olabilmektedir.”
BESLENME ÖNERİLERİ
B12’den varlıklı beslenme tekliflerine değinen Dyt. Açıksöz, “B12’den, vegan ya da vejetaryen olmayan bireylerde günlük kâfi ölçüde hayvansal protein almak ve bunu öğünlere eşit bir halde bölmek B12 vitamini eksikliğine karşı korunmaya yardımcıdır. Günlük diyetlerde kırmızı et, balık, yumurta, süt ve süt eserlerine yer vermek kâfi olacaktır. Fakat hayvansal kaynak alamayan bireylerde eksiklik oluşabilme riski yüksek olduğu için B12 vitamini ile zenginleştirilmiş eserlerin kullanılması ve kan analizleri sonucunda doktor/diyetisyen önerisi ile kullanılabilen eczaneden temin edilen B12 tablet yahut daha önemli eksikliklerde enjeksiyon üzere desteklerle desteklenmesi değerlidir. Bunun yanında, kâfi B12 vitamini alan lakin beden tarafından emilimin azaldığı Crohn hastalığı, Çölyak üzere durumlarda ve mide asidini azaltan ilaç kullanan hastalar da B12 vitamini eksikliği için risk grubundadır” diyerek kelamlarını noktaladı.
