Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonucunda on binlerce vatandaş hayatını kaybederken, çok sayıda vatandaş asrın felaketinden sağ kurtuldu. Psikiyatrist Uzman Dr. Irmak Polat da, depremzedelere ruhsal dayanak sağlamak için sarsıntıdan en çok etkilenen kentlerden biri olan Hatay’a geldi. ABD tarafından kurularak Türkiye’ye teslim edilen Sahra Hastanesinde istekli olarak çalışmaya başlayan Polat, depremzedelerin ruhsal durumlarını kıymetlendirerek, değerli tavsiyelerde bulundu.
‘HİÇ GÖRMEDİĞİM MANZARALAR’
Depremzedelerin yaşadığı ruhsal meseleleri anlatan Psikiyatrist Uzman Tabip Polat, tavsiyelerde bulundu. Polat, “Enkazlar, yıkıntılar, olağan hayatımda benim bundan evvel hiç görmediğim görünümlerdi. İnsanların ne üzere gereksinimleri olduğunu burada görebiliyoruz. Her şeyi burada daha gerçek biçimde deneyimleme bahtımız oldu. Doğal ki çok etkileyici. Hem gördüklerimiz hem beraberinde duyduklarımız çok etkileyici. Bana genelde başvuran hastalar iki küme. Bir kümede ağır bir dert yaşayanlar geliyor. Bu hastalarla görüşmemi yaptığımda travma sonrası gerilim bozukluğu tanısı olan hastaları görüyorum. Ya da panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, genelde temelinde telaş olan travma sonra gerilim bozukluğunda olağan ki buna ek olarak sarsıntıyla ilgili çok ağır niyet uğraşları, zelzelenin oluşuyla, tekrardan bu türlü bir şey yaşamayla bağlı beklenti tasasını görüyoruz” dedi.
‘UYUMAKTAN KAÇINIYORLAR’
Kaçınma davranışlarını çok gördüğünü belirten Polat, “Evde ya da bir beton bir binada, bir binanın içine girmekten kaçınma, uyumaktan kaçınmayı çok görüyoruz. Sarsıntı onları uykuda yakaladı. Uyurlarsa tekrar bu türlü bir tehlike yaşayacaklarına dair uyumaktan kaçınanları görüyoruz. Bu formda bir telaş yoğunluklu olay kümesini çok görüyorum. Bir de yas, kayıpların yasını tutan ve tahminen de buna bağlı olan depresyon hadiselerini çok görüyorum. Natürel ki bireylerin kayıpları bir değil. Yalnızca yakınlarının vefatı da değil aslında. Sahip oldukları tahminen de maddi tüm birikimlere, tahminen de umutlarına, tahminen gelecekle ilgili planlarına dair de kayıplar yaşıyorlar ve onlar için bu kayıpla baş etmesi de çok sıkıntı. Öncelikle muhakkak ve mutlaka acılarına sahip çıkmalarını, bu acıdan kaçmak için, bu ıstıraptan kaçmak için bir müdahalede bulunmamalarını öneriyorum. Acılarını ve bu hisleri yaşamaları için onlara fırsat vermek lazım. Mümkün mertebe sakinleştirmeye çalışarak, sakin bir formda ancak hislerini bastırmadan, söz etmelerini birazcık desteklemek gerekiyor. Çünkü bu hislerini söz etmelerini bastırırsak, ağlamalarına mani olursak, konuşmalarına mani olursak gereğince tabir edemeyecekler, anlamlandıramayacaklar tahminen de bu süreci” dedi.
‘FİZİKSEL SIHHAT YERİNDE OLMALI’
Temel gereksinimlerin karşılanabileceğinin garantisinin verilmesinin daha büyük ruhsal meselelerin önüne geçeceğini hatırlatan Dr. Polat, “Hastalarımızın uyku, iştah üzere öbür bedensel işlevlerinde bozukluk varsa bunları alışılmış ki düzeltmek istiyoruz. Temel muhtaçlıklarının, ihtiyaçlarının karşılanması çok değerli. Zira ruhsal sıhhati koruyabilmek için aslında bireylerin fizikî sıhhatinin da yerinde olması lazım. Temel yaşamsal gereksinimlerinin karşılanabileceğini bilmeleri, deneyimlemeleri ve bunun daha sonra da karşılanacağına dair inançları olması lazım. Garanti verilmesi lazım. Muhakkak rencide edici bir tavır yapılmaması lazım. Onları dinleyen, anlayışla dinleyen bir çift kulak olmalıyız onlara” formunda konuştu.
DEPREMZEDE SIHHAT ÇALIŞANLARI NE YAPMALI?
Psikiyatrist Uzman Hekim Irmak Polat, zelzeleden etkilenmiş olmalarına karşın çalışmaya devam eden sağlıkçılar hakkında da kıymetlendirme ve tekliflerde bulunarak, “Burada çalışan tabip ve sıhhat çalışanı arkadaşlarımız öncelikle kendileri birey olarak sarsıntıdan etkilendiler, depremzedeler. Onların da fizikî ve toplumsal, manevi çok fazla kaybı oldu. Bunun üzerine kendi vazife sorumluluklarıyla, gönüllülükleriyle burada tıpkı vakitte etkilenmiş şahıslara yardımcı olmaya çalıştılar. Bu beraberinde şunu getirebiliyor; kendi muhtaçlıklarını biraz göz arkası ediyorlar ve bu sonrasında önemli bir yorgunluğa ve tükenmişliğe yol açabilir. Bu açıdan arkadaşlarımızın dikkat etmesi gerekiyor. Buradaki idare ünitesindeki sorumlulara da takım içi dayanışmayı desteklemek, kesinlikle dinlenme vakitleri vermek, onların fizikî muhtaçlıklarını da garantiyle karşılanması, müsaade kullanmalarına kesinlikle müsaade edilmesi lazım. Kendileri bazen lisana getirmeyebilirler problemleri lakin ‘İyi misin? Bir şeye gereksinimin var mı?’ sorusunun gelmesi gerekiyor” diye konuştu.
