Suriyeli, Pakistanlı, Afganistanlı mülteciler Türk vatandaşlığı almak için 400 bin dolarlık bir gayrimenkul almak zorunda. Bu satış sürecinde ise devlet dairelerine uzanan bir rüşvet çarkı başlıyor. Halk TV’den Seyhan Avşar’ın haberine nazaran; ekspertizi, tapu dairesi çalışanlarını, emlakçıyı da içine alan rüşvet sarmalının işleyişini mültecilerin en ağır yaşadığı ilçelerin başındaki Esenyurt’ta bulunan işin içindeki emlakçı anlattı.
“BÜYÜĞÜ İŞVERENE KÜÇÜĞÜ İSE BİZE…”
Z.O. 10 yıldır emlak ofislerinde çalışıyor. Daha evvel pek çok kere emlak ofisi açan lakin başarısız olan Z.O. bir emlak ofisinde satış danışmanı olarak vazife yapıyor. Kendine ilişkin iş yeri açma teşebbüsleri nedeniyle çok borçlandığını belirten Z.O., Esenyurt’un uzun bir müddettir emlakçılar için çok uygun bir çıkar kapısı olduğunu söylüyor. Z.O., “Bizler emlakçıda çalışan çalışanlarız. Maaş almıyoruz. Yalnızca yemek parası alıyoruz. Gerçi taban fiyat alan arkadaşlarımız da var. Sattığımız ya da kiraya verdiğimiz daire üzerinden işverenimizden komite alıyoruz. Kurulun büyüğü işverene küçüğü ise bize kalıyor” diyor.
“GÖÇMENLER BİZE EKMEK KAPISI OLDU”
Son yıllarda satış danışmanlığından çok uygun paralar kazandığını belirten Z.O., “Göçmenler bize ekmek kapısı oldu. Hele bir de daire satın alarak vatandaşlık almak isteyen müşteriler olunca bu iş tadından yenmiyor. Gerçi daha evvelce 250 bin doları olanlar vatandaşlık alabiliyordu. Artık ise 400 bin doları olanlar alabiliyor. Bu durum işimizi biraz düşürdü. Ancak yeniden çok şükür düzgün iş yapıyoruz” diye konuşuyor.
“EKSEPRTİZE 600 BİN ÖDEME”
Rüşvet pazarlığını sorduğumuz Z.O., “O durum şöyle. Aslında rüşvet denilebilir mi bilmiyorum. Artık Suriyeli birisi geliyor. Vatandaşlık almak için bir daire baktığını söylüyor. Ona daireler gösteriyoruz. Daire diyelim 3 milyon. Bu kademede ekspertiz devreye giriyor. Dairenin kıymetini 400 bin dolar olarak gösteriyor. Bu yaklaşık 7 milyona denk geliyor. Dairenin fiyatını yüksek gösteren ekspertize 500 bazen 600 bin ödeme yapıyor alıcı. Tapu dairesinde çalışan görevliye bazen 100 bin-200 bin ödeme yapılıyor. Emlakçıya yüzde 25 ödeme yapılıyor. Emlak ofisindeki yabancı lisan bilen tercümanlara ödeme yapılıyor. Bu ödemeler dolar olarak yapılıyor. Lakin ödeme ölçüleri bazen daha az bazen daha çok yapılabiliyor. Bu işten herkes karlı çıkıyor. Göçmen 400 bin dolar ödemeden gayrimenkulü alıyor. Vatandaşlığa başvuruyor. Tabi vatandaşlık işlerinde de kimi tezgahlar dönüyor. Fakat onu pek bilmiyorum” diye anlatıyor.
“VATANDAŞLIK ALMAK İSTEYENLERİN BİRÇOKLARININ MAFYATİK İLGİLERİ BULUNUYOR”
C.A. ise üniversite mezunu bir genç. Mesleği öğretmenlik lakin atanamadığı için bir müddet emlakçıda satış danışmanlığı yapmak zorunda kalmış. Lakin orada da tutunamamış. C.A. yabancı asıllı vatandaşların 400 bin dolar pahasında bir gayrimenkul alma sürecini şu sözlerle anlatıyor:
“Gerçek ve satış pahası 2 ya da 3 milyon olan bir daire ekspertiz tarafından 400 bin dolar olarak gösteriliyor. Bu süreçte emlakçı, tapuda çalışanlar ve bu süreçte yer alan herkes para yiyor. Hissenin büyük kısmını tabi ki ekspertiz yiyor zira riskli bir şey yapıyor. Konutu alan şahıs bu kadar usulsüzlüğü hiç sesini çıkarmıyor. Nedeni şu; bazen ‘evi alayım da geri boş’ diyor. Fakat temel kıymetli neden bu değil. Vatandaşlık almak isteyenlerin birçoklarının mafyatik alakaları bulunuyor. Kara paralarını Türkiye’de aklıyorlar. Aslında konut umurlarında değil. Ayrıyeten bu vurgun tertibi yalnızca daire satışında değil, yabancıların oturum alma sürecinde de dönüyor. Yıkık dökük daireler yani kıymeti 75 bin dolar etmeyecek daireler o fiyatta gösteriliyor ve böylece oturum müsaadesi veriliyor. Tekrar bu süreçte birilerinin cebi dolduruluyor.”
