Tarih boyunca birçok medeniyete konut sahipliği yapan Anadolu, bu istikametiyle arkeolojik açıdan dünyanın en güçlü toprakları ortasında yer alıyor. Ülkemizin arkeolojik varlığının gün yüzüne çıkarılması ve kültür mirasının korunması gayesiyle yürütülen çalışmalara katkı sağlayan Türkiye İş Bankası, İzmir Seferihisar/Sığacık’ta bulunan Teos’ta sürdürülen hafriyat çalışmalarına takviye verecek.
Teos antik kentinde 2010 yılından bu yana yine başlayan hafriyat ve onarım çalışmaları Ankara Üniversitesi, Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Klasik Arkeoloji Anabilim Kolu öğretim üyesi Prof. Dr. Musa Kadıoğlu başkanlığında yürütülüyor. Bahisle ilgili konuştuğumuz Kadıoğlu ile verilen takviye doğrultusunda bu yılın hafriyat programını konuştuk.
Meclis Binası…
Kadıoğlu, “Bu yıl kentteki Dionysos Tapınağı, doğu stop ile batı stoa’nın hafriyat çalışmaları tamamlanacak. Antik tiyatronun batı analemma duvarı ile orkestra çukuru ortaya çıkarılacak. 2010 yılından itibaren sürdürülen hafriyat çalışmalarında kentteki meclis binası (Bouleuterion) büsbütün ortaya çıkarıldı. Fakat bu yapının doğusuna birleşen triportiko bu yıl yapılacak olan hafriyat çalışmaları ile ortaya çıkarılacak. Antik kentteki tiyatronun sahne binası, seyircilerin oturma kısmı, güney limanın 160 m. uzunluğundaki iskelesi ortaya çıkarıldı.
Ayrıca Dionysos Tapınağının algılanabilmesi için geniş kapsamlı bir mimari düzenleme çalışması yapıldı” diyor.
Kadıoğlu, kentteki birinci kazıların 1764-1765’te yapıldığını söylüyor ve ekliyor; “İngiliz Dilettanti Cemiyeti (Society of Dilettanti) ismine Richard Chandler ve Nicholas Revett tarafından gerçekleştirilmiş. 1862’de Richard Popplewell Pullan, tıpkı kurum ismine tekrar çalışmalar yapmış. 18. ve 19. yüzyıl boyunca birçok Batılı araştırmacının, bilhassa Dionysos Tapınağı nedeniyle ziyaret ettiği Teos’ta, savaş yıllarında kesintiye uğrayan araştırmalar, 1924 ve 1925 yıllarında Fransız araştırmacılar Yves Bequignon ve Alfred Laumonier tarafından, kentteki birçok yapıda gerçekleştirilen sondajlarla devam etmiş. Teos’ta Türk bilim insanlarının hafriyat ve araştırmaları fakat 1960’lı yıllarda gerçekleştirilebilmiş. 1962 ile 1967 yılları ortasında, Ankara Üniversitesi’nden Yusuf Boysal ile Baki Öğün, Dionysos Tapınağı, Hellenistik Sur, Agora ve Bouleuterion üzere yapıların yanı sıra Akropolis, Tiyatro ve Nekropolis’lerde de hafriyat ve araştırmalar yapmış” diyor.
DIonysos’a atfedilen heykel
Ionia Bölgesi’nin on iki kentinden biri olan Teos, 18. yüzyılın başlarından itibaren Batılı araştırmacı ve gezginlerin ilgi odağı olmuş. 1709 ve 1716’da, İngiltere’nin İzmir (Smyrna) Konsolosu ve Botanikçi William Sherard Teos’a uğrayarak, kentteki yazıtların kopyalarını almış. Daha sonra Hollanda Krallığı’nın İzmir Konsolosu Daniël Alexander de Hochepied, Teos yazıtlarını incelemenin yanı sıra, 1732 yılında Dionysos’a atfedilen kollosal bir heykel başını satın alarak ülkesine götürmüş.
