Süt üreticilerinin aylardır yaptığı ihtarları kulak gerisi eden iktidar, piyasada krize neden oldu. Market raflarındaki fiyatları durdurmak için üreticiye verilen fiyatı düşük tutan iktisat idaresi, hayvanların bölüme gitmesine ve süt üretiminin düşmesine neden oldu. Piyasada süt arzı azalınca market raflarındaki fiyatlar da bir yılda yüzde 175 artarak 7.95’den 21.90’a tırmandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Süt ve Süt Eserleri Üretimi Eylül 2022 bilgilerini yayınladı. Buna nazaran, ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü ölçüsü eylülde yıllık bazda yüzde 4.4 düşerken, ocak-eylül devrinde ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 2.7 azaldı. Eylül ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran ayran üretimi yüzde 4.8, inek peyniri üretimi yüzde 1.6 azaldı. Ocak-eylül devrinde ise bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran, inek peyniri üretimi yüzde 5.1, içme sütü üretimi yüzde 0.7 azaldı. Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği İdare Heyeti Lideri Sencer Solakoğlu, piyasada gözlemledikleri düşüşün çok daha fazla olduğunu söyledi.
“MARKETLERİ DENETLEYİN”
Düşüşün yüzde 15’in altında olmaması gerektiğini belirten Solakoğlu, “140-160 ton süt veren köylerden şu an 30-40 ton süt çıkıyor. 30-40 ton çıkaran köylerde ise bu sayı 5-10 tona düştü” dedi.
İktidarın süt fiyatlarındaki artışı durdurmak için attığı adımların zıt teptiğini söyleyen Solakoğlu, “Aylardır yapmayın diyorduk. Arzı düşürürseniz üretim devam etmez fiyat artar. Bu akıldışı formüllerle besin enflasyonunun denetim edilmeye çalışılması iş bilmezlikten kaynaklı” diye konuştu. 2008-2009 yıllarında da emsal bir durum yaşandığını hatırlatan Solakoğlu şunları söyledi:
“Hiç ders alınmadı. Bizim ikazlarımıza kulak asılmamasının sonuçları; azalan üretim, batan çiftlikler ve marketteki süt fiyatları oldu. İş işten geçti artık ne süt ne peynir fiyatlarını durduramazlar.”
Süt Üreticileri Merkez Birliği Lideri Tevfik Keskin ise şöyle konuştu:
“Sanayici süt bulamıyor. Bu nedenle piyasada çiğ süt fiyatları biraz yükseldi. Umarız piyasada oluşan fiyatlar, kesitleri durdurur.” Market fiyatlarındaki artışa da değinen Keskin, “Devlet üreticinin maliyetini hesaplayıp ona nazaran fiyat biçiyor. Endüstrici ve marketin de maliyetine ve satış fiyatına baksın. Köylerde ne insan ne hayvan kaldı lakin fabrikalar ve marketler her geçen gün çoğalıyor. Demek ki birileri çok fazla kâr ediyor” diye konuştu.
TAVUKTA YÜZDE 5.7 ARTIŞ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı Kümes Hayvancılığı Üretimi verisini de açıkladı. Buna nazaran, Türkiye genelinde tavuk eti üretimi, eylülde geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 5.7 artarak 210 bin 77 tona, tavuk yumurtası üretimi de yüzde 6.5 yükselişle 1 milyar 719 milyon adede çıktı. Tavuk eti üretimi aylık bazda yüzde 2.7 azalırken yumurta üretimi aylıkta yüzde 2.1 arttı. Eylül ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran hindi eti üretimi yüzde 21.1, tavuk yumurtası üretimi yüzde 6.5, tavuk eti üretimi yüzde 5.7 ve kesilen tavuk sayısı yüzde 4.5 arttı.
