1-30 Kasım Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı münasebetiyle Sağlık Bakanlığı’ndan edinilen bilgilere nazaran, hem dünyada hem de Türkiye’de kanser kaynaklı ölümlerin en yaygın nedenini akciğer kanseri oluşturuyor.
Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) yayınladığı 2020 yılı datalarına nazaran, dünya genelinde yılda 19 milyon kişi kanser tanısı alıyor ve yaklaşık 10 milyon kişi bu sebeple hayatını kaybediyor. Kanserde misal seyrin devam etmesi halinde, 2040 yılında 28,9 milyon yeni hadisenin ortaya çıkacağı öngörülüyor.
Yapılan varsayımlar, ilerleyen yıllarda gelişecek olan kanser olgularının kıymetli bir kısmının az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkacağını gösteriyor.
KADINLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN KANSER TİPLERİ ORTASINDA 3. SIRADA
Akciğer kanseri, dünyada en sık erkeklerde görülürken, bayanlarda da en çok görülen kanser çeşitleri ortasında 3. sırada yer alıyor. Dünya genelinde 2020’de 2,2 milyon yeni hadisenin ortaya çıktığı ve akciğer kanserine bağlı 1,8 milyon vefatın gerçekleştiği kestirim ediliyor.
Türkiye’de erkeklerde en sık izlenen kanserler içinde birinci sırada trakea, bronş ve akciğer kanseri yer alıyor. Bayanlarda akciğer kanseri en sık görülen 5. kanser çeşidi lakin son yıllarda bayanlarda da akciğer kanseri görülme sıklığında artış olduğu belirtiliyor.
Akciğer kanseri tanısı alanların Türkiye’deki ortalama yaşı 64 iken, 40 yaş altı bireylerde de daha ender olarak bu hastalığa rastlanılıyor. Ekseriyetle ileri evrelerde teşhis edilen hastalıkta hadiselerin yüzde 19,4’ünün lokalize evrede, yüzde 27,9’unun bölgesel, yüzde 52,7’sinin ise uzak yayılım kümesinde olduğu saptandı.
AKCİĞER KANSERLERİNİN YÜZDE 90’I TÜTÜN KULLANIMI KAYNAKLI
Akciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 90’ı tütün ve tütün eserlerinin kullanımı sonucunda oluşuyor. Sigara içiminin engellenmesiyle bu kanser teşhisinin da yüzde 90’a kadar önlenebileceği iddia ediliyor.
Ayrıca sigarada pasif içicilik, aile hikayesinin varlığı, radon, asbest, arsenik üzere kimyasallara maruz kalma, hava kirliliği, HIV enfeksiyonu ve tüberküloz akciğer kanserinin öteki risk faktörleri ortasında yer alıyor.
Sağlık Bakanlığı, Ulusal Tütün Denetim Programıyla toplumdaki tüm bireylerin, tütün eserlerinin sıhhat, ekonomik, çevresel ve toplumsal zararlarından korunmasını hedefliyor.
Kendileri sigara içmedikleri halde mesken yahut iş yerlerinde pasif olarak dumana maruz kalan bireylerde akciğer kanseri gelişme riski yüzde 20-30 oranında artıyor. Sigaranın bırakılması durumunda akciğer kanseri mümkünlüğü vakitle azalırken, bırakıldıktan 10-20 yıl sonra hiç içmemişlerin seviyesine yaklaşılabiliyor.
GEÇMEYEN VE GİDEREK BERBATLAŞAN ÖKSÜRÜĞE DİKKAT
Genellikle akciğer kanserinin neden olduğu bulgu ve şikayetlerin oluşumu birkaç yıl alıyor ve bu nedenle hastalık ileri evreye gelinceye kadar fark edilemeyebiliyor. Denetim yahut öteki bir rahatsızlık nedeniyle çekilen akciğer grafisinde kanser teşhis edilebiliyor, erken teşhis tedavide muvaffakiyet mümkünlüğünü artırıyor.
Akciğer kanserinde tümörün yol açtığı en sık izlenen belirtiler ortasında, geçmeyen yahut giderek berbatlaşan öksürük, öksürürken kan yahut kanlı balgam çıkarmak, derin nefes alırken yahut gülerken berbatlaşan göğüs ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk, kilo kaybı, ses kısıklığı, nefes darlığı, daima tekrarlayan yahut geçmeyen bronşit/zatürre üzere akciğer enfeksiyonları sıralanıyor.
Tedavide, hastadan hastaya değişmekle birlikte, hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve öteki sıhhat meselelerinin varlığı üzere birden fazla faktör tesirli oluyor. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler, cerrahi, maksada yönelik tedaviler, radyoterapi, kemoterapi üzere farklı seçenekleri içeriyor.
