Özbekistan’ın tarihi Semerkant kentindeki “Ebedi Şehir” Kongre Merkezi’nde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Liderleri 9’uncu Doruğu’nda konuşan Mirziyoyev, örgüte üye ülkelerin cumhurbaşkanlarını, Büyük İpek Yolu’nun kavşağında bulunan dünya uygarlığının merkezlerinden biri olan büyük Semerkant kentinde görmekten duyduğu memnuniyeti lisana getirerek “bilim, dünya halkları için bir dostluk ve barış sembolü, bilimin merkezi Semerkant’ın ‘Türk Kültür Başkenti’ ilan edilmesi inisiyatifini desteklemelerinden dolayı” teşekkür etti.
Mirziyoyev, “kadim Türk topraklarının binlerce yıldır doğu ile batıyı birbirine bağladığını, dünya medeniyetlerini birbirine yakınlaştırdığını ve dünya kültürlerini zenginleştirdiğini” kaydederek, “Türk dünyasının büyük tarihinin parlak sayfalarını büyük ecdadımızın birlikte oluşturduğunun haklı gururunu yaşıyoruz. Böylesine kıymet biçilmez bir mirası korumak, derinlemesine incelemek ve gelecek jenerasyonlara aktarmak hepimizin en kıymetli görevidir” diye konuştu.
Zirvenin kıymetine değinen Mirziyoyev, “Binlerce yıllık tarihimiz boyunca Türk ailemiz, yenilenen tertibimiz çerçevesinde bu tepede eksiksiz formda bir ortaya gelmiş bulunuyor. Kuşkusuz, ‘Türk Medeniyeti için Yeni Periyot: Ortak Kalkınma ve Refaha Hakikat’ sloganıyla daima birlikte yesyeni bir büyüme etabına adım atıyoruz” diye konuştu.
Günümüz dünyasının jeopolitik çatışmalar, global ekonomik kriz ve iklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarıyla ilgili karmaşık imtihanlardan geçtiğini, bu nedenle, mevcut tehlikeli durumda, ülkelerin ortak yaklaşımlar belirlemesi ve problemlerin tahliline yönelik eforları koordine etmesinin son derece kıymetli olduğunu vurgulayan Mirziyoyev, dostluk, iş birliği ve karşılıklı takviye yoluyla her türlü zorluğun üstesinden gelebileceklerini lisana getirdi.
Mirziyoyev, son bir yılda, Türkiye’nin devir başkanlığı sırasında teşkilat kapsamında kapsamlı çalışmaların yapıldığını ve karşılıklı iş birliklerinin daha faal hale geldiğini belirterek, Özbekistan’ın devir başkanlığı sırasında, “Türk Dünyası Vizyonu-2040” kavramının ve bugün kabul edilecek TDT 5 Yıllık Stratejisi’nin aktif biçimde uygulanmasını, 170 milyonu aşan nüfusuyla devasa bir bölgeyi kapsayan örgütün otoritesinin daha da güçlendirilmesini ve en değerlisi ortak tarih, lisan ve kültüre sahip kardeş halklar ve ülkeler ortasındaki iş birliğini daha üst seviyeye taşınmasını amaçladıklarını vurguladı.
Örgüt kapsamındaki iş birliklerinin ticari-ekonomik temelinin pekiştirilmesinin ehemmiyetini vurgulayan Mirziyoyev, örgüte üye ülkeler ortasındaki karşılıklı ticaretin bu ülkelerin toplam dış ticaretinin yalnızca yüzde 4’ünü oluşturduğunu, geri kalan kısmının ise üçüncü ülkelerin hissesine tekabül ettiğini ve bu durumun mutlu edici olmadığını kaydetti.
Mirziyoyev, ülkeler ortasındaki kimi ithalat gümrük tarifelerinin yüksek olduğunu ve bu durumu kökten değiştirmek ve ticaret, yatırım ve hizmetlerin özgür sirkülasyonunu sağlamak için örgüt bünyesinde “Yeni Ekonomik Fırsatlar Bölgesi” oluşturmayı ve bu planı gerçekleştirmek için her sene üye ve gözlemci ülkelerin temsilcileriyle dünyanın önde gelen şirketlerinin katılacağı Memleketler arası Türk Ekonomik Forumu’nun düzenlenmesini önerdi.
Ulaştırma alanında karşılıklı bağların güçlendirilmesine dikkati çeken Mirziyoyev, bilhassa Trans Hazar milletlerarası koridorunun daha işlek hale getirilmesi için önemli adımların atılması gerektiğini vurgulayarak bu çerçevede teşkilata üye ülkeleri, Türkiye ile Özbekistan ortasında yeni uygulamaya konulan elektronik taşıma müsaadeleri verilmesi sistemine katılmaya çağırdı.
“SEMERKANT TEPESİ, TÜRK DÜNYASI TARİHİNDE YENİ BİR BÜYÜME EVRESİNİ BAŞLATACAKTIR”
Örgüte üye ülkelerin bölgesinde güvenliğinin sağlanması konusuna da değinen Mirziyoyev, son devirde dünyanın farklı yerlerinde yaşanan zıddiyetlerin Türk dünyasının genel güvenliğini de etkilediğini, bu türlü karmaşık bir durumda, terörizm, aşırılıkçılık, gençlerin radikalleşmesi, insan ticareti, uyuşturucu kaçakçılığıyla çaba, kamu ve siber güvenlik alanlarında ilgili kurumlar ortasında iş birliğinin daha da geliştirilmesinin ehemmiyetini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, komşu Afganistan’daki karmaşık durumun kendilerini önemli olarak endişelendirdiğini de tabir ederek, Afgan problemine ortak bir yaklaşım geliştirmek için dışişleri bakanları ortasında nizamlı diyalog kurulmasını istedi.
Mirziyoyev ayrıyeten, Türk dünyasının birliğinin güçlenmesine emsalsiz katkılarda bulunan büyük şair ve düşünür, devlet adamı Ali Şir Nevai‘nin isminin verildiği memleketler arası mükafatın tesis edilmesinin kendilerini keyifli ettiğini kaydetti.
TDT’nin faaliyetinin bir üst seviyeye çıkarılması için kurumsal değişimler yapılarak örgüt bünyesinde farklı hususlarla ilgilenecek komitelerin oluşturulmasını teklif eden Mirziyoyev, ayrıyeten örgütün genel sekreterliğinin rolü ve nüfuzunun artırılması gerektiğini de lisana getirdi.
Mirziyoyev, “Türk dünyamız kıskanılacak büyük bir tarihe, büyük ecdatlar ve eşsiz bir zenginliğe sahip ve inanıyorum ki, Türk dünyasını mükemmel bir gelecek bekliyor. Kadim Semerkant kentinde yapılan tepemiz, Türk dünyası tarihinde yeni bir büyüme evresini başlatacaktır” dedi.
