Sağlıklı bir olağanlaşma süreci için bireylerin kendilerine ve başka insanlara vakit tanımaları ve profesyonel yardım almaları gerekebileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Psikolojik dayanak, olağanlaşma sürecinin sağlıklı bir halde ilerlemesi için epeyce değerlidir. Ayrıyeten olağanlaşma süreci boyunca, imkanlar nispetinde bireylerin sağlıklı bir hayat usulü sürdürmeleri, toplumsal etkileşimlerini arttırmaları, zihinsel sıhhatlerini muhafazaları kıymetlidir.” tavsiyesinde bulundu.
Yas sürecinin ekseriyetle kişisel ve ferdî bir tecrübe olduğunu ve herkes için farklılık gösterdiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Bazı beşerler daha süratli toparlanırken, kimileri için daha uzun bir vakit gerekebilir. Bu nedenle Kahramanmaraş zelzelesi sonrasında hala yas tutulması olağan olarak kabul edilebilir. Lakin, bu süreçte insanların gereksinim duydukları dayanak ve yardımı almaları da son derece kıymetlidir. Acılarını paylaşabilecekleri, hislerini tabir edebilecekleri, inançlı bir ortamda konuşabilecekleri terapi yahut dayanak kümelerine katılmaları önerilebilir.” dedi.
Ayrıca toplumda da yas sürecine hürmet gösterilmesi ve insanların hislerine hürmet duyulmasının değerli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Kahramanmaraş sarsıntıları sonrası yaşanan yas süreci, insanların yaşadıkları kayıplar ve sarsıntının yarattığı travma ile ilgilidir. Her insanın yas süreci farklı olabilir ve yas tutma süreci vakitle azalmakla birlikte, büsbütün sona ermesi uzun sürebilir. 40 gün, birtakım beşerler için kâfi bir mühlet olabilirken, kimileri içinse daha fazla vakte muhtaçlık duyulabilir.” ikazında bulundu.
NORMALLEŞMEDE 4 ADIMA DIKKAT!
Afetler sonrası olağanlaşma sürecinin ve bu sürecin gerçek yönetilmesinin de çok değerli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, afet sonrası olağanlaşma sürecinin daha sağlıklı bir formda olmasına yardımcı olacak adımları sıraladı:
güvenli bir ortamın oluşturulması: Evvela, afet sonrası olağanlaşma sürecinde itimat duygusu kıymetlidir. Acil durumlarla başa çıkmak için gerekli önlemlerin alınması ve insanların inançta hissedebilecek bir ortamın tesis edilmesi kıymetlidir.
Temel gereksinimlerin karşılanması: Afet sonrası olağanlaşma sürecinde insanların temel gereksinimleri; barınma, yiyecek, su ve sıhhat hizmetleri karşılanmalıdır.
Psikolojik yardımın sağlanması: Afetler, insanların ruhsal sıhhatlerini morallerini de tesirler. Bu nedenle, olağanlaşma sürecinde insanların ruhsal dayanak almalarına yardımcı olunmalıdır. Bu takviye, insanların afet sonrası yaşadıkları gerilim, dert ve mutsuzluk-umutsuzluk üzere duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olacaktır.
Toplumsal bağların güçlendirilmesi: Afet sonrası olağanlaşma sürecinde, toplumsal bağlar da güçlendirilmelidir. Beşerler ortasında dayanışma, iş birliği ve yardımlaşma sağlanmalıdır.
Lakin olağanlaşma süreci her vakit kolay değildir ve farklı afetlerin farklı zorlukları vardır. Bu nedenle, olağanlaşma sürecinde hem kişisel manada hem de yönetimsel olarak insanların gereksinimlerine uygun özel tedbirler alınması da gerekebilir.
