Bartın’daki facianın akabinde kömürün güç kaynağı olarak kullanılmasına ait tartışmalar tekrar gündeme geldi.
Uluslararası ölçekte çalışmalar yürüten Sıhhat ve Etraf Birliği’nin HEAL (Health and Environment Alliance) raporuna nazaran, 1965-2020 yılları ortasında Türkiye’de kömürden elektrik üretimi yaklaşık 200 bin erken vefata, 62 milyon iş günü kaybına, 11 milyon hastaneye yatışa ve 4.8 trilyon liraya varan sıhhat maliyetine yol açtı. 2019 yılı raporlarına nazaran ise termik santrallardan ötürü her yıl 5 bine yakın erken mevt, 30 bine yakın bronşit hadisesi ve ortalama 1.5 milyon iş gücü kaybı yaşanıyor. Cumhuriyet hususa ait Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık ve Pak Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel ile konuştu.
“FELAKETE GİDİYORUZ”
Saltık, iklim faciası yaşandığını belirterek şu tespitleri yaptı: “Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) bu yıl yayımladığı bir rapora nazaran dünyada nüfusun yüzde 99’u kirli hava soluyor. Bu vahim bir şey. Bunun sonuçlardan en başta geleni akciğer kanseridir. Hamilelerde birebir biçimde düşükler, fetüsün anne karnında zehirlenmesi yüksek sıklıkla görülüyor. Türkiye’nin de imzaladığı Paris Anlaşması’na nazaran fosil yakıtlarının güç kaynakları içindeki hissesinin büyük süratle düşürülmesi ve 2030’larda sıfırlanması öngörülüyor. Hasebiyle seçenek güç kaynaklarına yönelmek gerekiyor. Bunlar yenilenebilir güç kaynakları. Lakin Türkiye Paris Anlaşması’nın imzalamakla birlikte gereklerini yerine getirmiyor. Her yıl, atmosfere Türkiye’nin verdiği karbon emisyonu öngörülenin çok üstünde. Bir felakete gerçek gidiyoruz. Hayat alanımızı yok ediyoruz.”
“KÖMÜR UCUZ DEĞİL”
Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel ise “Geçen gün büyük bir katliam yaşandı Bartın’da. Gerekli tedbirler alınmadığından bu kadar insanımız hayatını yitirdi. Kömür yalnızca yakıldığı vakit sıhhat kayıplarında yol açmıyor. Emekçi sıhhati tedbirleri alınmıyor. Sav edilen o ki kömür hem yerli bir güç kaynağı hem de ucuz kaynak. Meğer ucuz olmasının nedeni madenlerde gerekli tedbirlerin alınmaması, termik santrallarda arıtma sistemlerinin kurulmaması” dedi. Gümüşel kelamlarını şu halde sürdürdü: “Kömür gerçek manada ucuz güç üretim kaynağı değil yalnızca çok fazla insan ve etraf sıhhatinden ödünler veriliyor. Ondan ucuz üzere görünüyor. Yenilenebilir güç son devirde çok önemli bir formda ucuzladı. Neredeyse Türkiye’de kömürden elektrik üretimi güneşten yahut rüzgârdan elektrik üretiminden dört katı değerliye mal oluyor.”
