Adrienne Murray BBC News Ilulissat
Grönland açıklarındaki soğuk denizde devasa Sefaköy escort buz kütlelerinin ortasında yakaladığı balıkları teker teker teknesine çeken Kaleeraq Mathaeussen Artık mevsimler eskisi üzere değil Daha rüzgarlı ve daha öngörülemez hale geldiler diyor
Kuzey Kutup Dairesi nin 250 kilometre Escort Yenibosna kuzeyinde yer alan kıyı kenti Ululissat Danimarka ya bağlı özerk ülke Grönland ın batısındaki değerli limanlardan
Bu denizde 14 yaşından beri balık tutan Kalleraq başka akranları üzere yıllar içinde iklimin Halkalı escort bayan nasıl değiştiğinin birinci elden şahidi
Eskiden kışın köpeklerin çektiği kızaklarla balık tutmaya gittiklerini ancak artık denizin eskisi üzere donmadığını söylüyor
2001 den sonra kışın Disko Körfezi nin eskisi üzere buz tutmadığını fark ettim
Buz katmanının zayıfladığını görmek ve iklimde böylesine büyük bir değişime şahit olmak beni çok endişelendirdi
Artık kışları buz katmanı köpekli kızaklarla seyahat edilemeyecek kadar istikrarsız ve tehlikeli
Grönland ın kuzeyindeki beşerler yüzyıllardır dünyanın en çetin iklimlerinden birinde yaşıyor
Fakat bu bölgede sıcaklıklar dünyanın geri kalan bölgelerinden daha süratli artıyor
Bu da bölgedeki hayatı derinden etkiliyor
Ilulissat ın eteklerindeki renkli apartmanlar bölgenin kızak köpeklerinin yaşadığı bir alana bakıyor Burada onlarca köpek var
Kaleeraq ın da 30 dan fazla köpeği var Evvelden bu köpekleri turizm gayeli da kullandığını ama artık yalnızca ergenlik çağındaki oğlu için tuttuğunu anlatıyor
Eski ömür şeklimi özlüyorum Lakin artık bu türlü yaşamamız gerekiyor
Köpek kızakları Grönland ın kuzeyi ve doğusunda değerli bir gelenek
Fakat avcıların ve balıkçıların bunları kullanamaz hale gelmesi nedeniyle buradaki kızak köpeği sayısı da azaldı
Ilulissat taki köpek sayısının 20 yıl evvel 5 bin civarında olduğu kestirim ediliyor
Eşiyle birlikte kızak köpeği turizmi şirketi işleten Flemming Lauritzen bugün bu sayının 1 800 e düştüğünü söylüyor
Eşi Ane Sofie çocukluğunda kızak köpeklerinin her yerde olduğunu anlatıyor ve Köpeklerimizin kültürümüzden yok oluşunu izlemekten hoşnut değilim diyor
Sayılardaki azalışın bir kısmı hastalıklar ve kar otomobillerinin yayılışından kaynaklanıyor
Bölgede mevsimlerin uzunluğu değişim içinde
Sadece denizdeki buz katmanları değil dağ buzulları da azalıyor
Bir haritadan Joakobshjavn buzulunu gösteren Flemming Orada hiç buz kalmadı diyor
Bu Grönland ın buzul örtüsünün denizle birleştiği az sayıda yerden biriydi
Buzuldan her yıl ayrılan 35 bin metreküplük buzdağları Disko Körfezi ni Kuzey Yarımküre de en fazla buzdağının görüldüğü yer haline getirdi
Bölgede seyahat teknesi kaptanlığı yapan George Jonathansen bu beyaz devlerin ortasında ustalıkla ilerliyor
Onun üzere genç beşerler bile çocuklarından bu yana büyük bir değişim görmüş
Çocukken hava çok daha iddia edilebilirdi Şimdiyse önümüzdeki kışın nasıl geçeceğini iddia etmemiz imkansız hale geldi diyor ve ekliyor
Bu yıl ise evvelkilerden de farklıydı Yaz soğuk geçti Grönland ın pek çok yerinde yağmur rekorları kırıldı
Avannaata bölgesinin belediye lideri Palle Jerimiassen de iklim değişikliğini her gün hissettiklerini söylüyor
Daha kuzeyde Thule yakınlarındaki avcıların en çok etkilenenler ortasında olduğunu anlatıyor
Eskiden çok uzun av cinslerine çıkarlardı Artık bunu yapamıyorlar Bu yüzden ömür biçimlerini değiştirmeleri gerekti
Bazı olumsuz şeyler var Ancak kimi olumlu şeyler de var
Arktik bölgesinde hayat kimi açılardan kolaylaşıyor Daha ılıman kışlar yeni fırsatlar yaratıyor ve Ilulissat süratle büyüyor
Eriyen buzullardan gelen sular denizdeki besini artırıyor ve böylelikle yıl uzunluğu balıkçılık yapılabiliyor
Yakaladıkları balığın da fiyatı yükseliyor
Bütün bunlar Kaleeraq üzere balıkçıların gelirini artırıyor
Bölgedeki balıkçılık şirketlerinin birinin yöneticisi olan Erik Sivertsen Köpek kızaklarıyla balıkçılık azaldı ancak teknelerle balıkçılık arttı diyor ve ekliyor
İklim değişikliği balıkçılarımızın cirosunu artırıyor Ama tekrar de yaşananlar çok telaş verici
Dağ buzulları o kadar geriledi ki artık oradan kopup denize ulaşan buzulların boyutu eskisi kadar büyük değil
Size büyük gelebilirler lakin biz çocukken çok daha büyüklerini görüyorduk
İklim değişikliğinin ülkenin kuzeyinde yeni denizcilik rotaları açması bekleniyor
Buzulların erimesiyle birlikte maden çıkarmanın kolaylaşacağını uman madencilik şirketlerinin de bölgeye ilgisi artıyor
Eriyen buzullar Grönland kıyılarına büyük ölçüde kum getiriyor ve yeni bir ankete nazaran burada yaşayanların dörtte üçü bu kumların toplanarak ihraç edilmesini destekliyor
Kopenhag ve Grönland üniversitelerinin pandemiden evvel yaptığı bir araştırmaya nazaran burada yaşayanların yüzde 90 ı iklim değişikliğinin gerçekleşmekte olduğunu düşünüyor
Bunların dörtte üçü tesirlerini birebir hissettiklerini söylerken çoğunluğu bunun kendileri için değerli bir mevzu olduğunu belirtiyor
Bilim insanları da global ısınmanın Grönland daki buz katmanını nasıl etkileyebileceği konusunda önemli ikazlarda bulunuyor
Burada eriyen buzullar dünya çapındaki deniz düzeyini her yıl 1 5 milimetre artırıyor
Bilim insanları hükümetlerin global ısınmaya karşı verdiği kelamları tutması durumunda bile 27 santimetrelik bir artışın kaçınılmaz olduğunu söylüyor
Adadaki tüm buzların erimesi durumunda ise dünyanın deniz düzeyi 7 metreden fazla yükselecek
Norveç teki Arktik Üniversitesi nden dağ buzulu uzmanı Alun Hubbard 1990 larda bir istikrar vardı Lakin artık eriyen buzulların yerine yenisi gelmiyor diyor ve ekliyor
Son 10 yılda burada gördüklerimden sonra anladım ki bizi çok fakat çok ani değişimler bekliyor
Adanın başşehri Nuuk ta bir kahvecide çalışan iklim değişikliği konusunda kampanyalar yapan öğrenci Iluuna Soerensen Grönland da yaşadığınızda iklim değişikliğini çok net bir formda görüyorsunuz diyor
Grönland da hayatta kalmak için gereken bilgi ve yeteneklerin kuşaktan kuşağa aktarıldığını anlatan Soerensen İklim değişikliği nedeniyle bu bilgilerin geçerliliğini yitirmesi telaş verici Beşerler yalnızca geleceklerinin değişmesinden değil günümüzde yaşanan değişimden de son derece endişeli diye ekliyor
