İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ (İBB), İstanbul’un en pahalı yerlerinden olan Üsküdar kıyı yolundaki kaçak yapıları yıkıp halka açma teşebbüsü, AKP’li Üsküdar Belediyesi, kaymakamlık ve Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği vilayet müdürlüğünün pürüzüne takıldı.
İBB, imar planında meydan düzenleme ve park alanı olarak gözüken parseldeki kaçak kafe rantına son vermek için yıkım süreci başlattı. Kafeler hakkında yıllar öncesine ilişkin olan İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Şuralarının (KVKBK) yıkım kararları da olmasına rağmen yıkımlar bir türlü yapılamıyor.
(Üsküdar’daki Salacak Kıyı Yolu’ndaki iki işletmenin duvarları tarihi yapı ile bitişik.)
KAFELER İÇİN KARAR
İBB, Üsküdar kıyıda bulunan 10 kaçak kafe hakkında yıkım kararı aldı. Kafelerden dördü hakkında yıkım kararları uygulanırken altı kafe hakkındaki yıkım karar çeşitli münasebetlerle uygulanamadı. Bahsi geçen kafeler hakkında KVKBK’nin aldığı yıkım kararları da kelam konusu.
İBB’nin kaçak olduğu gerekçesiyle yıkmak istediği Salacak Harem Kıyı Yolu üzerinde bulunan bir kafe hakkında, İstanbul 3 Numaralı KVKBK, 12 Mart 1977 tarih kararı ile tıpkı şuranın 22 Ağustos 1996 tarihli kararı ile tespit edilen Rumi Mehmet Paşa Mescidi ve Ayazma Mescidi etrafının, “kentsel sit alanı”nda kaldığı belirlendi. İBB’nin yıkım kararı aldığı Salacak Harem Kıyı Yolu üzerinde bir öteki kafe hakkında ise 25 Eylül 2019 tarihli tescilli “anıt” olduğu belirtilen Şemsi Paşa Mescidi ve külliyesinin duvarlarının kafe tarafından ortak olarak kullanıldığı tespit edildiğinden hata duyurusunda bulunulduğu ve ilgili belediye tarafından müsaadesiz ve karşıt uygulamaların kaldırılmasına karar verildi.
‘PARSELLER KALDIRILSIN’
Üsküdar Salacak Harem Kıyı Yolu’nda bulunan öteki bir kafe hakkında da 3 Ekim 2019 tarihli İstanbul 6 Numaralı KVKBK Müdürlüğü, kelam konusu parsellerdeki müsaadesiz uygulamalar için cürüm duyurusunda bulunulmasını istedi. Tekrar Salacak’taki farklı bir kafe için de İstanbul 4 Numaralı KVKBK’nin 11 Haziran 2020 tarihli kararı ve İstanbul 3 Numaralı KVKBK’nin 25 Haziran 1992 tarihli kararı ile parseldeki müsaadesiz uygulamaların altı ay içerisinde ilgili belediye tarafından kaldırılmasına karar verildi.
USULSÜZ RUHSAT
Yıllar öncesine ilişkin yıkım kararları olmasına rağmen edinilen bilgiye nazaran altı kafe hakkındaki yıkım kararları çeşitli münasebetlerle uygulanamadı. İBB Emlak Müdürlüğü Üsküdar Kaymakamlığı’ndan kelam konusu işgal edilen alanların tahliyesini talep etmesine rağmen Üsküdar Kaymakamlığı bugüne kadar rastgele bir süreç yapmadı. İBB encümeninin aldığı yıkım kararına karşı yönetim mahkemesi tarfından verilen yürütmeyi durdurma kararının akabinde Üsküdar Belediyesi, işletmelere yöntemsiz bir halde süreksiz işletme ruhsatı verdi.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA
İBB, birinci olarak kaçak yapılara ait Gecekondu Kanunu’na nazaran yıkım kararı aldı. Kafe sahipleri, yargıya giderek kararı iptal ettirdi. Mahkeme kararının akabinde bu sefer da İBB, İmar Kanunu’na nazaran encümen kararıyla yıkım kararı aldı. Kafe sahipleri bu sefer de encümen kararı hakkında yönetim mahkemesine başvurdu. Mahkeme, kafelerin imar planında meydan düzenleme ve park alanı olarak gözüken ve mülkiyeti İBB’ye ilişkin olan birtakım parseldeki yerlere, kafelerin kaçak olarak yapıldığını tespit etmesine rağmen İBB encümeninin aldığı yıkım kararı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi.
‘ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK VİLAYET MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN RET’
İBB ayrıyeten Üsküdar Salacak’ta yeniden kaçak yapı durumunda olan kafelerin tahliyesi için Üsküdar Kaymakamlığı’na başvurdu. Kaymakamlık, yapıların bulunduğu alanların bir kısmının doğal sit alanı içerisinde yer alması nedeniyle yetkinin Etraf Bakanlığı’nda olduğu cevabını verdi ve durumu bakanlığa sordu. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü’nüden gönderilen yazıda ise tahliye ve yıkım süreçlerinin uygun görülmediği bildirildi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü Üsküdar Kaymakamlığı’na gönderdiği yazıda münasebet olarak, “Yapı Kayıt Evraklarının faal olduğu sürece yapının tekrar yapılmasına yahut kentsel dönüşüm uygulamalarına kadar geçerli olduğu” tabirlerine yer verdi.
