Unutkanlığınız artık ‘çığırından çıkmış’a benziyor, rutin koşuşturmalarınız kalp çarpıntısına yol açıyor, halsizlik peşinizi bırakmıyor, öksürüğünüz inatçı bir hal alıp geçmek bilmiyor, depresif yapı üzerinizden gitmiyor… Lakin altında önemli bir neden de bulunamıyor… Dikkat! Bu ve gibisi birçok sorunun kaynağı ‘Uzamış Covid Sendromu’ olabilir!
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran “Yüzyılın salgın hastalığı Covid-19 enfeksiyonu ile enfekte olup güzelleşmiş olanların yüzde 10-20’sinde birtakım sistemlerde değişiklikler gösteren Uzamış Covid dediğimiz tablolar ortaya çıkabilmektedir. Hala pandeminin bittiğini ve tehlikenin geçtiğini söylemek mümkün olmadığını, koronavirüsün yeni varyantları ile teneffüs yollarına tutunmayı çok sevdiği ve çok kolay bulaştığı için bilhassa sonbahar ve kış aylarında çok daha dikkatli olmak gerekir.” diyor.
Baran’ın açıklamaları şöyle:
“Hastalığı geçirenlerin yüzde 10-20’sinde birtakım sistemlerde değişiklikler gösteren Post-Covid dediğimiz tablolar ortaya çıkabilmektedir. Örneğin; halsizlik ve çabuk yorulma 3-6 aya kadar uzayabilirken, uzun vadeli öksürük, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, uyku meseleleri, panik atak ve korku bozuklukları üzere problemler yaşanabilmektedir” diyor. Dünyada 2019 yılı Aralık ayından bu yana süratle yayılarak, ülkemizi de 2020 Mart ayı itibariyle tesirine alan Covid-19 pandemisinin hala tehdit olmaya devam ettiğini vurgulayan Prof. Dr. Reha Baran şöyle konuşuyor: “Eş vakitli aşıların geliştirilmesi ve rapel dozların (pekiştirme aşısı) yapılması ile Covid-19’dan vefatlar, hastaneye yatış sayıları azalmış ve sıhhat yükü açısından daha az can acıtır hale gelmiştir. Hayat olağan akışına dönmüştür. Fakat hala pandeminin bittiğini ve tehlikenin geçtiğini söylemek mümkün değildir. Koronavirüs özelliğinden ötürü her vakit için yeni varyantların gelişmesi ve çok çabuk topluma yayılması riski her vakit vardır.
SIKI TEDBİR ALMAK ŞART!
Koronavirüsün teneffüs yollarına tutunmayı çok sevdiğinden çok kolay bulaşabildiğini, virüs taşıyan kişinin kapalı ortamda bulunan ve müdafaasız durumdaki şahıslara bulaştırma riskinin çok yüksek olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Reha Baran “Sonbaharla birlikte soğuk havaların başladığı ve kapalı ortamların kalabaklaştığı bugünlerde salgının tekrar üste hakikat taraf değiştireceği muhakkaktır. Bu nedenle maske ve ara kuralının titizlikle uygulanması, aşılamaların aksaksız devam etmesi kuraldır. Sonbahar ve kış aylarının çok kritik olduğu, yeni yeni sönmeye başlayan bu hastalığın tekrar alevlenebileceğini unutmamak gerekir. Bu nedenle mümkün olduğunca kapalı yerlerde kalabalıktan uzak durmak, kesinlikle maske kullanmak ve elleri sık sık yıkamak en değerli korunma metodu olacaktır.” diyor.
KİMİNDE NEZLE, KİMİNDE ÖMÜR KAYBI!
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran, koronavirüs teneffüs yollarına girdikten sonra, bedenin savunma sisteminin çalışarak hastalığın sonlarını çizdiğini, kimisinde mevte kadar giden bir süreç olurken, kimisinde nezle ile geçebileceğini söylüyor. Virüsün tüm bedende bir yangıya (inflamasyon) neden olduğunu ve bu yangısal süreçten tüm organların etkilendiğini vurgulayan Prof. Dr. Reha Baran şöyle konuşuyor: “Solunum sistemini çok sevdiğinden ve kolay yerleşebildiğinden en sık semptomlar öksürük, nefes darlığı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, koku tat kaybı ve başağrısı biçiminde ortaya çıkar. Yaygın beden ağrısı, bulantı, halsizlik üzere genel semptomlar yangısal tepkiye verilen genel cevaptır. Bunun yanında her organa spesifik semptomlar ve belirtiler de olabilir. Örneğin; kan pıhtılaşması ile pulmoner emboli, damar tıkanıklıkları, kalp krizi riski artışı, beyin damarlarında tıkanıklık ile inme yahut hudut uçları iltihabı dediğimiz polinöropatiler, ishal, yüz felci üzere birçok durumla da karşılaşabiliriz.
SOLUNUM SORUNLARI KALICI OLABİLİR!
Covid-19’un akciğerde tutulum olup yaygın tutuluma dönüşmesi halinde hastada vefat riski ve uzun vadede solunumsal sorunların kalıcı olma riskinin arttığını belirten Prof. Dr. Reha Baran, teneffüs yollarında oluşan hassasiyet nedeniyle öksürüğün şiddetli olabildiğini söylüyor. Küçük akciğer alanlarında tutulumun (akciğerin yüzde 10’undan azının tutulması) öksürük, ateş ve hafif nefes darlığı ile kendini belirli ettiğini, daha ileri tutulumlarda (yüzde 10-yüzde 30 arasında) ise teneffüs probleminin daha besbelli olduğunu ve parmaktan ölçülen oksijen bedellerinin yüzde 92 civarına indiğini söyleyen Prof. Dr. Reha Baran “Tutulum tüm akciğerin yüzde 50’sini aştığında yüksek akımlı oksijen tedavisi, maske ile oksijen tedavisi ve ağır bakım kuralları gerekebilir. Bu kademelerde virüs üzerine binmiş bakteriyel enfeksiyonlar riski 2 katına çıkarır ve hastanın entübe edilmesi gerekebilir. Bunun yanında akciğer damarlarında pıhtı oluşması, kalp krizi riski artışı, nörolojik sorunlar de ek yükler getirir. Tüm bunlara karşın neyse ki vefat oranları düşüktür. Bilhassa son devirlerde kazanılan deneyimler, tedavide kullanılan ilaçların artışı vefat oranlarını daha da aşağıya çekmiştir” diyor.
UZAMIŞ COVİD-19 BU MESELELERE YOL AÇABİLİYOR!
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran, bugünlerde en sık görülen Uzamış Covid-19 (Post Covid) şikayetlerini şöyle açıklıyor:
- Halsizlik, çabuk yorulma 3-6 aya kadar uzayabilir.
- Kalp kasının uzun müddette etkilenmesi ile kalp yetmezliği gelişebilir.
- Eforla çarpıntı hissi gelişebilir.
- Solunum yolları artmış hassaslığı ile öksürüğün uzaması mümkündür.
- Akciğer ile ilgili akciğer fibrozisi yahut sertleşmesi denilen özel bir durum oluşabilir.
- Özellikle nefes darlığı 6 ay sonra hala mevcut olan hastalar bu açıdan kesinlikle değerlendirilmelidir.
- Unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, uyku bozukluğu, konuşurken sözcük bulmada zorluk, gerçeklik hissinin anlık kaybı üzere nörolojik sorunlar oluşabilir.
- Bazı damarsal sorunlar, akciğerde emboli, beyne pıhtı atması ve felç üzere durumlar olabilir.
- Kaygı bozukluğu, obsesif bozukluklar, panik atak üzere psikiyatrik sorunlar yaşanabilir.
