Kalp hastalıkları birden fazla faktöre bağlı olarak günümüzde en sık karşılaşılan sıhhat sorunlarının başında geliyor.
Dünya Sıhhat Örgütü, kan basıncı, obezite, kolesterol ve sigara içiminin denetimi ile kalp ve damar hastalıklarının görülme sıklığının yarıya indirilebileceğini açıkladı. Kalp damar hastalıklarına neden olan faktörleri anlatan Prof. Dr. Hamza Duygu ise diş fırçalamanın kalp sıhhati üzerinde değerli bir tesiri olduğunu kaydetti.
Diş etlerindeki iltihabın damar duvarlarında düşük yoğunluklu iltihaba neden olduğunu kaydeden His, bu durumun damar sertliği oluşturan plağın üstünde pıhtı oluşarak damarın tıkanmasına yol açabileceğini söyleyerek, kalp krizini önlemek için dişlerin günde en az iki kez fırçalanmasını önerdi.
Koruyucu hekimliğin kalp ve damar hastalıklarından kaynaklı ölümlerin azaltılmasında çok kıymetli role sahip olduğunu söyleyen His, aile hekimliğinin kalp damar tıkanıklığı için yüksek risk taşıyan bireylerin saptanması ve bu şahıslardaki birinci yahut tekrarlayan kalp damar tıkanıklığı sıkıntılarının önlenmesinde çok kıymetli bir fonksiyon gördüğünü söyledi.
Kalp ve damar hastalığının birden fazla faktöre bağlı olduğunu belirten Prof. Dr. His, “Bugün için kalp ve damar hastalıkları riskini artırdığı bilinen ve her toplumda faal olduğu kabul edilen risk faktörleri vardır. Sigara içmemenin, sağlıklı beslenmenin, çok kilodan kaçınmanın, en az günde yarım saat ve haftada beş gün yapılacak halde sistemli antrenman yapmanın, olağan şeker metabolizmasının ve çok gerilimden uzak durmanın kalp ve damar sıhhatini korumak açısından kıymeti bilinmektedir” tabirini kullandı.
UYKU APNESİ OLANLAR DİKKAT!
Az uyuyanlar yahut uykusu sistemsiz olanların daha kolay kalp krizi geçirdiğini aktaran Prof. Dr. Hamza His, “Hele uyku apnesi varsa yüksek tansiyondan, şeker hastalığına kadar çeşitli risk faktörlerini tetikliyor. Dinlendirici bir uykunun önündeki manileri kaldırıp her akşam tıpkı saatte yatıp 7 – 8 saat uyku son derece yararlıdır. Fazla kilo ve şişmanlık kalp damar hastalıklarına yol açan birçok etkenin gerisindeki ana nedendir. İstikrarlı beslenip, idman yaparak beden kütle endeksini 25’in altında tutmaya dikkat edelim” dedi.
RİSK FAKTÖRLERİ
Kalp ve damar hastalıkları ile ilgili risk faktörleri ortasında yaş, cinsiyet, genetik ve değiştirilemez olan etnik etkenlerin olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hamza His, sigara, sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları, çok alkol, oturgan ömür, şişmanlık, kan yağlarının yüksekliği, kan basıncı yüksekliği ve kan şekerinin düzeltilebilir risk faktörleri olduğunu belirtti. Prof. Dr. Hamza His kelamlarına şöyle devam etti: “Özellikle düzeltilebilir risk faktörleri kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi stratejilerinin temelini oluşturur. Başta gelen üç risk faktörü olan obezite hipertansiyon ve sigara içimi kalp ve damar hastalıkları ile savaşta ana amaç olmalıdır.”
Sağlıklı kalp için tekliflerde de bulunan Prof. Dr. Hamza His, şahısların öncelikle sigara dumanında uzak durması gerektiğini belirtti. Sigaranın kalp damarlarını büzerek, içlerini örten ince faydalı örtüyü tahrip ettiğini söyleyen Prof. Dr. Hamza His, sigara dumanının birebir vakitte kanın pıhtılaşmasını da kolaylaştırdığını söyleyerek, “Böylece damar sertliğini başlatarak kalp krizine, felç ve bacak damarlarında tıkanmalara neden olur. Faal içicilik kadar pasif içicilik de kalp damar sıhhati açısından son derece zararlıdır” dedi.
TANSİYONA DİKKAT
Tansiyona dikkat edilmesi gerektiğini de söyleyen Prof. Dr. Hamza His, sessiz katil olarak isimlendirilen hipertansiyonla çabanın, ömür stili değişikliklerinin ve nizamlı tansiyon ilacı kullanımının kalp krizi, aort damar yırtılması, beyin kanaması ve aort damarında genişlemenin önlenmesi için hayati ehemmiyet arz ettiğini belirtti.
Kan şekerinin olağan hudutta tutulması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Hamza His, “Şeker hastalığı günümüzde kalp damar hastalığı muadili olarak kabul edilmektedir. Diyabetiniz varsa diyet, kilo denetimi ile birlikte uygun tedavinin başlanması konusunda titiz davranmak değerli. Yüksek kolesterolle gayret edip diyet ve antrenmana ilaveten hekiminiz gerekli gördüğünde ilaç kullanmaktan çekinmeyin” diye konuştu.
AKDENİZ MUTFAĞI BENİMSENMELİ
Kişilerin beslenme usulü olarak Akdeniz mutfağını benimsemesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Hamza His, zerzevat, meyve, baklagil, kepekli tahıl ve kuruyemişten güçlü, zeytinyağının temel yağ olarak kullanıldığı, balığın kırmızı ete tercih edildiği, etin yasaklanmadığı, hazır ve paketlenmiş besinlerin olmadığı yeme alışkanlıkları kalp sıhhati açısından kıymetli olduğunu belirtti.
Prof. Dr. His: “Kalp damar hastalıklarına katkıda bulunan risk faktörlerinin birçoğunu etkileyerek sıhhatimizi koruyan idmanın kesinlikle spor salonunda yapılması koşul değil. Her gün 30 – 45 dakikalık yürüyüşler bile damar sıhhatine katkıda bulunur. Asansörden ve yürüyen merdivenden uzak duralım” tabirini kullandı.
“AŞIRI TUZ YÜKSEK TANSİYONU TETİKLEYEN ANA NEDENLERDEN BİRİ”
Aşırı tuz tüketiminin yüksek tansiyonu tetikleyen ana nedenlerden biri olduğunu belirten Dr. His, “Fazla tuz tüketiminin en kıymetli kaynağı hazır besinler ve lokantalardaki yemekler, bilhassa de süratli tüketilen yemeklerdir. Sofrada tuzluğu masadan uzak tutmaya ihtimam gösterelim. İçkinin fazlası sindirim sistemi yanında kalbe de ziyan verir. Önemli çarpıntılara, kalp kasılmasının zayıflamasına neden olabilir. Bir iki kadehten fazla içki içmemeye dikkat edelim” tabirini kullandı.
STRESTEM UZAK DURUN, DENETİMSİZ İLAÇ KULLANMAYIN
Stresin bedenimizin her tarafını etkilediği üzere kalp damar sıhhati açısından da sakıncalı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hamza His, mümkün olduğu kadar gerilim oluşturan durumlardan uzak kalıp, gerilimle baş etme prosedürünün öğrenilmesi gerektiğini belirtti.
Televizyonun karşısında saatlerce hareketsiz oturunca ya da bilgisayar önünde geçirilen saatler arttıkça kalp damar hastalıklarının da arttığını söyleyen Prof. Dr. Hamza His, reçetesiz alınan ilaçlar da kalbe ziyan veriyor. Keza ilaçtan bile sayılmayan dayanak haplarının kimilerinin kalbi yorduğu anlaşılıyor, kanın pıhtılaşmasını bozabiliyor. Reçetesiz satılanlardan da olsa rastgele ilaç almayın” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
