Hakemli bilimsel mecmua Science’ta perşembe yayımlanan araştırmaya nazaran şiddetli patlama sonucunda yayılan büyük ölçüdeki su buharı, global ısınmada aylar süren küçük bir artışa yol açabilir.
15 Ocak’ta Hunga Ha’apai Adası’nda yer alan Hunga Tonga Yanardağı’ndaki şiddetli patlama ve akabinde oluşan tsunami nedeniyle en az 6 kişi ölmüştü.
Doğal afette yaklaşık 80 kilometre uzunluğundaki denizaltı telekomünikasyon kablosu da ziyan görmüş, ülkede telefon ve internet çizgileri kesilmişti.
NASA patlama şiddetini 10 megaton TNT’ye muadil bulmuştu
Patlamanın akabinde Tonga’nın yanı sıra Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya için “tsunami” uyarısı verilmişti.
Independent Türkçe’nin haberine nazaran NASA araştırmacıları volkanik patlamanın şiddetinin yaklaşık 10 megaton TNT’ye muadil olduğunu açıklamıştı.
Temmuzda yayımlanan bir araştırmada, patlamayla atmosfere 160 milyon ton su buharı püskürtüldüğü yazılmıştı. Çalışmada, NASA’nın Aura uydusundaki Mikrodalga Limb Siren aygıtından gelen bilgiler tahlil edilmişti.
Yeni yayımlanan makalenin başyazarı olan ABD Ulusal Atmosfer Araştırma Merkezi’nden Holger Vömel ve takımıysa balonlarla taşınan radyosonde isimli aygıttan gelen bilgileri kullandı. Radyosonde, yüksek düzeylerdeki basınç, sıcaklık, rüzgar ve izafî nem üzere ögelerin bedellerini belirlemede kullanılan aletlerle donatılmış, elde ettiği bilgileri radyo sinyalleri aracılığıyla yer istasyonuna ileten aygıta deniyor.
Bulgular patlamanın akabinde en az 55 milyon ton su buharının stratosfere gönderildiğini gösterdi. Uzmanlar bunun, ozon katmanının süreksiz olarak daha fazla incelmesine yol açtığını söyledi.
Su buharı, karbondioksit üzere dünya yüzeyindeki ısıyı emiyor ve tekrar yayıyor. Yani büyük ölçüdeki su buharı, gaz dağılana kadar global ısınmayı birkaç yıl artırabilir. Lakin Dünya yüzeyinin tam olarak ne kadar ısınacağı bilinmiyor.
Uzmanlar ayrıyeten stratosferdeki su buharı ölçüsünün artmasının ve kükürtdioksitin stratosfere geçmesinin bu katmanda soğumaya yol açabileceğini belirtti.
Bulgulara dair “Kesinlikle benzersiz” yorumunu yapan Vömel, yayılan su buharı ölçüsünün en az 55 milyon ton olduğunu ve gerçek sayının, iddialarının iki katını bulabileceğini de kelamlarına ekledi.
