Kışın yaşanacak olan doğalgaz düşüncesine ek olarak bir de füzelerle elektrik tesislerinin hasara uğratılması yeni zorluklara işaret ediyor.
KİEV’E DAYANAKLAR HEDEFTE
Ne var ki Kiev açısından daha fazla dert yaratan bir bahis, Rusya’nın Belarus üzerinden yeni bir akına geçip geçmeyeceği. Başşehir Kiev, Belarus sonuna yaklaşık 150 kilometre uzaklıkta ve savaşın başlarında Rusların kentin eteklerine kolay kolay ulaşmaları, Belarus üzerinden gelmeleri sayesinde olmuştu. Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko da geçtiğimiz günlerde, Rus birliklerinin tekrar ülkesine konuşlanacağını söyledi.
Ukrayna’nın Belarus’la hududu, 1000 kilometre. Kiev’i batıya, Avrupa ülkelerine bağlayan yollar da Belarus hududuna yakın noktalardan geçiyor. O nedenle Ukraynalı uzmanlar, Belarus üzerinden taarruz edebilecek olan Rus kuvvetlerinin direkt Kiev’e yönelmek yerine (Başkent etrafında tahkimatlar, ilkbahar devrine nazaran hayli artırılmış durumda), Ukrayna’ya batıdan gelen yolları kesmeye böylece Batı’dan ülkeye silah yardımının önünü almaya yönelik olacağını söylüyor. Tekrar bu uzmanlar, Belarus’a yakın noktadaki Rivne Nükleer Santralı’nın, Belarus’tan gelecek Rus güçlerinin öncelikli maksatlarından biri olacağını lisana getiriyor. Zaporijya Nükleer Santralı’nın Moskova’nın denetimine geçmesinden sonra Rivne’deki santralın da Rusların eline geçmesi, Ukrayna’da çok büyük güç problemine yol açar.
TARAFSIZLIKTA ZORLADI
Belarus’ta 1994’ten beridir, devlet başkanlığı koltuğunda Lukaşenko oturuyor. Rusya’ya yakınmış üzere görünse de ve her ne kadar ülke iktisadı büyük oranda Moskova’ya bağımlı da olsa Lukaşenko, iki yıl öncesine kadar ustalıkla Kremlin ve Batı ortasında hareketler yapmayı başardı. Mesela, 2008’deki Rus-Gürcü Savaşı’ndan sonra Moskova, Gürcistan’ın ayrılıkçı bölgeleri olan Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlıklarını tanıdığında eski Sovyet ülkelerinin de kendisini destekleyeceğini umuyordu. Ancak, Belarus, Rusya’nın gerisinden gitmediği üzere ortaya uzaklık koydu. Böylece Batı’nın Lukaşenko’ya uyguladığı yaptırımlardan kurtulmayı başardı. Misal halde, 2014’te Rusya Kırım’ı ilhak ettiğinde ve Ukrayna’nın Donbas bölgesinde Rusya yanlısı ayrılıkçılar, iki vilayet merkezini ele geçirdiğinde Lukaşenko, tarafsız bir tavır takınmayı seçti ve Belarus’un başşehri Minsk, Rusya-Ukrayna-Batı eksenindeki müzakerelerin merkezi oldu. Yeniden de 2020’deki seçimlerde muhalefetin ağır protestolara girişmesi ve ABD ile Avrupa Birliği’nin Lukaşenko’yu Belarus’un yasal önderi olarak tanımadıklarını açıklamaları, Lukaşenko’nun bu hareket imkânını ortadan kaldırdı. Lukaşenko’yu Batı yanlısı bir ihtilalle devrilmekten kurtaran da Putin oldu. O tarihten sonra Lukaşenko, Rusya’nın çizgisine daha yaklaşmak zorunda kaldı. Belarus, yakın yıllara kadar ülkesinde Rus askeri üssü bulundurmazken Moskova askerlerini kabul etmek zorunda kaldı. Artık Lukaşenko, bir taraftan Batı’nın yaptırımlarıyla uğraşırken öbür taraftan Putin’in karşısında olabildiğince bağımsız kalmaya çalışıyor. Belarus’un pozisyonu, Ukrayna’daki savaşı yakından etkilediği üzere savaşın genel seyri de Minsk’in ve bilhassa Lukaşenko’nun mukadderatı üzerinde belirleyici olacak.
[email protected]
