TikTok, ABD’deki en tanınan fiyatsız telefon uygulaması. Lakin uygulama yalnızca içeriğiyle değil, Çin Komünist Partisi ile kontaklı olduğu savıyla manşetlerde.
Telefon uygulamasını yöneten ByteDance şirketinin sahibi Shou Zi Chew, geçen günlerde ABD Kongresi’nin karşısına çıktı ve Çin devletinin uygulamanın erişebildiği dataların ne kadarına sahip olduğuna ait sorularını yanıtladı.
Ancak toplumsal medya platformu, Batı ülkelerindeki teknoloji pazarlarını fetheden tek Çinli taşınabilir uygulama değil.
Apptopia isimli analitik firması, ABD’deki en çok tercih edilen 10 fiyatsız taşınabilir uygulama ortasında üç uygulamanın daha Çinli firmalara ilişkin olduğunu iddia ediyor.
Aynı uygulamalar İngiltere’de de en çok indirilenler ortasında.
Peki bu uygulamalar neler ve onları bu kadar başarılı kılan ne tıp sebepler var?
CAPCUT
Video düzenleme uygulaması CapCut, ekseriyetle TikTok kullanıcıları için yardımcı bir düzenleyici olarak öne çıkıyor. Sensor Tower datalarına nazaran sırf Şubat ayında 13 milyon defa indirildi.
Video düzenleme aracı, tanınan müzikler, filtreler ve özel efektler eklemek birtakım özellikler sunuyor.
CapCut, TikTok’un ana şirketi ByteDance’e ilişkin.
SHEIN
Forbes’e nazaran Shein, 2012 yılında kurulan ve şu anda yaklaşık 15 milyar dolarlık bir pahaya sahip global bir moda markası.
Çinli milyarder Chris Xu tarafından kurulan şirketin merkezi Singapur’da bulunuyor.
Uygulamada uygun fiyatlı yüzlerce eseri günlük olarak bulmak mümkün. Yeniden Instagram ve TikTok’ta #SheIn etiketiyle yapılan aramalarda çok sayıda görüntü görebilirsiniz.
TEMU
Temu, bir alışveriş uygulaması. ABD’de piyasaya sürülmesinden bu yana bir yıldan az mühlet geçti. Fakat şimdiden Amerikan devleri Amazon ve Walmart’ı geride bıraktı.
Online süpermarket, giysiden elektroniğe kadar pek çok şey satıyor. Uygulamayı kullananlar üyelik gerektiren indirim mağazalarından çok, direkt Çinli üreticilerden eser satın alabiliyor.
Uygulamadaki eserlerin fiyatları o kadar düşük ki, Üstün Bowl gayreti sırasında yayımlanan bir reklamdan sonra, çok sayıda Amerikalı internette “Temu yasal mı?” diye arama yaptı.
Şirketin genel merkezi Boston’da. Lakin şirketin ana kuruluşu, direkt tüketiciye yönelik eserlerde uzmanlaşmış Çinli internet perakende devi PDD Holdings.
NEDEN POPÜLERLER?
Uzmanlara nazaran Çinli telefon uygulamalarının ABD’deki muvaffakiyetinin sebebi, ABD’li uygulamaların Çin’de yasak olmasından ötürü kendi pazarlarında sıkı bir rekabete tabi olmaları.
Anlık iletileşme uygulaması WeChat üzere güzel performans gösteren uygulamalar, gerek Çin’de gerekse öteki ülkelerde, kullanıcıların muhtaçlıklarını karşılamak için epeyce başarılı teklif algoritmalarına sahip.
MIT Technology Review internet sitesinde, Çinli teknolojiler konusunda uzmanlaşmış bir gazeteci ve araştırmacı olan Zeyi Yang, “Çin’deki teknoloji şirketleri, kendi ülkelerinde o kadar ağır bir rekabet devri yaşadılar ki, bu onları kimi açılardan Amerikan uygulamaları kadar yeterli ya da daha uygun yaptı” değerlendirmesinde bulundu.
TikTok, global pazarda büyük muvaffakiyet elde eden Çin’e ilişkin birinci uygulama. Lakin ABD’li parlamenterler ve ulusal güvenlik uzmanları, Çin’de üretilmiş uygulamaların data saklılığı ihlalleri yapabileceği ve Çin Komünist Partisi’nin sansürüne karşı savunmasız kalabileceği konusunda ihtarlarda bulundu.
Yapay zeka alanında yaşanan rekabete ait bir kitabın müellifi Paul Scherer’e nazaran ABD ve öteki demokratik ülkelerin, TikTok üzere Çin uygulamalarının Çin’in dışına çıkması problemini nasıl ele aldığı, tabir ve bilgi özgürlüğü konusunda derin sonuçlar doğuruyor.
“GÜVENLİK DUVARI YARATILDI”
Apple üzere ABD merkezli teknoloji firmaları, kullanıcılarının bilgilerine yönelik hükümet taleplerini engellemek üzere uzun süren tüzel gayretler verdi. Lakin Bay Scherer, Çin’de bu türlü bir kanalın bulunmadığını belirtti:
“Günün sonunda, Çin Komünist Partisi’nin bir şeyler yapmasını söylemesi karşısında Çinli şirketlerin öbür devası yok.”
TikTok işvereni Shou Zi Chew, Amerikalıları korumak için bir “güvenlik duvarı” yaratıldığını açıkladı ve Kongre üyelerine güvenlik dertleri konusunda teminat vermeye çalıştı.
TikTok tarafından BBC’ye gönderilen açıklamada, ABD kullanıcı datalarının yabancı hükümetlerin erişimi dışında olduğu belirtildi.
BBC, yorum için öbür uygulamalarla da irtibata geçmeye çalıştı.
SÖZLEŞMELER VE DATA GİZLİLİĞİ
Scherer, ABD’li Kongre üyelerinin kapsamlı bilgi kapalılığı maddelerini kabul edene kadar, rastgele bir uygulamanın data ihlallerine karşı savunmasız olabileceğini söylüyor:
“’Çinli ne olursa olsun kötüdür’ üzere refleks var.
“Ama insanların tüm uygulamalara kuşkuyla yaklaşması gerektiğini düşünüyorum. Beşerler hangi uygulamada hangi kullanıcı kontratını kabul ettiğini tam olarak anlamadan, sahip olduğu datadan zati vazgeçiyor.”
