Orta Amerika’nın en küçük ülkesi olan El Salvador, bir vakitler “cinayet başkenti” olarak biliniyordu. Savaş bölgesinde olmadığı halde dünyadaki en yüksek cinayet oranlarından birine sahipti.
MS-13 çetesi El Salvador’daki kalelerinden biri olan Las Margaritas mahallesini yönetirken, hayatta kalmak için uymanız gereken kurallar vardı.
New York Times’da yer alan habere nazaran, MS-13 çetesininin rakibi olan çete ile ilişkilendirildiği için gerisinde sekiz numarası bulunan futbol forması ya da gangsterlerin giydiği marka spor ayakkabıları giyemezdiniz. Ayrıyeten hiçbir şartta polisi arayamazdınız.
Ancak hükümet, çete şiddetini bastırmak için orduyu sokaklara sürdü. Harikulâde hal ilan edildi ve ortadan bir yıl geçtikten sonra El Salvador, büyük ölçüde değişti.
Artık çocuklar daha evvel kapalı olan stadyumlarda gece geç saatlere kadar futbol oynuyor. Hatta evvelce çetelerin cinayet işlediği terk edilmiş binalara bile girebiliyor.
Las Margaritas sakinlerinden Sandra Elizabeth Ingles, yaşanan bu değişimin akabinde “İnsanlar çete yüzünden polise şikayette bulunamıyordu. Otorite onlardı. Artık özgürce dolaşabiliyorsunuz. Çok şey değişti” dedi.
Yaşanan bu değişimin akabinde El Salvador halkı, muvaffakiyetin bir bedeli olduğunu söyledi. Bu bedel; saf insanların bile toplu olarak tutuklanması, sivil özgürlüklerin erozyona uğraması ve otoriter bir polis gücünün oluşması oldu.
41 yaşındaki El Salvador Devlet Lideri Naguib Boukele, tanınan bir önder haline geldi.
Ancak bu popülerliğe karşın birtakım aktivistler, kendilerine nazaran otoriter olan yeni rejim altında özgürlüklerinden yoksun bırakıldıklarında ısrarcı oldu. Yeniden de bölge sakinlerinin birden fazla, çeteler kendi bölgelerinde yine ortaya çıkmadığı sürece yeni şartlar ile yaşamaktan mutlu.
İnsan hakları kümeleri, kitlesel keyfi tutuklamaların yanı sıra hapishanelerin çok kalabalık olduğunu ve gardiyanlar tarafından azap yapıldığını belgeledi.
Salvador hükümeti son bir yıl içinde, ortalarında 12 yaşındaki çocukların da bulunduğu 65 binden fazla kişiyi tutuklayarak toplam mahkum sayısını iki katından fazla artırdı.
Hükümetin kendi iddialarına nazaran, çetelerle hiçbir ilgisi olmayan 5 binden fazla kişi demir parmaklıklar gerisine girmiş ve sonunda özgür bırakıldı, en az 90 kişi ise gözaltında öldü.
