CHP Antalya Milletvekili ve Sanayi ve Ticaret Kurulu Üyesi Çetin Osman Budak, Türkiye’nin dış ticaret istikrarında yaşanan bozulmanın iktisatta çok önemli kırılganlıklara neden olduğunu söyledi.
TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda Ticaret Bakanlığı 2023 yılı bütçesi görüşmelerinde konuşan Budak, “Sayın Ticaret Bakanı pandemi sonrası Türkiye’nin bir üretim üssü olacağını söylüyor fakat sayılar Sayın Bakanı desteklemiyor. 2022 yılının birinci 8 ayında ülkemizde direkt yabancı sermaye yatırımı 6 milyar 832 milyon dolar. Bunun 4 milyar 331 milyon doları, yüzde 62’si gayrimenkul satışı. Gayrimenkul alımları dışında, direkt yabancı sermaye girişi neredeyse durdu. İktidarın elinde toprağımız ve pasaportumuz dışında satabileceği bir varlık kalmadı” dedi.
Bakan Mehmet Muş’un misyona geldiği Nisan 2021’de ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 85 olduğunu hatırlatan Budak, şöyle konuştu:
“İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI YÜZDE 69’A GERİLEDİ”
“Sayın Bakan siz vazifeye geldiğinizde yüzde 85 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, son datalara nazaran yüzde 69’a geriledi. Daima güç ve altın ithalatımızı ve bu mallardaki fiyat artışlarını mazeret ediyorsunuz. Ticaret Bakanlığı sitesinden aldığım datalara nazaran, güç ithalatını çıkarırsak ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 88. “Altın ithal ettik.” dediniz güç ve altını da çıkarırsak ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 94. Güç ve altını hariç tutsak dahi, ihracatımız ithalatımızı karşılamaya yetmiyor. Uygulanan yanlış siyasetler nedeniyle dış ticaret açığımız her geçen gün artıyor. Size nazaran bu düşüşün nedeni nedir?
“GERÇEK DİREKT YABANCI SERMAYE GİRİŞİ 2 MİLYAR DOLAR”
“2021 yılında Türkiye 13 milyar 345 milyon dolar direkt yabancı sermaye girişi sağlamış ama bunun yüzde 42’si yani 5 milyar 643 milyon dolarlık kısmı gayrimenkul. Vatandaşlık veriyoruz bir halde, gayrimenkul yani toprak ve konut satıyoruz bu türlü bir sayı geliyor. Artık, yeni, 2022 yılının sayılarını sizin bilgilerinizden aldım: Direkt gelen 6 milyar 832 milyon doların 4 milyar 331 milyon doları gayrimenkul satışı. Bu, direkt yatırım kabul ediliyorsa Türkiye’de direkt yatırımın tarifi nedir? Yani şayet direkt yatırıma biz sanayi kuruluşları olarak kabul edeceksek bu sayıların revize edilmesi gerekmiyor mu? Gerçek sayının, direkt yatırımın 2 milyar dolar olduğuna dikkat çekmek istiyorum”
“DEVLETİN RESMİ DATALARI ÇELİŞİYOR”
Sayın Bakan, ocak-eylül ortasında ithalatımız 272 milyar dolar. TÜİK’e nazaran ise 271 milyar 249 milyon dolar; artık hangisine inanacağız? Sizden bununla ilgili bir açıklama bekliyorum. Ortada 800 milyon dolar üzere bir fark var, 800 milyon dolar siz daha fazlasınız; TÜİK’e nazaran ise bu sayı 800 milyon dolar daha aşağıda. Yani bu hesap kusuru mı yoksa yılsonundaki cari hesapla ilgili, cari açıkla ilgili bir çalışma mı, onu da anlamadık zira Turizm Bakanlığının sayılarını da üst gerçek revize ettiğini geçtiğimiz günlerde gördük. Bu fark nereden kaynaklanıyor?
“REKABET KURUMU ELEKTRONİK SKOOTER FİRMALARINI DENETLİYOR MU?”
Son periyotta, bilhassa de son günlerde 18 yaşında 2 genç hayatını kaybetti yani ‘Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler’ modeli burada inanılmaz bir biçimde işliyor; hakikaten yırtıcı kapitalizm. Birkaç şirkete özel bir yetki verdiniz yani bunların ithal edilmesi ve piyasada kullanılmasıyla ilgili ve şu anda inanılmaz bir terör estiriliyor. Daha evvel bir düzenleme yaptınız; Almanya’da kanun çıkarıldı bununla ilgili. Gencecik çocuklarımızı kaybediyoruz ve böylesine yabanî bir halde bunun kiralanması, verilmesi, monopol durumda olanların denetlenmemesi can yakıyor. Buna bir an evvel, Rekabet Kurumu da burada… Bu firmalara yönelik bir kontrol yaptılar mı, yaptılarsa da bunun açıklamasını istiyoruz.
“UFUKTA ZİNCİR MARKETLERE YÖNELİK BİR DÜZENLEME GÖRÜNMÜYOR”
CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, soru karşılık kısmında Ticaret Bakanı’na sorular yöneltti. Lakin Bakan Muş, soruları karşılıksız bıraktı. İşte o sorular:
“Bu pandemi devrinde yurt dışından ithal edilen eserlerde kimi ülkelere ya da birtakım eserlere gümrük vergisi konuldu yüzde 5, yüzde 10, yüzde 20’ye varan ve hâlâ bu gümrük vergileri duruyor, burada bir haksız rekabet kelam konusu. Hür ticaret mutabakatı olan ülkelerde bu gümrük vergisi yok fakat özgür ticaret muahedesi olmayan ülkelerde var ve hâlâ devam ediyor. Avrupa Birliği üyesi ülkeler yahut gümrük muahedemiz olan ülkelerle rekabet durumunda bir badire var.Bu vergilerin kaldırılması gündemde midir?
Bir sorum da şu: Elektronik ticaretle ilgili yaptığınız düzenleme uygun, biraz evvel de söylemiştim ancak bu “üç harfliler”le ilgili bu düzenleme niçin yapılmıyor ya da kanun teklifi neden gelmiyor? Bununla ilgili bir çalışma var mıdır, bunu öğrenmek istiyorum.”
