Hükümetin seçim öncesi açıkladığı dayanak paketine artık de yemek kartları girdi. Esnaf ve tüccarın yemek kartı şirketlerinin aldığı komiteden yakınmasını pahalandıran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çalışanların yemek ödemelerinin vergiden istisna tutulması için yemek kartı zorunluluğunu kaldırdıklarını açıkladı. Çalışanlar ve yemek sanayicileri karardan mutlu olurken ortalarında yabancı şirketlerin bulunduğu yemek kartı şirketleri ise huzursuz.
Henüz ayrıntıları ortaya çıkmayan uygulama yaşama geçerse yaklaşık 5 milyon çalışana ödenen yemek parası kart olarak değil de fiyatla birlikte nakit verilebilecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasında “Böylece çalışanlara daha fazla alternatif sağlayıp, patronların üzerinden de süreç maliyetini kaldırmış olacağız” dedi. Erdoğan, ayrıyeten patronların Nisan 2023 sonuna kadar çalışanlarına yapacakları elektrik, doğalgaz ve ısınma sarfiyatı takviyelerinin 1000 liraya kadar olan kısmını hem gelir vergisinden hem de sigorta prim kesintisinden muaf tutacaklarını da açıkladı.
Sendika uzmanları ise yemek fiyatıyla ilgili bu düzenlemenin ne manaya geldiğini şöyle yorumladı:
“Bu uygulama ile yemek fiyatı bordroya eklenecek. Personelin eline yemek parası ile birlikte daha fazla fiyat geçmiş olacak. Fakat bunu artırım olarak da değerlendirmemek gerekiyor. Zira bu, yemek fiyatı. Düzenleme, patronların yemek fiyatını kıdem tazminatına dahil etmeme uygulamasını da engelleyecek.”
ENFLASYONU ETKİLER
Yeni düzenleme büyük oranda özel dal emekçilerini etkileyecek. Zira kamu çalışanlarının değerli bir kısmına yemekhane hizmeti veriliyor. Yemek kartları, yemek dışında mutabakatlı olan yerlerdeki alışverişlerde de kullanılabiliyordu. Emekçiler bazen alışverişlerini bu kartlarla yapabiliyorlardı. Kimi çalışanlar de yemek kartlarını “komisyon” karşılığı paraya çevirtebiliyorlardı. Buna da gerek kalmayacak.
Yeni uygulamayı pahalandıran Yemek Sanayicileri Federasyonu Hüseyin Bozdağ, yemek kartlarının marketlerde de harcanabildiğini hatırlatarak, “Böyle olunca beşerler öğlen yemeğini geçiştirip bu kartlarla alışveriş yapıyorlardı. Şu anda yasal meblağ 51 lira. Bu para ile dışarıda yemek yemek güç. Bizim üzere tabldot yemek veren yerler fakat bu maliyete 3-4 çeşit yemek verebiliyor. Hasebiyle dalımızı canlandıracağını düşünüyoruz” dedi.
İTO Lideri Avdagiç ise, kurul masrafının ortadan kalkacağını belirterek “Bu durum enflasyonla gayrete de olumlu yansıyacak. Patronların çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma takviyelerinin bin liralık kısmının gelir vergisi ve sigorta prim kesintisinden muaf tutulmasını da isabetli bir karar olarak görüyoruz” dedi.
ANKARA İLE GÖRÜŞÜYORLAR
Yemek kartı kesiminde ise kaos hâkim. Sodexo, Multinet, Ederned, Ticket, Setcard üzere şirketlerin hâkim olduğu bölüm Ankara ile görüşme halinde. Dikkat çekilen noktalar ise şunlar: “Yaklaşık 5 milyon çalışan nakit aldığı için para lokantalarda kullanılmayacak. Bu da 27 bin lokantada harcanan 3 milyar liralık aylık cironun öteki yerlerde kullanılması demek. En az 1500 işletme küçülecek yahut kapanacak. Yaklaşık 15 bin kişi işsiz kalması manasına gelir. Piyasa da 25 yıldır faaliyet gösteren altı yemek kartı şirketinin kapanması ile de yaklaşık 2 bin 300 çalışan birebir durumu yaşayacaktır.”
