Ham petrol fiyatlarının birçok ülkede yapılan faiz artışlarının tesiriyle dört haftadır düşüşte olmasına rağmen Türkiye’de akaryakıt artırımları tekrar hızlandı. Akaryakıt ve motorinde indirim beklenirken bilakis son üç günde akaryakıt ve motorine arkası arkasına artırımlar geldi.
DÖVİZ KURU VURDU
4 Ekim’i 5 Ekim’e bağlayan gece akaryakıt fiyatlarına 62 kuruş, motorin fiyatlarına 1.10 TL artırım geldi. Akabinde 6 Ekim Perşembe gününden itibaren akaryakıta 74 kuruş, motorine ise 1 lira 39 kuruş daha artırım geldi. Son olarak 7 Ekim prestijiyle motorine 1 lira 53 kuruşluk bir artırım daha açıklandı.
Yurt içi akaryakıt fiyatları petroldeki global fiyat değişimi ve dolar/TL’deki değişime nazaran belirleniyor. Petrol fiyatları eylül ayı içinde sert düşüşler yaşadı, lakin birebir periyotta dolar kuru rekor kırdığı için akaryakıt fiyatlarında indirim gerçekleşmedi.
14 Eylül’de brent petrol fiyatı 93 dolar iken motorin 24 liraya satılıyordu. Brent petrol fiyatı birebir olmasına karşın 6 Ekim’de motorinin litresi İstanbul’da 25.56 liraya satılırken bugün ise bu fiyat 27.03 lira olarak uygulanacak. Akaryakıtın litresi ise bugün 20.6 liradan satılacak.
Bu artışlarda TL’deki kıymet kaybının büyük tesiri olduğunu belirten Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Akaryakıttaki fiyatlar Cenova’daki fiyatlar ve dolar ile direkt ilgili. TL’nin son bir ayda yüzde 2.5 paha kaybetmesiyle birlikte brent petrol fiyatı çok artmasa bile bizde akaryakıt zamlanmış oldu. Yani dolar kuru vurdu diyebiliriz.”
Kış aylarında hava koşullarına nazaran artırımların devam edebileceğini söyleyen Kozanoğlu, bu artırımların birçok eserde direkt girdi maliyetlerini artıracağını ve yüksek enflasyonla geçecek bir kış yaşanacağını söyledi.
EKİM PERİYODUNU KORKUSU
Motorin artırımlarından en çok etkilenen dalların başında gelen tarımda ise durum vahim. Türkiye Ziraatçiler Derneği Lideri Hüseyin Demirtaş, çiftçinin bu günlerde ekim devrinde olduğunu ve akaryakıtı en fazla kullandığı günlerde bu artırımların daha mahsul ekilmeden çiftçiyi vurduğunu söyledi. Demirtaş, “Maliyetler bu türlü devam ederse kışın 50 liraya domates görürseniz şaşırmayın” dedi.
