Hollandalı bilim insanları, birinin palavra söylediğini anlamanın kolay bir tekniğini ortaya koydu: Ayrıntı eksikliğine dikkat etmek.
Önceki araştırmalar, palavra söyleyenlerin yüz hareketlerine yahut sözlerindeki ipuçlarına odaklanmak üzere bir dizi sisteme işaret ediyordu. Öte yandan Amsterdam Üniversitesi Davranış Bilimleri Fakültesi’nden Bruno Verschuere ve meslektaşları, bu bireylerin söylediklerindeki detay seviyesine odaklanmanın en uygun taktik olduğu sonucuna vardı.
Ekip, palavrası sahiden ayırt etmek için birden fazla noktaya odaklanmanın aslında işleri daha da zorlaştırdığını savunuyor.
Verschuere, “Bu saçma, zira aslında imkansız bir görev” tabirlerini kullandı.
Indepent’te yer alan habere nazaran hakemli bilimsel mecmua Nature Human Behaviour’da yayımlanan araştırmada bir dizi deney yapıldı.
Deneye katılan şahıslar yalancı ve temiz olmak üzere iki kümeye ayrıldı. Hatalı küme, bir dolaptan imtihan sorularını çalmakla görevlendirildi ve daha sonra bu bahiste palavra söylemek zorunda kaldı. Pak küme ise sırf yerleşkede vakit geçirdi. Soruların çalınmasıyla ilgili soruşturmada iki kümenin da sözüne başvuruldu ve bu tabirler farklı bir iştirakçi kümesine izletildi. Bu iştirakçiler, hangi kümenin palavra, hangisinin hakikat söylediğini anlamaya çalıştı.
İlk olarak iştirakçilere rastgele bir ipucu kıymetlendirmekte özgür oldukları söylendi. Bunun sonucunda iştirakçilerin varsayımlarının neredeyse talihe dayalı olduğu tespit edildi.
Daha sonra da iştirakçilerden yer, kişi, vakit ve pozisyon üzere detaylara odaklanarak sözleri tekrar değerlendirmeleri istendi. Bu durumda palavraları gerçeklerden daha düzgün ayırt edebildikleri görüldü.
Denemelerden birinde, tüm ipuçlarını göz önüne alan katılımcıların yüzde 59 oranında muvaffakiyet gösterdiği saptandı. Yalnızca detaylara odaklanıldığında ise oran yüzde 66’ya yükseldi.
Verschuere bulgularla ilgili şu açıklamada bulundu: “Doğruyu söyleyenler, olayı şahsen yaşadıkları için varlıklı tarifler verebilirken, yalancılar detaylar kurgulamış bile olsa yakalanma riskleri artıyor” dedi.
