Cargill, 1000 Çiftçi 1000 Rahmet programı kapsamında KONDA ile yaptığı araştırmanın sonuçlarını 15 Ekim Dünya Bayan Çiftçiler Günü’nde açıkladı. Araştırmaya nazaran; çiftçilik aile işi olsa da toplumsal cinsiyet bağları bayanı mesken içi rollerle tanımlamaya devam ediyor.
Erkek tarımı yürütürken bayan geri kalan bütün hayatı organize ediyor, lojistik takviyesi sağlıyor lakin omuzlarındaki fazla yük gereğince anlaşılmıyor.
Buna nazaran;
- 10-15 yıl öncesine kadar tarlada daha faal olan bayanlar, insan gücüne duyulan gereksinimin azalması ve ekim alanlarının büyümesine bağlı olarak tarlalardaki aktifliğini yitirdi.
- Kadın-erkek eşit görülse de tarım erkeklerin işi olarak tanımlanıyor. Bayan destek kuvvet üzere görülüyor. Bayanların sezgisini önemseyen erkekler, geri planda eşlerinin fikrini almaya gereksinim duyuyor.
- Çiftçiliğin devamı ailede kız çocuk değil erkek çocuk üzerinden tasarlanıyor. Kız çocuğunun evlenip bir diğer erkekle yeni bir aile kuracağı düşünüldüğünden, bağlı bir meslek edinse bile aileye direkt katkısının olmayacağı düşünülüyor.
- Kıyı bölgeleri ve Çukurova’da bayanlara inananların sayısı daha fazla. Bir biçimde işin başına geçen bayanların “daha titiz, daha sabırlı olacakları” için bu işi erkeklerden daha güzel yapabilecekleri düşünülüyor.
- Kadınlar tarımda faal rol üstlenmek konusunda çoklukla kâfi özgüvene sahip ve istekli. Hemcinslerinin bu alanda faaliyet gösterseler erkeklerden daha da başarılı olacağına inanıyorlar.
- Hayvancılıkla uğraşılan hanelerde bayanların üstündeki yük daha da artıyor. Yoğurt, peynir üzere hayvansal eserlerin bayanlar tarafından yapılıp satıldığı bu meskenlerde hayvanların bakımı ve sağımı sırasında da bayanlar daha etkin rol üstleniyor.
“KADININ ELİNİN DEĞDİĞİ YER GÜZELLEŞİYOR”
Ankara’nın Polatlı İlçesi’ne bağlı Uzunbeyli Köyü’nde yaşayan Ceren Yağlıkara ise tarım yalnızca bayanlara bırakılsa daha sistematik, daha verimli üretim yapılabileceğini söylüyor. 1000 Çiftçi 1000 Rahmet programı kapsamında kanola ve ayçiçeği üreten eşine takviye olan Yağlıkara, sanayi mühendisi olmasına karşın Ankara Üniversitesi Ziraat Mühendisliği kısmında eğitimine devam ediyor.
Ziraat mühendisliği okuyana kadar tarımın kolay yapılan bir iş olduğunu düşündüğünü söyleyen Yağlıkara, “İşin içine girdikten sonra toprağın ne kadar çok emek istediğini, işin çok daha önemli olduğunu kavradım. Pandemi olunca hepimiz evvel sıhhatimizi muhafazaya çalıştık, bir de besinden vazgeçemedik. Besinin geleceği de tarıma bağlı. Bu yıl üniversitenin çiftliğinde staj yaptım. Birinci o vakit gerçek manada toprağa değdim ve bakış açım değişti.
Ceren Yağlıkara
Toprağa değince huzur buluyorsunuz. 3.5 yaşında kızımız var, şimdiden ona tarla sevgisini aşılamaya çalışıyoruz. Eşim de ben de işimizin devam etmesini istiyoruz. Tek hayalimiz tarlalarda üretimi devam ettirebilmek” diyor.
“1000 Çiftçi 1000 Rahmet sayesinde her şeyden evvel daha bilinçlendik” diyen Yağlıkara, teknolojiyi tarıma daha fazla entegre etmek gerektiğinin altını çiziyor: “Babalarımızdan, atalarımızdan öğrendiklerimiz elbette değerli fakat teknoloji her geçen gün tarımda daha fazla yer buluyor. 1000 Çiftçi 1000 Rahmet bize gerçek eser kullanımını öğretti. Uydu takip sistemi ile tarlaya gitmeden durumunu görebiliyoruz. Dijital toprak tahlili yapabiliyoruz. Aslında vakit alan şeyleri daha kısa müddette yapıyoruz ve böylelikle aldığımız randıman de artıyor.”
Etrafında çok fazla bayan çiftçi olmadığını söyleyen Yağlıkara, kelamlarını şöyle bitiriyor:
“Aslında bayanın elinin değdiği yer güzelleşiyor. Erkekler ortasındaki rekabet tarımı ileri götürmüyor. Bayanlar ortasında oluşabilecek üretim rekabeti bizi daha âlâ yerlere taşır.”
Arzu Örsel
ÖRSEL: “BURASI ANADOLU, BURADA TOPRAĞIN ASIL SAHİBİ KADINLAR”
Araştırmayı pahalandıran Cargill Besin Türkiye, Orta Doğu, Afrika ve Hindistan Kurumsal Münasebetlerden Sorumlu İcra Heyeti Üyesi İstek Örsel de bayanların tarımda sürdürülebilirliği sağlamada kıymetli rol üstlendiğini söylüyor. Örsel, “Çiftçi ailesinde toplumsal cinsiyet münasebetleri bayanı konut içi rollerle tanımlamaya devam etse de bayanlar tarımın görünmeyen gücü. Tarım geleceğimiz için ne kadar değerli ise bayan çiftçiler de bir o kadar değerli. Toprağın asıl sahibi bayanlar, üretimin art planındaki lojistiği de, mahsulün konserve, salça, yoğurt üzere katma bedelli ve sürdürülebilir eserlere dönüşmesini sağlayan da yeniden bayanlar. Sosyokültürel nedenlerden daha az ön plana çıkıyorlar tahminen lakin bu işlere girdikten sonra erkeğe nazaran daha başarılılar. Tarımda bayanların güçlendirilmesi ülkemiz iktisadına de büyük katkı sağlayacaktır” diyor.
