Anayasa Mahkemesi AYM mahkumiyet dışındaki kararlarda sanığın sorgulanmadan yargılamaların bir an evvel sonlandırılmasını amaçlayan kanun Escort Kayas kararının Anayasa’ya ters olduğuna ve iptaline karar verdi
Yüksek Mahkemenin mevzuya ait kararı Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı Buna nazaran Hatay 6 Asliye Ceza Mahkemesi kasten yaralama ve hakaret cürümlerinden Kayas escort açılan bir davada 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 193’üncü hususuna 2005 tarihli ve 5353 sayılı kanunun 28’inci unsuruyla eklenen Sanık hakkında toplanan kanıtlara nazaran mahkumiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği Kayas escort bayan kanısına varılırsa sorgusu yapılmamış olsa da dava yokluğunda bitirilebilir kararının Anayasa’nın 36 ve 38’inci unsurlarına alışılmamış olduğunu ileri sürerek iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu
Başvuruda mahkumiyet dışında sanığın sorgusu yapılmadan ceza verilmesine yer olmadığı güvenlik önlemi uygulanması davanın reddi ve düşme kararı verilebileceği belirtilen iptal isteminde bunlardan ceza verilmesine yer olmadığı ve güvenlik önlemine dair kararların fiilin ya da hatanın sanık tarafından işlendiğinin sabit olması halinde verilebildiğine dikkat çekildi
Bu durum gözetildiğinde sorgusu yapılmadan sanık hakkında anılan kararlardan birinin verilerek yargılamanın sanığın yokluğunda bitirilmesinin ise adil yargılanma hakkı ve masumiyet karinesiyle bağdaşmadığı savunuldu
Başvuruyu kıymetlendiren Anayasa Mahkemesi anılan kanun kararının Anayasa’ya karşıt olduğuna ve iptaline karar verdi İptal kararının 6 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı
KARARIN GEREKÇESİNDEN
Yüksek Mahkemenin kararında Anayasa’nın 36’ncı unsurunda herkesin sav savunma ve adil yargılanma hakkına sahip olduğu Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin 6’ncı unsurunda hakkaniyete uygun yargılama kavramından hareket edilerek adil yargılanma hakkının gereklerinin saptandığı söz edildi
Bu hakkın gereklerinden birinin de duruşmada hazır bulunma hakkı olduğunun birçok kararda vurgulandığı kaydedilen kararda Anayasa’daki adil yargılanma hakkının duruşmada hazır bulunma hakkını da kapsadığına işaret edildi
Anayasa’nın 13’üncü unsurundaki Temel hak ve hürriyetler özlerine dokunulmaksızın sırf Anayasa’nın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve lakin kanunla sınırlanabilir Bu sınırlamalar Anayasa’nın kelamına ve ruhuna demokratik toplum tertibinin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük prensibine muhalif olamaz kararı aktarılan kararda Adil yargılanma hakkına getirilen sınırlamanın kanunla yapılması Anayasa’da öngörülen sınırlama sebebine ve ölçülülük prensibine uygun olması gerekir denildi
Anayasa’nın 141’inci unsurunda Davaların en az sarfiyatla ve mümkün olan hızla sonuçlandırılması yargının görevidir kararı bulunduğuna işaret edilen kararda bu prensip mucibince devletin yargılamaların gereksiz yere uzamasını engelleyecek aktif tedbirler alması gerektiği belirtildi
İtiraz konusu kuralın yargılamaların bir an evvel sonlandırılması ve sanığın savunmasının alınması için gerçekleşecek yersiz gecikmelerin önüne geçilmesini amaçladığı ve yasallık koşulunu taşıdığı aktarılan kararda Bununla birlikte kelam konusu hak bağlamında getirilen sınırlamanın yasallık ve yasal emel kurallarını taşıması kâfi olmayıp tıpkı vakitte ölçülü olması da gerekir denildi
Mahkumiyet dışındaki kararlardan ceza verilmesine yer olmadığı ve güvenlik önlemlerine hükmedilmesi kararlarının hukuksal niteliklerine dikkati çeken kararda bu kararların verilebilmesi için atfedilen fiilin sanık tarafından işlendiğinin sabit olmasının zarurî olduğu vurgulandı
Bu istikametiyle hatanın işlendiğinin sabit görüldüğü lakin ceza verilmesine yer olmadığı kararlarına hükmedildiği durumlarda sanığın Anayasa’nın 38’inci hususunda öngörülen masumiyetinin ortadan kalktığı aktarılan kararda Güvenlik önlemlerine hükmedildiğinde ise sanık masumiyetinin ortadan kalkması dışında ayrıyeten yaptırıma maruz kalmaktadır denildi
Yüksek Mahkemenin kararında şu tespitlere yer verildi
İsnat edilen fiili işlediğinin mahkemece tespit edilmesi ve sonucunda ceza verilmesine yer olmadığına ya da güvenlik önlemine hükmedilmesi durumunda da hakkında 5271 sayılı kanunun 223’üncü hususunun 5 numaralı fıkrasında düzenlenen mahkumiyet kararı üzere bir sonuç doğurmamakla birlikte sanığın işlediği fiilden ötürü tüzel olarak sorumluluğu devam edebilmektedir Münasebetiyle mahkeme tarafından sanığın hareketi yahut hatası işlediğinin tespit edildiği hallerde kurulan mahkumiyet dışındaki karar nedeniyle sanık öbür taraflardan dezavantajlı pozisyona düşebilmektedir Sanık hakkında bu türlü sonuçlar ihtiva edebilen mahkumiyet dışındaki bu tıp kararlar bakımından sanığın sorgusu yapılmaksızın davanın bitirilebilmesine imkan tanınması adil yargılanma hakkına orantısız münasebetiyle ölçüsüz bir sınırlama getirmektedir Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 13 ve 36’ıncı hususlarına alışılmamıştır
