İnsanların Antik Mısır ve Roma devirlerinden itibaren farklı maksatlarla kullandığı, tüketilen ve çift kabuklu yumuşakça olan pinalar, deniz tabanında yarı gömülü hareket ediyor. Çoğunlukla Akdeniz’deki Posidonia Çayırları’nda (deniz çayırları) bulunan pinalar, suyu süzerek besleniyor. 50 yıl kadar yaşayabilen bu canlıların popülasyonu, günden güne azalıyor.
Son yıllarda bilhassa denizdeki kirlilik, kaçak avcılık, trol balıkçılığı ve gemilerin çapalarından kaynaklı popülasyonu düşen pinalar, 2016 yılında ortaya çıkan ‘Haplosporidium Pinnae’ isimli parazit nedeniyle ayrıyeten yok olma noktasına geldi.
2019 yılında Dünya Tabiat ve Doğal Kaynakları Müdafaa Birliği’nce (IUCN) jenerasyonu kritik seviyede olarak belirtilen pinalar, Antalya Körfezi’nde büsbütün tükendi. Körfezde tükenen cins, şimdilerde Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nde kurulan müzede sergilenmeye başlandı.
EKOSİSTEME YARARI OLAN BİR CANLI
Pinaların bilhassa koylarda ve deniz çayırlarının olduğunu bölgelerde yaşadığını söyleyen Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, “Pina, çift kabuklulardan bir midye tipi. Bilhassa koylarda ömrünü sürdüren bir cins. Bu cins, suyu filtre ederek beslenen ekosisteme yararı olan bir canlıdır. Pinada şu an bir hastalık var ve popülasyonu çökmeye başladı. Daha evvel koylarımızda dikkat edilmediği için, evvelki kırımlar çapa ve zincirlerden oldu. Gerisinden da hastalık gelince Antalya Körfezi’nde pina kalmadı. Ege Bölgesi’nde hastalığın durumunu çok güzel bilmiyorum ancak orada da çöktüğünü duyuyoruz” dedi.
‘2 TIP PİNA VARDI FAKAT HİÇBİRİ KALMADI’
Pinaların IUCN’nin kırmızı listesinde, jenerasyonu giderek azalan cinsler içerisinde yer aldığını belirten Prof. Dr. Gökoğlu, “Pinalar artık bölgemizde kalmadı. Antalya Körfezi’nde 2 çeşit pina vardı fakat hiçbiri kalmadı. Çocuklarımıza fakat müzelerdeki örneklerini gösterebileceğiz. Bunların kabukları Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’ndeki müzede var. Sıklıkla dalıyorum, bundan 8 yıl öncesinde yat limanı önünde çok sayıda pina oluyordu” diye konuştu.
