Antalya Büyükşehir Belediyesi konut sahipliğinde düzenlenen 59. Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği, Antalya Kapalı Spor Salonu’nda ödül merasimiyle son buldu. Merasime dokuz ödül alan Emin Alper’in “Kurak Günler” sineması damga vursa da En Güzel Sinema Ödülü’nü Özcan Alper’in “Karanlık Gece” sineması kazandı. Özcan Alper, En Yeterli Senaryo Ödülü’nü de aldı.
Altın Portakal her yıl bir ölçü “olaylı” geçer. Yalnızca sanatkarların merasimde ödül konuşmaları sırasındaki politik telaffuzları nedeniyle de değil, şoke edici heyet kararları ve çeşitli dedikodular bakımından da şenlik sonraki günlerde çok konuşulur. Bu yılki şenliğin ödül merasiminde ise birbirinden sert politik açıklamalar yapıldı. Ödül alan herkes ülkedeki baskı iklimine, adaletsizliğe reaksiyon gösterdi, çekmediği bir sinema nedeniyle tutuklu bulunan sinemacı Çiğdem Mater’e özgürlük istendi, birebir halde öteki Seyahat tutsaklarına da selam yollandı.
EN YETERLİ SİNEMA SÜRPRİZİ
İlk olarak ödüllerden bahsedecek olursak tüm sinema müelliflerinin ve seyircinin beklentisi “Kurak Günler”in mükafatları silip süpürmesiydi. Gece de bunun sinyalini vererek başladı, birinci olarak En Âlâ Müzik Ödülü’nü aldıktan sonra, teknik kısımda çabucak hemen bütün mükafatlar Emin Alper’in sinemasına gitti. En Yeterli Direktör Ödülü’nü alan Emin Alper sahneden inerken herkesin beklentisi En Uygun Film’i almak için tekrar sahneye çıkacağı tarafındaydı. Fakat o denli olmadı. Heyet, sonradan öğrendiğimize nazaran kendi içerisinde de bölünerek herkesi kısa vadeli şoke eden bir kararla büyük mükafatı “Karanlık Gece”ye verdi. Savlara nazaran bu kararda Heyet Lideri Yeşim Ustaoğlu’nun hissesi çok büyük. Sonuç olarak gecede sinema olarak tek yerine iki kazanan birden oldu.
Emin Alper “En Uygun Film” mükafatını alamadığı için pek bozulmuş gözükmedi, hatta merasim biter bitmez sahnedeki “Karanlık Gece” grubunu birinci tebrik edenlerden birisi de o oldu, Özcan Alper’e sarıldı. Şenliğin kapanış partisinde de iki direktör sık sık bir ortaya geldi. Lakin seyirci ve sinema müellifleri bakımından tıpkı şeyi söyleyemeyiz. En Yeterli Direktör Mükafatı dahil dokuz ödül alan sinemanın, “en güzel film” olamaması reaksiyon çekti, hatta bazıları biraz ileri gidip “skandal” olarak nitelendirdi, bazılarıysa daha ölçülü yaklaştı, “Festival dinamiklerinde olur bu türlü şeyler” denildi, “Karanlık Gece” sinema üzerine konuşuldukça karardan mutlu olan kişi sayısı da arttı.
Kapanış partisinde konuşulan bir öbür husus da iki sinemanın konusunun birbiriyle misal olmasıydı. İki sinemada de “başrolde” direkt olarak “obruklar” ve taşraya sonradan giden kentli karakterler bulunuyordu. Fakat iki direktör de bunun tesadüf olduğunu vurguladı, esasen sinemaların çok farklı tarihlerde çekilip sonlanması da tesadüfiliği doğruluyor. Hatta kapanış partisinde Emin Alper de bu mevzuyu lisana getirdi ve sinemaların benzerliklerine ait birinci defa bir bilgi paylaştı: Sinemanın konusunu öğrendiğinde Özcan Alper’i arayarak konuştuklarını ve “Karanlık Gece”yi evvelden izlediğini lisana getiren Emin Alper, şayet çok bir benzerlik olsaydı üretim evresinde kendi sinemasında değişikliklere gitmeye hazır olduğunu söyledi. Bu tesadüflerin ülkenin hali pürmelalinden kaynaklı olduğu yorumuyla bahis kapandı.
Kapanış partisinden son bir not da belgesel sinemacıların isyanıyla ilgili. Çok fazla art planda kaldıklarını savunan belgesel sinema direktörleri, şenliklerde daha fazla seyirci ve basınla buluşmak için planlamaların yapılması taleplerini lisana getirdiler.
GEZİ, DİRENİŞ VE UMUT
Ödül merasimine damga vuran, tarihi denilebilecek konuşmalara gelecek olursak… Aksi aslında beklenmiyordu, fitili Antalya Büyükşehir Belediye Lideri ve Şenlik Lideri Muhittin Böcek açılış konuşmasında ateşledi. AKP devrinde Ulusal Yarışma’nın kaldırıldığını hatırlatan Lider Muhittin Böcek, bunun yarım yüzyılı aşan şenliğin ruhuna alışılmamış olduğuna vurgu yaptı. Sanatın umut vericiliğine, insanları bir ortaya getirmesine değindi ve artık müzik, şenlik yasaklarının sona ermesi gerektiğini söyledi.
Festival, geçen yıl da politik konuşmalara sahne olmuştu. Lakin bu yılki ödül merasiminde bu doz çok yüksekti. Bunda başta üretimci Çiğdem Mater’in Seyahat Direnişi nedeniyle tutuklu bulunmasının tesiri büyük. Bir öteki etken ise Emin Alper dahil birçok ismin, ödül alanların yolunun Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Sinema Merkezi’nden geçmesi…
Ulusal Belgesel Sinema Müsabakası heyet üyelerinden Ceylan Özgün Özçelik sahnede, “Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Mithat Alam Sinema Merkezi’nin iki yöneticisi Zeynep Ünal ve Elif Ergezen misyonlarından alındı ve kampusa sokulmadılar. Sinema merkezi için uğraşımız devam edecek” sözlerini kullandı.
Emin Alper de bahse değindiği ödül konuşmasında şu sert kelamları söyledi: “Benim yönetmem olmamda Boğaziçi Üniversitesi’nin büyük bir katkısı vardır. Ülkesinin en güzide eğitim kurumu, burayı ele geçirilecek bir kale olarak gören zorba bir zihniyetin saldırısı altında. Utanıyorum. Bu ülkenin bu nadide kurumuna yapılan taarruzdan hakikaten utanıyorum. Ancak Boğaziçi Üniversitesi direniyor. Kazanacak. Yalnızca Boğaziçi Üniversitesi değil, zorbalığa karşı direnen herkes kazanacak. Seyahat direnişçileri kazanacak… Zalim mollalara direnen bayanlar kazanacak. Bütün bu direnişçiler tiranlara, zorbalara şunları söylüyor: Kazanamayacaksınız. Tarih sizin yanınızda değil. Yıllar sonra hatıranızın önünde eğilecek kimseyi bulamayacaksınız.”
MATER: YOLUN YOLUMUZDUR!
Cahide Sonku Ödülü’nü kazanan Çiğdem Mater ismine mükafatı Zümrüt Burul aldı. Burul, Mater’in şu bildirisini da sahneden okudu: “Sevgili Cahide Sonku! Çok teşekkürler! Rol ezberliyorum diyerek cumhurbaşkanına gitmeyi reddettiğin için, seni ayağına çağıran milletvekillerini ‘Ben Cahide Sonku’yum’ diye terslediğin için, hiç kimseye eyvallahın olmadığı için. Yolun, yolumuzdur!”
MÜCELLA YAPICI’YA SELAM!
En Âlâ Yardımcı Erkek Mükafatı alan Erol Babaoğlu da çok alkışlanan şu konuşmaya imza attı: “Filmimiz, coğrafyamızın erkek hükümran dünyasına, adalet temsilcisinin çakallar sofrasına oturuşuna ve sonrasına kamerasını çeviren bir sinema. Bize kurtulmamız, güzelleştirmemiz gereken zihniyeti gösteriyor kıssasıyla. O yüzden bu mükafatı, bu zihniyete karşı çaba veren herkesle paylaşmak istiyorum… Bilhassa bayanlarla; İran’da özgürlük çığlıklarıyla sokakları dolduran, canlarını ortaya koyan, tarih yazan bayanlarla. Ve son olarak kent, kültür ve ekoloji uğraşlarında her vakit en ön saflarda yer almış ekmek kadar pak, su üzere aydın Mücella Yapan ile ve tüm Seyahat tutsaklarıyla paylaşıyorum. Özgürlük için uğraşa devam!” dedi.
CUMARTESİ ANNELERİ’NE ARMAĞAN
“Karanlık Gece” sinemasının senaristlerinden Murat Uyurkulak ve Özcan Alper’in konuşmaları da gecede dikkat çekti. Mükafatı alan Uyurkulak, “Bu mükafatı on yıllardır devletin kaybettiği evlatlarına, çocuklarına bir mezar arayan Cumartesi Anneleri’ne ithaf ediyorum” diye konuştu. Özcan Alper ise “Birileri için değil herkes için eşit yurttaşlık” dedi.
