İsveçli Ruben Östlund Square (Kare/2017) ile birinci, Triangle of Sadness’le (Hüzün Üçgeni/ 2022) ikinci Altın Palmiye mükafatını aldı. İsveç’te kaşlar ortasındaki kısıma korku çizgisi deniyor, bu çizgiler ömür tecrübelerinin uzantıları. Östlund çağımızın dış görünüm, imaj çağı olduğunu, bunun saplantıya dönüştüğünü vurguluyor. Fizikî görünüm ile giysinin gücünü, tesirini tartışıyor dramatik güldürüsünün birinci kısmında. Harika model, influencer Yaya ile model sevgilisi Carl ortasında tansiyonlu bir bağ vardır. Yaya daha ünlüdür, Carl’dan daha çok para kazanır.
Moda dalında tek ölçüt hoşluktur. Hoşluk, para ve eğitim kadar tüm kapıları açar. Personel sınıfından gelen erkek modeller basamakları tırmanıp seçkinlerin ortasına girebilirler. Moda ve hazır giysi bölümündeki ironik ayrımcılığı birinci kısımda izleriz. İkinci kısımda Yaya ve Carl hoş oldukları için çok lüks bir yat seyahatine katılırlar. Çok zenginlerin Rus oligarkların, silah satıcılarının katıldığı bu seyahat hayal üzere başlar. Kapitalist Rus Dimitri alkolik kaptan Thomas’la sosyalizm-kapitalizm tartışması yapar. Parayı ve gücü elinde tutanlar yenilmez olduklarına inanırlar. Akşam yemeği kâbusa dönüşür herkes kusmaya başlar, tuvaletler taşar, fırtına kopar.
Üçüncü kısımda hayatta kalabilenler gözlerini ıssız bir adada açarlar. Zenginler, hoşlar burada onlara avantaj sağlayan toplumsal pozisyonlarını yitirmişlerdir. Hiyerarşi piramidinin başına bu durumda kim geçecektir?
“Toplumu kışkırtan, gülerken düşündüren bir sinema yapmak istedim. Varsıl, fakir, sağcı, solcu ayrımı yapmadan herkesin erk bağımlısı olduğunu gösterdim. Biz beşerler toplumsal etkileşimlere hassasız.
Hepimizde ilişkin olduğumuz kümeden dışlanma korkusu var. Fakirler uygundur, zenginler berbattır diye bir genelleme yapmadım” diyen Östlund yatı ve adayı insanlığın mikro cihanı olarak yansıtıyor, anarşist ve gerçeküstü mizahıyla hayatta kalma güdüsünün çok güçlü olduğunu vurguluyor.
Annesinin solcu olduğunu, çocukken herkesin eşit olmalarını beklediğini söyleyen Östlund; tarih ,insanlığa erkin yozlaşmasını, çürümesini, eşitlik için savaşımın daima süreceğini gösterdi, gösterecek bildirisini veriyor.
Kışkırtıcı, direkt iletiler içeren kara güldürüleri Force Majeure’de çekirdek ailedeki babanın egoizmini, korkaklığını, Square’de (Kare) sanatın sanayiye dönüştürülmesini eleştirdi.
Şişelerin yerde yuvarlanması, tuvaletlerin taşması, kusma sahnelerinin ses dizaynları başarılı. Olağandışı kadrajlar ve odak noktaları imaj çalışmasına farklı bir özellik katıyor. Östlund ustaları Luis Bunuel (Yok Edici Melek, Burjuvazinin Zımnî Çekiciliği), Marco Ferreri (Büyük Tıkınma), Peter Brook (Sineklerin Tanrısı), Ingmar Bergman (Shame) Jean-Luc Godard (Week End), Lina Wertmüller’i (Swept Away by an Unusual Destiny in the Blue Sea of August) selamlıyor.
