Bartın’ın ilçesi Amasra’da meydana gelen ve 41 işçinin vefatına neden olan maden faciasının arkasında bir kere daha kapalı özelleştirme hırsı tartışılıyor.
Türkiye’de kamu birçok alanda olduğu üzere madencilikte de özel şirketlerin önünü açarak alandan çekiliyor. Maden dalında yüzde 80 olan kamu hissesi AKP iktidarı ile birlikte yüzde 8’e kadar geriledi. Türkiye Taş Kömürü Kurumu’nda (TTK) 40 binlerde olan personel sayısı ise 6 binlere kadar geriledi. Sık sık yaşanan maden kazalarının en büyük nedeni de ise zımnî ve açık yürütülen özelleştirmeyle birlikte gelen kâr hırsı ve fazla iş yükü oldu. Uzmanlara nazaran bu alanların özelleştirilmesinin önünü açmak için bilerek yatırım yapılmıyor ve emekçi sayısı azaltılıyor.
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Dev Maden-Sen Lideri Tayfun Görgün, adım adım gelen özelleştirme nedeniyle, “Nasıl olsa satacağız yatırım yapmayalım” mantığında hareket edildiğini söyledi. Sayıştay raporlarına da atıf yapan Görgün, “Sayıştay personel sayısının iş güvenliğini tehlikeye atacak kadar düştüğünü söylemesine karşın emekçi alımı yapılmadı. Kurumun ziyan etmesi durdurulmadı ve yatırım yapılmadı madenlere. Özelleştirme eğilimi olunca kamu yatırım yapmaktan kaçınıyor” dedi.
LİYAKATSİZLİK HAD SAFHADA
Görgün, bir yandan da güç kriziyle birlikte son devirde dünyada artan kömür gereksinimi ile üretimin hızlandırıldığını da belirterek, “Bir yandan yatırım yapılmayıp bir yandan da daha çok üretim hırsı olunca facia göz nazaran göre geldi. Madendeki son gaz ölçümü 167 olarak yapılmış. Patlama noktası 250’dir ya sensör bozuktu uyarmadı ya da ikaza karşın üretim sürdürüldü” diye konuştu.
Türkiye Mimar Mühendis Odaları Maden Mühendisleri Odası Lideri Ayhan Yüksel ise, “TTK ziyan ettirilerek öbür kurumlarda olduğu üzere ‘kamunun sırtına yük’ algısı oluşturulmaya çalışılıyordu” dedi. TTK’de saklı özelleştirme yapıldığını söyleyen Yüksel, “TTK daima ziyan edip duruyor. Var olan üretimlerinin birçoklarını ‘Gizli özelleştirme’ dediğimiz rödovans usulüyle yapıyorlar. Üretim TTK’nin üzere duruyor fakat diğer şirket üretiyor. Buna liyakatsizlik de eklendi. Bilhassa lokal idareler maden müdürlüklerinde ve başmühendis takımlarında hâkimdi, liyakatsizlik had safhada” dedi.
