Doç. Dr. Adem İlkay Diken, yaptığı açıklamada, kalpten çıkan en büyük atar damar olan aortun, yan kolları vasıtasıyla pak kanı tüm bedenimize dağıttığını, bedenin en büyük ve en kalın damarı olan aortun en sık görülen hastalığı anevrizmalar yani baloncuklaşmalar olduğunu vurguladı.
Anevrizmaların birçoklarının yıpranmaya bağlı olarak olarak isimlendirilen anevrizmalar olduğunu belirten Doç. Dr. Diken, “Uzun yıllar boyunca hastanın kronik hastalıkları ve berbat alışkanlıkları sonucunda aort dokusu olağan çapının yüzde 50’si kadar genişleyerek baloncuk haline gelir. Artan çap sonucunda aort duvarında incelme hali oluşmaya başlar. Yüksek kan basıncını taşıyan aortun incelmiş duvarı, patlama ve yırtılma üzere büyük hayati riskleri ortaya çıkarabilir’’ tabirlerini kullandı.
Hastaların birçoklarında anevrizmaya dair birinci bulgunun anevrizmanın patlaması olduğunu sbelirten Doç. Dr. Diken, “Bu durumda hastaneye başvuran hastalarda müdahale için geç kalınabilmektedir. Aort anevrizmasında bu evreye gelmeden evvel makul risk faktörlerinin tanımlanması ve var ise incelemelerin evvelden tespit edilmesi hayati ehemmiyet taşımaktadır” vurgusunu yaptı.
“İLERİ YAŞ VE SİGARA KULLANIMI RİSKİ ARTTIRIYOR”
Anevrizmada yıpranmanın yıllar geçtikçe ortaya çıktığını kaydeden Doç. Dr. Adem İlkay Diken şöyle devam etti:
“Elli yaş üzerinde ise bu yıpranma suratı giderek artmaktadır. Erkekler, bayanlara nazaran daha çok risk altındadır. Sigara kullanımı ise çok kıymetli bir risk faktörüdür. Sigara yalnızca akciğer üzerinde değil, maalesef kalp sistemi ve damar sistemi üzerinde de çok önemli rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Aort dokusunda direnci sağlayan kollajen ve elastin liflerinin, orta yaşlardan itibaren beden tarafından sentezlenmesi azalmaktadır. Bunun üzerine sigaranın verdiği harabiyet de eklenince, baloncuklaşma süreci birden hızlanabilmektedir.”
Obeziteye yol açan durumların genelde aort hastalıkları için de risk faktörü olyduğunu söyleyen Doç. Dr. Diken,“Bu sebeple obez hastalara kardiyak kıymetlendirme önerilmektedir. 40 yaşlarındaki bir hastada tespit edilen olağan yahut hafif büyümeye başlamış olan damarın bu risk faktörleriyle birkaç yıl içerisinde ameliyat hududuna yahut patlama riskinin yüksek olduğu durumlara geldiği görülmektedir’’ dedi.
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIYOR
Anevrizmada erken teşhis ve tedavinin kıymetini belirten Doç. Dr. Adem İlkay Diken, “Vücuttaki kollajen ve elastin üzere damar direncinin belirleyicileri olan bağ dokularının üretiminde, meşakkat yaşanabilen kalıtsal hastalıklar bulunmaktadır. Bunların en sık görüleni Marfan Sendromudur. Marfan Sendromlu bireyler bilhassa genç yaş kümesinde aort anevrizmasını en sık gördüğümüz kümedir. Genetik yatkınlığa müdahale edilememekle birlikte; ailede 40 yaş altındaki bireylerde, aort damarlarına bağlı yahut öteki atar damarda bir baloncuklaşma, patlama, yırtılma üzere durumlar varsa bu hastalar birinci derece risk kümesinde olduklarını bilmeleri çok değerlidir. Bu hastaların ve aile bireylerinin, bilhassa de erkeklerin taramadan geçmesi gerekmektedir. Yüksek tansiyon, obezite ve sigara anevrizmada değerli risk faktörleri olduğu için hastalar; acilen sigarayı bırakmalı, beden kitle endeksini olağan bedellere indirmeli ve tansiyonu olağan hudutlarda tutmak için tedbirler almalıdır. Bu sayede ilerleyen yaşlarda aort anevrizmasına yakalanma ihtimallerini azaltmak mümkün olabilir. Rüptür yahut yırtılma riskini elimine etmek için de hastalar ömür uzunluğu muhakkak periyodlarda takip edilmelidir” diye konuştu.
AORT CERRAHİSİNDE BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM DEĞERLİ
Aort damarının büyümesi halinde birtakım hastalarda patlama riski oluşabiliyor ve aort cerrahisi kaçınılmaz duruma gelebildiğine işaret eden Doç. Dr. Adem İlkay Diken, bu müdahalede genişlemiş olan aort segmentinin cerrahi müdahale ile çıkartıldığını ve yerine sentetik bir damar eklendiğini söyledi.
Kapalı aort anevrizması formülünün de epey tanınan olduğunu kelamlarına ekleyen Doç. Dr. Adem İlkay Diken, şöyle devam etti:
“Kapalı aort anevrizma cerrahisi sıklıkla uyguladığımız bir sistem olmakla birlikte herkese uygulanabilen bir prosedür değildir. Hastanın anatomik özelliklerinin stentlerle tedavi edilecek yapıda olması gereklidir. İleri derecede kıvrımlı damarlar, eşlik eden ek durumlar nedeniyle stentleme kimi durumlarda mümkün olamamaktadır. Ayrıyeten anevrizmalar yıllar içerisinde ilerleyeci bir hastalık olduğu için, kapalı aort ameliyatlarının bilhassa ileri yaş kümesinde yararı daha ağır basmaktadır. Genç hastalarda ise tecrübeli merkezlerde kapalı yahut açık ameliyat seçiminin yapılması en kritik noktalardan biridir. Böylelikle gelecekte ortaya çıkabilecek telafisi güç olan komplikasyonlardan en başında sakınmak mümkün olmaktadır.”
