Türkiye’nin değerli tarihi ve inanç yerlerinden, yerli- yabancı binlerce turistin ziyaret ettiği, UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’nde yer alan, Trabzon’un Maçka ilçesi Karadağ eteklerindeki Sümela Manastırı’nda; kaya düşme riskine karşı etraf düzenlemesi, kayalıkların jeolojik ve jeoteknik bakımdan araştırılması ile güçlendirilmesi çalışması yürütüldü.
Kapatılan manastırda endüstriyel dağcılar, taş düşmelerine karşı yamaçları çelik ağlarla örüp, güçlendirdi. Onarım takımı de iç alanlarda çalışma yaptı. Çelik ağların yamaca serildiği ‘bohçalama’ sistemi ile korunan manastır, tamamlanan onarım çalışmalarının akabinde 6 yıl yıl sonra tüm alanları ile ziyarete açıldı.
KAZINAN YAZILAR İÇİN ÖZEL ÇALIŞMA
Manastırdaki onarım sırasında gizli yerler da gün yüzüne çıkarıldı. Ana Kaya Kilisesi’nin sağında yer alan 10 şapel, çan kulesi, misafirhane, keşiş ve öğrenci odaları, mahzen ve gibisi yapılar, manastır tarihinde birinci defa ziyarete açıldı.
İnce onarım kapsamında sızan yüzey suları nedeniyle tahrip olan fresklerde de çalışma yürütüldü. 14 restoratör ve kimyagerden oluşan kümenin iğne ile kuyu kazar üzere tahlil yaptığı ve su yollarını değiştirerek, onardığı fresklere kazınan aşk ilanları ile isimlerin silinmesi için çalışma başlatıldı. Fresklere kazınan yazılar, özel çalışma ile silinecek.
‘DÜZELTMESİ VAKİT ALACAK’
İl Kültür ve Turizm Müdürü Tamer Erdoğan, fresklerin tamiratı için titiz çalışma yapılacağını belirterek, “Manastırda artık sıra etraf düzenlemeleri, ışıklandırma ve en kıymetlisi fresklerde yapılacak olan çalışmalara geldi. Freskler tahrip olmuş durumda. Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın uzman bir grubu var. İstanbul, Trabzon, Gaziantep ve Ankara’dan gelen uzman takımın yaptığı titiz çalışmalarda fresklere müdahalede bulundular. Bu çok hassas bir çalışma. Nasıl bir cerrah, ameliyat yaparken, hastasına çok titizlikle davranıyorsa uzman takım de o hassasiyetle çalışmalarını yürütüyor. Doğal kaideler ve insan faktöründen ötürü tahrip olan fresklerin düzeltmesi vakit alacak. Uzman gruplarımız yalnızca yaz aylarında çalışabiliyor. Yaz mevsimi de bölgede kısa olduğu için çalışmalar, ziyaretçilerin gözle görebileceği bir seviyede olmuyor. En bariz çalışma, manastır içindeki Meryem Ana-Çocuk İsa figürü üzerinde yapılan çalışma. Figürün sol tarafında çalışma bitti sağ tarafıysa; şimdi süreç görmedi. Freskleri de gün yüzüne çıkartıp, ziyaretçilere sunacağız” diye konuştu.
Manastırı ziyarete gelen Halide Taştan, “Manastırı ziyarete geldik fakat maalesef içindeki duvar fotoğrafları harap olmuş halde. Üzerlerine isimler yazmışlar, figürlerin yüzlerini oymuşlar. Çok üzücü bir durum. Yalnızca Türk isimleri yok burada. Yurt dışından gelen yabancı ziyaretçilerinde isimleri de var. Duvarda insanların isimlerini değil de buranın tarihi dokusunu yansıtan fotoğrafları görmeyi çok isterdik” dedi.
Harika Akdağ ise “Başka bir kentten yalnızca burayı görmek için geldik. Manastır, çok hoş bir yer. Fakat manastırın tarihi dokusunu bize gösteren freskler, harap olmuş halde. Erol, Tarık üzere isimleri kazıyarak yazmışlar. Çok makûs ve üzücü bir durum. Beşerler daha da şuurlu olmalı. Tarihi yapıtlara dokunmamalı ve onları bozmamalı” diye konuştu.
