Önceki araştırmalar, palavra söyleyenlerin yüz hareketlerine yahut sözlerindeki ipuçlarına odaklanmak üzere bir dizi prosedüre işaret ediyordu.
Bunlardan biri de palavra söylediğinden kuşku edilen kişinin dikkatini dağıtarak açığını yakalamaya çalışmaktı.
Öte yandan Amsterdam Üniversitesi Davranış Bilimleri Fakültesi’nden Bruno Verschuere ve meslektaşları, bu bireylerin söylediklerindeki detay seviyesine odaklanmanın en uygun taktik olduğu sonucuna vardı.
YALANI ANLAMAK İÇİN İKİ KÜMEYE AYRILDILAR
Independent Türkçe’nin aktardığı çalışmada takım, palavrası nitekim ayırt etmek için birden fazla noktaya odaklanmanın aslında işleri daha da zorlaştırdığını savunuyor.
Verschuere, “Bu saçma, zira aslında imkansız bir görev” sözlerini kullandı.
Tüm bu sinyalleri kısa müddette değerlendiremezsiniz.
Hakemli bilimsel mecmua Nature Human Behaviour’da yayımlanan araştırmada bir dizi deney yapıldı.
Deneye katılan bireyler yalancı ve pak olmak üzere iki kümeye ayrıldı. Hatalı küme, bir dolaptan imtihan sorularını çalmakla görevlendirildi ve daha sonra bu mevzuda palavra söylemek zorunda kaldı. Suçsuz küme ise sırf yerleşkede vakit geçirdi.
Soruların çalınmasıyla ilgili soruşturmada iki kümenin da tabirine başvuruldu ve bu sözler başka bir iştirakçi kümesine izletildi. Bu iştirakçiler, hangi kümenin palavra, hangisinin hakikat söylediğini anlamaya çalıştı.
İlk olarak iştirakçilere rastgele bir ipucu kıymetlendirmekte özgür oldukları söylendi. Bunun sonucunda iştirakçilerin iddialarının neredeyse bahta dayalı olduğu tespit edildi.
Daha sonra da iştirakçilerden yer, kişi, vakit ve pozisyon üzere detaylara odaklanarak sözleri yine değerlendirmeleri istendi. Bu durumda palavraları gerçeklerden daha uygun ayırt edebildikleri görüldü.
Denemelerden birinde, tüm ipuçlarını göz önüne alan iştirakçilerin yüzde 59 oranında muvaffakiyet gösterdiği saptandı. Yalnızca detaylara odaklanıldığında ise oran yüzde 66’ya yükseldi.
Verschuere bulgularla ilgili şu açıklamada bulundu:
Doğruyu söyleyenler, olayı şahsen yaşadıkları için güçlü tarifler verebilirken, yalancılar detaylar kurgulamış bile olsa yakalanma riskleri artıyor.
