Deprem felaketinin her alanda olduğu üzere ağız ve diş sıhhati konusunda da tesirlerinin olduğunu belirten Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, 20 Mart Dünya Ağız Sıhhati Haftası’na özel bilgilendirmelerde bulundu.
“AĞRININ KAYNAĞINI GERÇEK TEŞHİS ETMEK ÇOK ÖNEMLİDİR”
Ağız ve diş sıhhatinin Türkiye’deki durumuyla ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kazandağ, “Türkiye özelinde kıymetlendirecek olursak, insanlarımız ekseriyetle dişlerini fırçalıyor; lakin arayüz paklığı şimdi yaygınlaşmadı. Bu nedenle dişlerin arayüzlerinden başlayan çürükleri ve diş eti hastalıklarını hala sıklıkla gözlemliyoruz. Dişlerin birbirine bakan yüzeylerini olağan diş fırçası ile temizlemek epeyce güçtür. Bu maksatla üretilmiş diş ipleri ve arayüz fırçaları bulunuyor. Bunları kullanarak ek bir paklık yapılmalı. 6 ayda bir diş doktoruna giderek diş taşı paklığı yaptırmayan herkes ağız ve diş sıhhati sorunu yaşayabilir” dedi.
Yapılan çalışmaların, insanların yüzde 66’sının son 6 ay içerisinde ağrı hissettiklerini gösterdiğini belirten Kazandağ, “Bu ağrıların yüzde 12’si diş ağrısı olarak karşımıza çıkıyor. Ağrının kaynağını gerçek teşhis etmek çok önemlidir” sözlerini kullandı.
“DETAYLI MUAYENEYİ ENDODONTİ UZMANI YAPAR”
Diş ağrısına dişlerden kaynaklanan ve kaynaklanmayan durumların sebep olabileceğine işaret eden Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, “Hastalar diş ağrılarının yanı sıra diş kaynaklı olmayan ağrılar, en çok da çene eklemi ve çiğneme kaslarından kaynaklanan ağrılarla da diş doktoruna başvuruyor. Diş ağrısına birçok etken neden olabileceği için diş doktorlarının tedaviye başlamadan evvel hastayı çok dikkatli dinlemeleri ve ayrıntılı bir muayene yapmaları gerekir. Çeşitli uzmanların çalıştığı merkezlerde diş ağrısına dair bu ayrıntılı muayeneyi ekseriyetle endodonti uzmanları yaparlar” dedi.
“100 DİŞ AĞRISINDAN 3’ÜNÜN SEBEBİ DİŞ DEĞİL”
Diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının zelzele felaketinden sonra artabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Kazandağ, bahisle ilgili şöyle konuştu:
“Endodonti kısımlarına yönlendirilen 100 hastadan yaklaşık 3 tanesi dişten kaynaklanmayan nedenle ağrı çekiyor. Ancak son günlerde, ülkemizin yaşadığı sarsıntı felaketi sonrasında, gerek zelzele bölgesinden gelen hastalarımızda gerekse genel popülasyonda, diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının görülme sıklığının arttığını gözlemliyoruz. Bu bahiste yapılmış bir çalışma şimdi yayınlanmadı; lakin, endodonti uzmanı bir diş tabibi olarak sarsıntı sırasında ortaya çıkan fizikî ve ruhsal yaralanmaların bu artışa olabileceğini düşünüyorum.
Deprem felaketi hepimizi çok üzdü, çok fazla canımızı yitirdik, çok sayıda yaralımız var. Baş-boyun yaralanmaları yaşayan, uzuvlarını kaybeden, iç organları ziyan gören hastalarımız oldu. Bu fizikî yaralanmalar hudut zedelenmelerine yol açıyor. Hudutlar de merkezi hudut sisteminde kimi dataları karıştırabiliyor. Bazen periferik sonlarda karıştırmalar, bazen de merkezi hudut sisteminde yanılsamalar olabiliyor. Bunların sonucunda hastalar gerçekte dişlerden kaynaklanmayan ağrıları güya diş ağrıları üzere algılayabiliyor.”
“KAYGI BOZUKLUKLARI DA DİŞ AĞRISI YANILSAMASINI ORTAYA ÇIKARIR”
Prof. Dr. Kazandağ, ayrıntılı muayene yapıldıktan sonra ağrının diş kaynaklı olmadığı ortaya çıkarsa ‘ne yapılmalı’ sorusuna ise şu karşılığı verdi:
“Çiğneme kaslarının yaralanmasından yahut diş sıkma alışkanlığından kaynaklandığını düşünüyorsak bu mevzuda uzmanlaşmış diş tabiplerine yönlendiriyoruz. Hudutların travma yahut enfeksiyon sonucu ziyan gördüğünü ve nedenin diş ile ilgili olduğunu düşünüyorsak diş doktorları olarak biz tedavi ediyoruz, aksi takdirde ‘Nöroloji uzmanına’ yönlendiriyoruz. Sinüslerin enfeksiyonu yahut alerjik nedenlerle ortaya çıkan diş ağrılarını, ‘KBB uzmanına’ yönlendiriyoruz.
Daha az olarak kalp, göğüs, boğaz, boyun, baş ve yüzdeki yapılardan kaynaklanan ağrılar da dişlere yansıyor olabilir. Bu türlü bir mümkünlük düşündüğümüzde, gerekli değerlendirmelerin ve varsa yönlendirmelerin yapılması için öncelikle ‘Ağrı uzmanına’ yönlendiriyoruz. Birtakım şahıslar de ise ‘Somatoform bozukluklar’ yahut ‘kaygı bozuklukları’ üzere nedenlerle bozulmuş algılarının bir yansıması olarak ‘psikojenik diş ağrısı’ hissedebiliyorlar. Ruhsal travma sonrası da ortaya çıkabilen bu tip durumlarda hastalarımızı bir ‘Psikiyatri uzmanına’ yönlendiriyoruz.”
“BU BİÇİMDE DİŞLERİNİ KAYBEDEN BİRÇOK HASTAYA RASTLIYORUZ”
Diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının yanlışsız teşhis edilmesinin çok değerli olduğunu belirten Prof. Dr. Kazandağ, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Diş kaynaklı olmayan diş ağrıları yanlışsız teşhis edilemediğinde hastalar, kanal tedavisi yahut ağrı geçmeyince diş çekimi üzere gereksiz müdahalelere maruz kalmış oluyor. Bu yüzden hastalara, diş doktorlarına gidip muayene olmalarını, dişlerinin çekilmesi için ısrar etmek yerine öteki uzmanlardan da yardım istemelerini önerebilirim. Hastalar, diş ağrısı olduğunda ısrarcı oluyor. Yapılan muayeneler sonucunda diş ağrısı olduğu kesinleşmese bile hasta büyük ısrarlar sonucunda kanal tedavisi yaptırıyor.
Kanal tedavisinden sonra bir hafta 10 güne ortası ağrılar ekseriyetle geçiyor. Ama bir müddet sonra tekrar başlıyor. Bu durumda hasta, ben bu ağrıya dayanamıyorum, dişimin çekilmesini istiyorum üzere bir taleple gelebiliyor. Israrlar devam edince diş çekiliyor ve bir müddet sonra bu bir kısır döngüye giriyor. Ağrı, bir sonraki dişe atlamış oluyor; o dişe kanal tedavisi yapılıyor ve diş çekiliyor. Bu bir döngü halinde devam ediyor. Bu halde dişlerini kaybeden birçok hastaya rastlıyoruz.”
