İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, beşinci gününde sürüyor. “Geleceğin Türkiye’sini inşa ediyoruz” sloganı ve “Millet İttifakı Genel Liderler Buluşması” başlıklı oturumunda Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Genel Lideri Ali Babacan, Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal, Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu’nun yanı sıra GÜZEL Parti Genel Lider Yardımcısı Ümit Özlale katıldı.
Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Genel Lideri Ali Babacan, İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nde konuştu. Babacan konuşmasında şunları söyledi:
‘YOKSULLUK NE KADAR İNERSE İKTİSAT BÜYÜYOR’
“100 sene sonra tekrar ülkemiz bir demokrasi eşiğindeyken iktisat konuşuyoruz. 100 sene sonra bağımsızlığımızın bir asrı devirdiği günlerde yine iktisat konuşuyoruz. Mevzu iktisat olunca bazen, anlaşılması güç sözler havada uçuşuyor. Endojen, eksojen faktörler, ortodoks, heterodoks yaklaşımlar, epistemolojik kopuşlar, sözler alıyor başını gidiyor. Ben mümkün olduğunca sade anlatmaya çalışacağım. Çok değil yalnızca son 20 yıldan ders almamız gereken birkaç grafikle başlamak istiyorum. Geride enflasyon oranlarını görüyorsunuz. 34 yıllık bir 2 hane, 3 haneli enflasyon periyodundan sonra enflasyon tek haneye iniyor. 2012-2013 yılları en taban nokta, son yıllarda tekrar enflasyon alıyor başını gidiyor. Bunu şöyle bir fotoğraf hafızamızda tutalım çabucak ikinci grafiğe geçelim. Bu da ulusal gelir, 3 bin küsür dolarlardan başlıyor. Tekrar 2012-2013 yıllarında doruğa ulaşıyor. Gerisinden tekrar bir düşüş trendine giriyor. Bunu da fotoğraf hafızamıza bir koyalım, üçüncü ve son grafiği gösterelim. Bu da şeffaflık endeksi; Türkiye, Milletlerarası Şeffaflık Örgütü’nün, şeffaflık endeksinde ya da tersten okuduğunuzda Yolsuzluk Algı Endeksi’nde makus bir noktadan başlıyor 2012-2013’te tekrar doruğa ulaşıyor sonra tekrar aşağı yanlışsız düşüyor. Bu üç grafik aslında bize neyi gösteriyor? Siz enflasyonu düşük ve öngörülebilir hale indirdiğinizde ekonomik büyüme geliyor. Yeniden şeffaflık ne kadar yükselirse, yolsuzluk endeksinde ülke ne kadar aşağıya yanlışsız inerse iktisat o kadar büyüyor. Şeffaflık azaldığında ülke yoksullaşıyor. Yolsuzluk çoğaldığında ülke yoksullaşıyor. Bu üç grafiğin özeti bu temel bildiriler.
EKONOMİNİN YOLU DEMOKRASİ
Ekonomi için olmazsa olmaz en kıymetli iki kavramdan biraz bahsetmek istiyorum; Hukuk ve eğitim, olmazsa olmaz. Türkiye’nin tepede olduğu yıllarda bundan çok bahsediyorduk. Hatta 2013’te benim en son katıldığım İzmir İktisat Kongresi’nin 90’ıncı yılında ki sanırım o en son kongreydi, 10 yıldır yapılmadı. Burada bu kürsüde bir konuşma yaptım dedim ki, ‘2023’e gaye koyduk 25 bin dolar ulusal gelir amacı, 2 trilyon toplam ulusal gelir maksadı ve ihracatta da 500 milyar dolarlık bir gaye koyduk lakin şayet eğitimde ve hukukta gerekenleri yapmazsak bu ülke orta gelir tuzağına düşecek’ demiştim. Bundan tam 10 sene evvel 2013 İzmir İktisat Kongresi’nin 90’ıncı yıl dönümünde ve maalesef düştük. Şu anda ülke bir orta gelir tuzağında lakin bu tuzaktan çıkış mümkün, kaygıya mahal yok. Doğruları yaptığımız sürece Türkiye bu tuzağı kırıp atar, Türkiye yükselir ve yüksek gelirli ülkeler kümesine rahatlıkla girebilir. Bu tuzaktan nasıl çıkacağımızı da çok uygun biliyoruz. Biliyoruz ki, ne kadar çok demokrasi o kadar ekonomi… Ne kadar adalet o kadar iktisat, ne kadar liyakat o kadar iktisat, ne kadar eğitim o kadar ekonomi… Ülkemizi bu çoklu kriz ortamından çıkartmak hem bugünkü dünyanın gerçeklerini güzel görmemiz, anlamamız hem de ülkemizin içinde bulunduğumuz durumu güzel tahlil etmemizden geçiyor.
‘BİZLER DEMOKRASİ FERYADININ SESİYİZ’
Dünya bugün çok net, çok keskin bir ayrıma gidiyor. Dünyanın pek çok köşesinde otokratlarla demokrasi mücadelecileri şu anda karşı karşıya, otokratlara karşı demokratların verdiği çabayı pek çok coğrafyada görüyoruz şu anda, bu uğraş Avrupa’da var, Asya’da var, Afrika’da var, Amerika’da var. Bugün ülkemizde de otokrat idaresine karşı bir haysiyet gayreti var. Kurumların yok edildiği, kuralların tanınmadığı, hukuk devletinin ayaklar altına alındığı bir idareye karşı geniş mahallelerin ortak bir uğraşı var şu anda ve bu gayret şu anda bu salonda ve bu gayret şu anda Millet İttifakı çatısı altında yürüyen bir mücadele… İşte bizler bu demokrasi feryadının sesiyiz. Bu ülkede memleketler arası mutabakatlara, Anayasa’ya, maddelere bir kâğıt kesimi muamelesi yapıldığında o ülkenin ekonomik gelişmişlikten bahsetmesi mümkün olmaz, olamaz. ‘AİHM kararlarına, Anayasa mahkememizin kendi kararlarına hürmet duymuyorum, uymuyorum’ diyenlerin yönettiği bir ülkede refahtan bahsedilemez. Esasen basamak, basamak, basamak refah düşüyor gördük. Bu ülkenin sıkıntılarının tahlili hukuktan geçiyor, adaletten geçiyor. Bu ülkenin meselelerinin tahlili eşitlikten geçiyor, insan haklarından geçiyor, gerçek manada güçlü bir demokrasiden geçiyor. Siz ‘hukuk bir kâğıt parçasıdır’ diye zihninizin gerisindeki şayet açığa çıkarırsanız bu memleketi düştüğü çukurdan asla lakin asla kurtaramazsınız. En değerlisi de beka, beka diye günaşırı ülkeye kaygı pompalayan şu andaki idare, ülkemizin gerçek manada beka problemlerinin tam da ortasına düşürmüş durumda… Bugün şayet bir ülkenin devlet lideri gidip de bir öbür ülkenin devlet liderinden 3 milyar dolar, öbürüne gidip 5 milyar dolar, öbürüne gidip ‘doğalgaz ödemelerimizi ertele’ demek zorunda kalıyorsa bu ülkenin ekonomik bağımsızlığı artık risk altına girmiş demektir.
OTOKRASİ TABİRLERİ…
Otokratik bir idarede toplumun topyekûn zenginleşmesinden kelam edilemez. Otokrasiyle yönetilen ülkelerde lakin bir avuç güçlü türer. Tıpkı şu anda olduğu gibi… Kurumların zayıfladığı, kural bazlı idarenin terk edildiği bir ülkede fırsat eşitliğinden kelam edilemez. Zira adalet yalnızca yargının süratli ve düzgün çalışması değildir. Adalet tıpkı vakitte toplumsal adalettir. Adalet birebir vakitte fırsat eşitliğidir. İşe girerken fırsat eşitliğidir, işte yükselirken fırsat eşitliğidir. Ticarette, endüstride fırsat eşitliğidir. Adalet çok geniş bir kavramdır ve maalesef son yıllarda, yalnızca son 2 yılda ulusal gelirden alınan hissesi gösteriyor bakın, bunlar TÜİK bilgileri yani TÜİK’e de inanıyorsak. 2020’de ücretlilerin ulusal gelirden aldığı hisse yüzde 37 iken yüzde 25’e düşmüş, iş gücünün ulusal gelirden aldığı pay… Pekala sermayenin aldığı hisse? Tam o kadar yükselmiş. Sermaye ne demek? Varlığı olan demek değil mi, parası, pulu varlığı olan demek. Demek ki elinde aslında varlığı olanın ulusal gelirden aldığı hisse yükselmiş, aylık fiyatla geçinmeye çalışan insanların ulusal gelirden aldığı hisse düşmüş… Merhum Özal’ın dediği üzere, ‘Türkiye’de orta gelirli vatandaşlarımız, yani orta direk çökmüş’ bu grafik bunu gösteriyor. Pekala ne yapacağız, nasıl çıkacağız buradan, az sonra geleceğim lakin şöyle dünyaya bir süratlice bakmamız gerekiyor. Zira dünyayı anlamadan, dünyanın şu anda içinden geçmekte olduğu sıkıntı devri uygun anlamadan Türkiye’nin sıkıntılarına tahlil bulmamız da kolay olmayacak. Bakın BM sisteminin kurulmasından bu yana jeopolitik dengelerin en çok bozulduğu bir devirden geçiyoruz şu anda, çabucak kuzeyimizde iki komşumuz savaş halinde, güneyimizde 10 yılı aşkın müddettir devam eden bir iç savaş tablosu var. Pandemiyle bozulan tedarik zincirleri şimdi eski istikrarına kavuşabilmiş değil. Lojistik, tedarik zinciri büsbütün değişti. Ülkeler artık daha çok, sistem olarak kendisine daha çok benzeyen ve uzun vadede güvenebildiği ülkelerden tedarik etmek istiyorlar alacakları eserleri bu da olağan Türkiye’ye çok değerli bir fırsat açıyor…
Biz Deva Partisi olarak bundan tam 3 yıl evvel partimizi kurduğumuzda en kıymetli çalışma alanlarından bir tanesi ülkemizin yarınlarıyla ilgili hazırlıklardı. Tam 22 alanda bir hükümetin 360 derece her alanda neler yapması gerektiğiyle ilgili binlerce sayfalık bir çalışma yaptık. Hepsi gerçekçi, hepsi uygulanabilir. Takvime bağladık, hepsinin bütçesini hazırladık.
‘HAZIRIZ’ MESAJI
Hemen gerisinden da 6 parti olarak bir ortaya gelerek, tekrar Cumhuriyet tarihimizde yapılmamış bir işi başardık ve ‘Ortak Siyasetler Mutabakat Metnimizi hazırladık ve kamuoyuna açıkladık. Tam 2 bin 300 husus tarihimizde bu türlü bir şey yok. Altı tane birbirinden çok farklı parti, birinci evvel Türkiye’nin yarınlarında, demokrasi için, parlamenter sistem için buluştu, bir ortaya geldi. Anayasa çalışmamızı bitirdik. 84 unsurluk bir Anayasa değişikliği paketimizi açıkladık. Hükümetten hiçbir ses yok, ‘yeni anayasa’ diyorlar. Ortada hiçbir şey yok. Biz bitirdik, açıkladık. Gerisinden da tarihimizde gerçekleşmeyen bir muvaffakiyete imza attık. Altı imzayla 2 bin 300 unsurluk hareket planının her bir sözünde mutabık kaldık. Bu tam bir Türkiye mutabakatı… Bu 2 bin 300 unsurun inanın, şöyle bir yüzde 60-70’ini gerçekleştirelim 5 yılda, Türkiye kanatlanır uçar. Tam bir hazine var burada hazine, her alanda eğitimden, hukuka, sağlıktan, iktisada, dış siyasete güvenliğe kadar her alanda hazırız. Bugüne kadar hiçbir siyasi partinin ya da partiler kümesinin olmadığı kadar biz bu ülkeyi yönetmeye hazırız. Hakikaten çok kıymetli bir eşikteyiz. Biraz evvel sayın Kılıçdaroğlu, dört tane ana sütundan bahsetti. Hepsi birbirinden kıymetli sütunlar ve bu sütunların sapasağlam yeni ekonomik modelimizi ayakta tutacak sütunlar. Bu sütunlardan bir tanesi olmasa sistem topallar, olmaz. Bütün ayaklarını, bütün sütunlarını sağlam tutacağız ki ülkemizin hak ettiği o güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme modeline daima birlikte geçeceğiz. Nitekim kıymetli bir eşikteyiz ve bütün bu çalışmalarda bana sorsanız ‘en değerli, bu işin püf noktası nedir, nereden başlamak gerekiyor?’ Benim karşılığım ne olur biliyor musunuz? Özgürlükler; söz özgürlüğü, basın özgürlüğü ve bunu yapmak inanın o kadar süratli olacak ki, birinci 90 dakika…
KILIÇDAROĞLU’NA HİTABI
İnşallah sayın Cumhurbaşkanımız yemin merasiminden sonra herhalde bir konuşma olur diye iddia ediyorum. Ben şöyle üç tane cümle önereceğim kendisine natürel takdir kendisinde olur o gün lakin, ‘ey basın mensupları, köşe muharrirleri, düşünürlerimiz, muharrirlerimiz, çizerlerimiz şöyle bir derin nefes alın artık özgürsünüz ya’ Yargının bağımsızlığı mı, dönüp yargıçlarımıza, savcılarımıza, ‘değerli yargıçlarımız, pahalı savcılarımız artık rahat olun, Anayasa’ya, maddelere bakın vicdanınızın sesini dinleyin, kararlarınızı alın’ bu kadar, yargının bağımsızlığı bu kadar kolay inanın fakat yargının bağımsızken, tarafsız nasıl çalışılabileceği o başka problem burada yazıyor, yargı ıslahatı var onu yapmak zorundayız. Anayasa değişikliğiyle ve çok kapsamlı bir yargı reformuyla bağımsız çalışan yargımızın birebir vakitte tarafsız ve milletlerarası standartlarında Avrupa Kurulu ve AB normlarında iş yapabilmesini sağlamak için çok adım atmamız gerekiyor, yapılacak çok iş var. Kaygıya mahal yok. Biz millet olarak, 1921’de Kurtuluş Savaşı’nı Meclis ve hukukun üstünlüğüyle taçlandırmış bir milletiz. Savaş devam ederken Meclis’i çalıştıran, mecliste her şeyin kayıt altına alındığı cephede bizim askerlerimizi tutacak ve ulaştıracak olan buradaki hukuktur’ diyen bir gelenekten geliyoruz biz. Daha güç kurallarda 1923’te Cumhuriyet’i biz kurduk. 1950’de demokrasiye gerçek çok değerli bir adımı daima bir arada millet olarak biz attık. 27 Mayıs’ta, 12 Eylül’de, 28 Şubat’ta, 27 Nisan’da, 15 Temmuz’da bu milletin iradesine kastedenleri de tarihin tozlu sayfalarına gömdük. Bunu millet olarak biz yaptık, yeniden yapacağız tekrar başaracağız. Yaşadığımız bütün krizleri, ekonomik, hukuk, eğitim, sıhhat krizini hiç fark etmez. Hepsini en süratli çözecek grup burada, hazırız. Nasıl sarsıntıda o birinci 1 gün, 2 gün milletin kendisi o enkazı kaldırdıysa tekrar bu ekonomik enkazı bu eğitim enkazını, bu hukuk enkazını milletimin kendisi kaldıracak hiç telaşınız olmasın.
O grafikte gördüğünüz o âlâ yıllar o Türkiye’nin parlak yılları, bilhassa vurguladığım tarihler, yani gençlerin interrail ile Avrupa’da gezdiği o KYK burslarından artırdıkları parayla gidip Avrupa tipi yaptığı yıllar. Emeklilerin küçük küçük birikimleriyle yeniden Avrupa’da tatil yaptığı yıllar, son model telefon almanın lüks olmadığı, yeni mezunların çabucak işe girer girmez aldığı maaşla taksitini ödeyebileceği otomobil aldığı yıllar. Kira öder üzere mesken sahibi olduğu yıllar, onların çok daha düzgününü inşallah yapacağız. Daima birlikte yapacağız. Millet İttifakı olarak yapacağız ve 14 Mayıs’ta kazanacağımız zafer Avrupa’da, Asya’da, Afrika’da ve Amerika’da demokrasi çabası verenler için umut olacak. Türkiye başardıysa biz de başarırız diyecekler. Türkiye’nin bugünkü demokrasi gayreti Ortadoğu’da, Balkanlar’da, Kafkaslar’da sönen demokrasi umutlarını tekrar yeşertecek. Tüm bu coğrafyaya Türkiye demokrasisiyle, hukukun üstünlüğüyle bir ilham kaynağı olacak. Bunu gerçekleştireceğiz ve Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında demokrasinin kalbi, İstanbul’da, Ankara’da, Antalya’da, Hakkari’de, Rize’de, Edirne’de ve evet İzmir’de atacak. Hepinizi hürmetle sevgiyle selamlıyorum.”
