Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün 10 Kasım 1938’de ebediyete intikalinin akabinde yurt genelinde düzenlenen birinci merasimlere ilişkin fotoğraflar, TBMM arşivinde ihtimamla koruma ediliyor.
AA muhabirinin TBMM arşivinden derlediği dokümanlarda, Atatürk’ün vefatının akabinde 15 Kasım’da yayımlanan ve yapılacak birinci 10 Kasım merasimlerine ait detayların yer aldığı kararname de bulunuyor.
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Başbakan Celal Bayar ile bakanların imzasını taşıyan kararnamede, 21 Kasım 1938’de Ankara’da cenaze merasimi düzenleneceği, bu kapsamda bu tarihte yurt genelinde resmi daireler, okullar ve cümbüş yerlerinin kapanacağı belirtiliyor.
Kararnamede, bayrakların 21 Kasım’a kadar yarıya indirileceği, 21 Kasım’da ise vilayet ve ilçe merkezlerinde “Atatürk’ün anısına ihtiram merasimi” yapılacağı ve Halkevlerinde Atatürk’ün hayatı hakkında söylevlerin düzenleneceği söz ediliyor.
Belgeler ortasında yurt genelindeki birinci 10 Kasım merasimlerini yansıtan çok sayıda fotoğraf da yer alıyor.
Fotoğraflarda, Atatürk’ün vefatı sonrası vatandaşların yaşadığı derin ıstırap dikkati çekiyor.
Askeri ve siyasi dehasıyla Türk ve dünya tarihine ismini altın harflerle yazdıran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de 57 yaşındayken Dolmabahçe Sarayı’nda saat 09.05’te hayata gözlerini yumdu.
Atatürk’ün vefatı yalnızca Türkiye’de değil bütün dünyada büyük kederle karşılanırken, yabancı devlet adamları birçok açıklama yaptı ve ileti yayımladı.
10 Kasım 1938’de Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yuman Atatürk’ün naaşı, 16 Kasım’da Dolmabahçe Sarayı merasim salonunda katafalka konuldu.
19 Kasım günü cenaze büyük bir kalabalık tarafından Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e oradan da tıpkı günün akşamı tüm yurt seyahatlerinde kullandığı tren ile Ankara’ya uğurlandı.
20 Kasım’da Ankara’da devlet erkanı tarafından karşılanan cenaze, TBMM önünde katafalka konuldu. 21 Kasım 1938’de çok büyük bir cenaze merasimi ile Ankara Etnografya Müzesi’ndeki süreksiz kabrine konulan Atatürk’ün naaşı, ebedi istirahatgahı Anıtkabir’e taşındığı 10 Kasım 1953’e kadar burada kaldı.
