Eskişehir Odunpazarı Belediyesi ve Tekin Yayınevi, kurucusu ve muharriri olduğu İstikamet ve İhtilal dergileriyle aydın hareketinin öncüsü ve yürütücüsü olan Doğan Avcıoğlu için toplumsal bilimler alanında “Doğan Avcıoğlu Ödülleri” düzenledi.
Doğan Avcıoğlu’nun ismini, yapıtlarını ve dünya görüşünü yaşatmak; yarına taşımak, genç jenerasyonlarla tanıştırmak gayesiyle düzenlenen mükafatın seçici heyetinde Altan Öymen, Barış Zeren, Behlül Özkan, Cangül Örnek, Deniz Hakyemez, Elif Akkaya, Gamze Yücesan Özdemir, Merdan Yanardağ, Okan İrtem, Orhan Gökdemir, Özge İzdeş Terkoğlu, Tolga Gürakar ve Uluç Gürkan yer aldı. Bu yıl birincisi gerçekleştirilen mükafatın, ‘Onur Ödülü’ Prof. Dr. Bilsay Kuruç’a verilirken, eser mükafatları ise Tülay Gencer, Ertuğrul Meşe ve Ateş Uslu’nun oldu. Ödül merasimi öncesinde Doğan Avcıoğlu ve fikirlerinin konuşulduğu bir de panel düzenlendi.
Hasan Polatkan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen Doğan Avcıoğlu Mükafatı ve Paneline; Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt, Kültür Eski Bakanı Ercan Karakaş, Uluç Gürkan, Orhan Gökdemir, Tekin Yayınevi Genel Yayın Koordinatörü Elif Akkaya Deniz Hakyemez, Tolga Gürakar, Prof. Dr. Bilsay Kuruç, Ateş Uslu’nun yanı sıra akademi, edebiyat ve siyaset dünyasından çok sayıda isim katıldı. Doğan Avcıoğlu Mükafatı ve Paneline Eskişehirliler de ağır ilgi gösterdi.
“TÜRKİYE’NİN AYDINLIK GELECEĞİNİ BİRLİKTE PLANLAYALIM”
Doğan Avcıoğlu Mükafatı ve Panelinin açılış konuşmasını yapan Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt şu sözlere yer verdi:
- Tekin Yayınevi’nden Elif Akkaya ile Doğan Avcıoğlu konusunu konuşmaya başladığımız anda, çabucak harekete geçerek, bu işi planladık. Benim gençliğimde de Doğan Avcıoğlu’nun önemli manada okunurluğu vardı, bugün de Doğan Avcıoğlu’nun fikirlerine ve o fikirleri tartışmaya gereksinimimiz var. 50, 60 yıl evvel Türkiye’nin meseleleri ne ise bugün de çok farklı değil. Çok şeyi değiştirememiş; çok büyük atılımlar, yenilikler yapamamışız.
- Sebebi, tahminen de Doğan Avcıoğlu’nu anlayamamamız ve onu anlatamamamızdır. O nedenle Doğan Avcıoğlu’nun arşivini, Türk aydınlarına, demokratlarına ve bilim beşerlerine açılması gerektiğini düşündük; bu nedenle de Odunpazarı’nda tarihi bir konağı restore ederek Doğan Avcıoğlu Kütüphanesi’ne dönüştürdük ve Avcıoğlu’nun fikirlerinin yarınlara ulaşması için de toplumsal bilimler alanında bu mükafatı düzenledik. Ben hem Avcıoğlu’nun ailesine hem de Tekin Yayınevi’ne çok teşekkür ediyorum.
- Bunun Odunpazarı’nda gerçekleştirilmiş olması Odunpazarlılar ve Eskişehirliler için büyük bir kardır. Daha kolay ulaşma ve daha kolay ulaşma fırsatı tanıyor. Yalnızca dünü tartışmayacağız, yarını nasıl biçimlendireceğiz, onun da buradan filizlenmesi gerekiyor. O nedenle, bundan sonra her yıl toplumsal bilimler alanında ‘Doğan Avcıoğlu Ödülleri’ni gerçekleştireceğiz. Türkiye’nin aydınlık geleceğini birlikte planlayalım. Doğan Avcıoğlu, Türkiye’de önemsenmesi gereken insanlardan birisi. Bunu Eskişehirlilere ve Türkiye’ye hatırlatmaktan büyük bir onur duyuyorum” dedi.
“DOĞAN AVCIOĞLU YAKLAŞIMI İLE GELECEĞE IŞIK TUTUYOR”
Doğan Avcıoğlu Mükafatı ve Panelinin açılışında konuşan Uluç Gürkan, konuşmasına İlhan Selçuk’un Doğan Avcıoğlu’nun akabinde söylediği “Devrimciler ölmez. Ruhları birbirlerinin içine geçer. Birbirlerinin gözlerine bakarlar, birbirlerini sevecenlikle, yürekleriyle anarlar” kelamları ile başladı.
DOĞAN AVCIOĞLU’NUN FİKİRLERİNİ ANLATTILAR
Açılış konuşmalarından sonra senaryosu Orhan Gökdemir’e ilişkin olan Doğan Avcıoğlu’nun anlatıldığı bir belgesel gösterimi yapıldı. Akabinde da Doğan Avcıoğlu paneline geçildi. Moderatörlüğünü Tekin Yayınevi Genel Yayın Koordinatörü Elif Akkaya’nın yaptığı panelin konuşmacıları ise Uluç Gürkan, Ercan Karakaş, Orhan Gökdemir, Deniz Hakyemez ve Tolga Gürakar oldu. Konuşmacılar panelde Doğan Avcıoğlu ve O’nun düne, bugüne ve yarına ışık tutan fikirlerini anlattı.
ÖDÜL MERASİMİ YAPILDI
Panelin çabucak akabinde da Doğan Avcıoğlu Ödül Merasimi geçekleştirildi. Bu yıl birincisi gerçekleştirilen Doğan Avcıoğlu Ödüllerinin birinci onur mükafatı, “Prof. Dr. Bilsay Kuruç”a verildi. Mükafatını Lider Kurt’un takdim ettiği Kuruç, Lider Kurt ve Elif Akkaya’ya bu türlü bir tertibi gerçekleştirdikleri için teşekkür etti.
“Bu beni onurlandıran bir ödül” diyen Kuruç, bu mükafatın hem heyecanlandıran hem de düşündüren bir ödül olduğunu tabir etti. Cumhuriyet kanısının neden bütünlük taşıdığını Doğan Avcıoğlu’nun gösterdiğini belirten Kuruç, Avcıoğlu’nun Cumhuriyet’in özünü, diyalektiği, ileri hareketi keşfetmiş bir isim olduğunun altını çizdi.
Kuruç, “1960-1980’de toplumun yaratıcı güçleri yani personel sınıfı ve Cumhuriyetçiler, tarihin akışıyla ortalarında kurdukları, elle tutulan ancak kelamla söz edilmeyen ittifakta nasıl toplumun mukadderatını değiştirme noktasına gelmişler ise ve lakin zorla, sınıfsal vesayet ile durdurulmuşlarsa; nasıl o sınıfsal vesayet son 40 yılda müttefiklerini deniz çok yerlerden ve içeriden bularak karşı ihtilalini çoğaltmışsa, fakat hiçbir bütünlük yaratamıyorsa; o vakit sıra Doğan Avcıoğlu’nun ileri hareketi yaratacak olan niyetindedir. İşte bizi buraya bunun için getirdiğiniz ve beni de onurlandırdığınız için bilhassa teşekkür ederim” diye konuştu.
“KÜTÜPHANENİN ODUNPAZARI’NDA OLMASI ÇOK ANLAMLI”
Doğan Avcıoğlu Ödüllerinin eser sahipleri ise Tülay Gencer, Ertuğrul Meşe ve Ateş Uslu’nun oldu. Gencer’e mükafatını Avcıoğlu ailesi ismine Gülseli Yurteri takdim etti. Mükafatını alan Gencer, konuşmasında şu kelamlara yer verdi: “Doğan Avcıoğlu’nun ismi en çok bir kütüphaneye yakışırdı. Bugün bir kütüphane ile Doğan Avcıoğlu’nun ismi hem cisimleşecek hem yaşayacak. Ben bu haber basına düştüğünde çok heyecanlanmış ve sevinmiştim. Kendime neden Eskişehir, Odunpazarı diye de sormuştum. Aslında onun da karşılığını buraya gelince anlamış oldum. Doğan Avcıoğlu ismi, bence Eskişehir’e ve bilhassa de Odunpazarı’na çok yakıştı, zira Eskişehir’de yürürken her yerin afişlerle dolu olduğunu fark ettim. Güya Eskişehir’de hiç bitmeyen bir kültür sanat faaliyeti varmış üzere, Odunpazarı da güya bu kültür sanat kısmında motor vazifesi görüyormuş üzere. Dolayısı ile Doğan Avcıoğlu Kütüphanesi’nin Odunpazarı’nda olmasını çok manalı. Buna sebep olan Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt’a ve Elif Akkaya’ya teşekkür ediyorum. Doğan Avcıoğlu geçmişle gelecek savları nedeniyle ilgilendi. Doğan Avcıoğlu, her vakit dengeli bir Kemalistti. Kalkınmacı, Kemalist bir yaklaşımla geleceği kurgulamaya çalıştı, umarım bu kütüphane ve ismine her yıl verilecek olan mükafatlar yine bir tartışma platformu yaratır”
Ödül alan bir öteki isim de Ertuğrul Meşe oldu. Meşe, sıhhat problemleri nedeniyle ödül merasimine katılamadı. Ertuğrul Meşe’nin mükafatını alan Elif Akkaya, Meşe’nin iletisini iletti. Meşe bildirisinde şu tabirlere yer verdi:“ Türkiye’nin laik, toplumsal devlet anlayışını ve tam bağımsızlığını kendine sıkıntı edinen bedelli bir entelektüelin ismine düzenlenen bu mükafatın doktora tezime verilmiş olması beni onurlandırmaktadır. Bu aktiflikte emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum.”
“KAMUSAL AYDINLARIN TEŞVİKİNE MUHTAÇLIĞI VAR”
Ateş Uslu’ya mükafatını Uluç Gürkan takdim etti. Mükafatını alan Ateş Uslu şu tabirlere yer verdi:
- Doğan Avcıoğlu’nun iç ve dış sömürü çarklarını kırmak üzerine bir daveti vardı. Aslında hayat boyunca bütün etnikliği de iç ve dış sömürü çarklarını deşifre etmek, kodlarını aramak, sistemini bulmak ve bunları kırmak üzerine stratejiler önermek üzerine heyetiydi. Biz onun önerdiği stratejileri tek tek ya da bütünüyle eleştirebiliriz yahut günümüzde bunlardan etkilenebiliriz. Doğan Avcıoğlu külliyatı imkan ve sınırlılıkları üzerine düşünmek hala çok aktüel, fakat iç ve dış sömürü çarklarını açık kılmak; daha güzel bir dünyanın ve Türkiye’nin inşası için çabalamak 2022’de eleştirel toplumsal bilimciler önünde vazife olarak duruyor. Sınıfsal sömürü, toplumsal cinsiyet tahakkümü ve emperyalist tahakküm bütün bunlar hala karşımızda deşifre edilmesi ve üzerine konuşulması gereken şeyler olarak duruyor.
- Doğan Avcıoğlu bir toplumsal bilimci ve bir entelektüeldi. Fakat akademinin sonlarına da hiçbir vakit sığmamıştı. Bir akademisyen değildi. Bu da bize şunu gösteriyor; günümüzde eleştirel toplumsal bilim yapmak yalnızca akademisyenlerin işi üzere görünüyor. Halbuki Doğan Avcıoğlu periyoduna bakıyoruz, yalnız değildi ve onun üzere pek çok kamusal entelektüel ve aydın vardı. Aslında eleştirel akademini gücünü de onlar sağlıyordu. Günümüzün eleştirel toplumsal bilimcilerinin de akademinin kalıbına sığmayan bu türlü kamusal aydınların teşvikine gereksinimi var. Bu mükafatlar Türkiye’deki eleştirel toplumsal bilimcilerin geleceği için değerli bir dönüm noktası olabilir. Bu şekil mükafatlar bize güç veriyor. Tam da bu nedenle ödül heyetine, Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt’a ve Elif Akkaya’ya teşekkür diyorum” dedi.
