Araştırmacıların yürüttüğü yeni çalışma, meyve sineklerinin bir farklı strateji ile evrimleşerek başlarını hareket ettirmeden görüşlerini ayarlayabildiklerini gösteriyor; retinalarını gözlerinin içerisinde hareket ettiriyorlar. Gözleriniz siz farkında olmadan sık sık hareket ediyor ve mikroseğirme biçiminde isimlendirilen ufak seğirmeler meydana gerçekleştiriyor.
Aslında bu seğirmeler, çay bardağınızı görmeye devam etmenizin sebebi. Gözlerinize gelen ışık kalıplarında tam kararında çeşitlilik oluşturup, görsel nöronlarınızın baktığı şeye büsbütün adapte olmasını önlüyorlar. Mikroseğirmeler olmasaydı, çay bardağının imgesi kısa müddet sonra kaybolmaya başlardı; tıpkı burnunuzun daima aldığı bir kokuya alışıp artık bu kokuyu fark etmemesi üzere.
”MEYVE SİNEKLERNİN RETİNALARINI HAREKET ETTİRMESİ ÇOK İLGİNÇ”
Populer Science Türkçe’nin yazısındaki ayrıntılara göre yapılan araştırma meyve sineklerine dair değerli ayrıntıları içeriyor. Kelam konusu çalışmayı Rockefeller Üniversitesindeki Gaby Maimon’un laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı olarak yürüten ve şu an Max Planck Enstitüsü Biyolojik Zeka Kısmında küme önderi olan Lisa Frank, “Meyve sineklerinin retinalarını hareket ettirmesi çok farklı zira bu durum” diyor. “Görsel sistemin bilgi toplayıp işlemeye yardımcı olmak için kullandığı ve şimdi keşfedilmemiş diğer bir sürü özelliği olabileceğini akla getiriyor.”
Meyve sinekleri üzere görünürde kolay canlıları kullanan Maimon’un laboratuvarı, beyinlerin gayeye yönelik aksiyonları nasıl ürettiğine dair unsurları anlamaya çalışıyor. Bilim insanları, beyin devrelerinin davranışa nasıl yol açtığını incelemek için gelişmiş metotlardan yararlanıyor.
Araştırmacılar Nature bülteninde yayımlanan yeni bulguların, genel olarak hayvan gözünün hareket biyolojisi üzerine yapılacak birçok keşfe imkan sağlaması gerektiğini söylüyor. Bu tip araştırmalar, göz hareketlerinin bozulduğu otizm ve şizofreni üzere bilişsel bozuklukların daha uygun anlaşılmasına yol açabilir.
Araştırmacılar sineğin görsel sistemini daha bütünsel halde anlamak için anatomik, davranışsal, elektrofiziksel ve genetik yaklaşımlardan oluşan bir kombinasyon kullanmış. Birinci olarak, meyve sineklerinin retinalarına bağlı kasları olup olmadığını belirlemeleri gerekti.
Kas liflerine bağlanan floresan bir molekülün kullanıldığı deneylerde, mikroskobik imajlar her bir retinada parlayan iki kas olduğunu ortaya çıkarmış. Bulgular, bu tip kasların nitekim de mevcut olduğunu ve retinayı iki boyutta hareket ettirebildiklerini doğruluyor.
Araştırmacılar daha sonra sineklerin başını haraketli desenler gösteren panoramik bir LED ekranın önünde sabit tutmuş ve sinek retinalarının pozisyonlarını kameralar yardımıyla takip etmişler.
Gözlerimizin tenis oyunu izlediğimiz sırada topu takip etmesi üzere retinaların da desenler ile bir arada haraket ettiklerini bulmuşlar. “Hareket eden objeleri izleme yeteneğinin, insanlarda ve sineklerde bağımsız olarak evrimleştiğini düşünüyoruz” diyor Fenk. “Bu durum, çok farklı göz tiplerine sahip canlıları çok emsal faal stratejilere yönlendirmiş.”
