İzmir Karabağlar Belediyesi’nin düzenlediği, “100. Yıla Gerçek Cumhuriyet ve Laiklik” bahisli söyleşi bugün Yıldız Kenter Kültür ve Sanat Merkezi’nde yapıldı.
Söyleşiye, eski CHP Genel Lideri, gazeteci Öymen, CHP Genel Lider Yardımcısı Ağbaba, CHP Küme Başkanvekili Özel ve ilahiyatçı Eliaçık konuşmacı olarak katıldı.
Yurttaşların da ilgi gösterdiği söyleşiyi CHP İzmir Vilayet Lideri Deniz Yücel, Karabağlar Belediye Lideri Muhittin Selvitopu, Bornova Belediye Lideri Mustafa İduğ, Güzelbahçe Belediye Lideri Mustafa İnce, eski İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Aziz Kocaoğlu, CHP İzmir milletvekilleri Tacettin Bayır, Sevda Erdan Kılıç, Atila Sertel ile Özcan Purçu da takip etti.
SELVİTOPU: CUMHURİYET MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’TÜR
Karabağlar Belediye Lideri Muhittin Selvitopu söyleşi öncesinde şunları söyledi:
- Cumhuriyetin bu yıl 99. yılını kutlayacağız. Bilhassa son günlerde cumhuriyetle ilgili biliyorsunuz kamuoyunda farklı değerlendirmeleri olanlar var. Şunu belirtmek istiyorum. Cumhuriyet öncelikle batı emperyalizmine karşı kazanılan zaferdir. Bunu hiçbir vakit unutmamak gerekir. Cumhuriyet tarihi bilakis çevirmiştir. Sevr iptal edilmiş ve Lozan ile cumhuriyet tekrar kendini inşa etmiştir. Cumhuriyet toplumsal siyasal ekonomik, kültürel dönüşümdür. Bunu da çok güzel anlamamız gerekir. Bilhassa ümmetçi bir toplum yapısından, çağdaş ulusal bir rejim halini almıştır. Toprak ağalarının, din adamlarının egemenliğinde köleleştirilmiş toplumdan çağdaş bir devlet yaratılmıştır. Cumhuriyet yalnızca toplumu değil, bireyi de bağımsızlaştıran bir özgürleşmedir. Cumhuriyet bayan özgürlüğüdür, çağdaş eğitimdir, sevgidir, dostluktur, insanlıktır, barıştır. Cumhuriyet Gazi Mustafa Kemal Atatürk’tür.
VELİ AĞBABA: ATATÜRK’E BORÇLUYUZ
Söyleşinin moderatörlüğünü yapan Veli Ağbaba cumhuriyetin değerine dikkat çekerek şöyle konuştu:
- Cumhuriyetin kuruluşu dünyadaki birçok ülkeye özgürlüğünü kazandıran bir harekettir. O devir okuma yazma oranı düşük. Bugün cumhuriyetin tüm bedellerine akınla karşı karşıyayız. Onların hocaları Fesli Kadir’ler, Vahdettin’ler. ‘Keşke Yunan kazansın’ diyen, Atatürk’ün annesi ile ilgili ağza alınmayacak hakaretler yapan birisi. Türkiye her şeye karşın İslam ülkeleri ortasında mezhep savaşları yaşamadı. Türkiye hala iç barışını koruyabiliyorsa, Suriye, Irak, Sudan, Tunus, Libya değilse bunu laikliğimize, cumhuriyetimize borçluyuz. Kızlarımız köle pazarlarında satılmıyorsa, insanların mezhebinden dolayı ciğerleri yenmiyorsa, bayanlar türban takmadığı için öldürülmüyorsa bunu laikliğe borçluyuz. Bunu bu toprakların yetiştirdiği en büyük devrimci Atatürk’e borçluyuz.
“HARF İHTİLALİ İSABETLİ OLDU”
Eski CHP Genel Lideri, gazeteci ve muharrir Altan Öymen, cumhuriyetin birinci yıllarından bu yana yaşanan süreçle ilgili kıymetlendirme yaparken şunları kaydetti:
- Cumhuriyetin ilanına yetişemedim. 1932 benim doğum yılım. Ailemde çabucak hemen herkes öğretmendir benden öteki. Öğretmenlik cazip bir meslekti. Babam milletvekilliği de yaptı. Beni de yanında götürürdü. Çok büyük bir kısım okuma yazma bilmiyordu. Mektup okuturlar, fırsat bulurlarsa iki satır yazıver derlerdi. O devir çocuklar yeni yazıyla haşır neşir oldukları için çabuk öğrenmişler. O vakitten bu vakte gelmişiz. Eski yazıya hasret duymak akılalmaz bir şey. Evvelce ailemin de birçok eski yazıyla öğrenmiş. ‘Aman bizim yazı gitti’ diyen olmamış. Artık geriye dönüp baktığımız vakit ne kadar isabetli olmuş. Bilgisayar çağındayız. Birçok şey Latin harfleriydi. Bunun Arap harfleri öğrenmiş olanlar bunun kahrını çekiyorlar.
- Arap harfleri kullananların, Uzak Doğu’daki Çin üzere ülkelerin yaşadığı badireyi Türkiye çekmedi. Kağıt bulmak zordu. İlkokulda bizim defterlerimizin kağıtları sarıydı. Kalemler bu türlü kurşun üzere yazmazdı. Fazla bassan kağıdı yırtardı. Bu düşünceleri çektik. 1930’lardan itibaren fabrikalılaşma başladı. İzmit’teki kağıt fabrikası entegre bir tesisti. Sonra o fabrikaların sayısı 9’a yükseldi. Şu an hiçbiri kalmadı, çalışanı bilmiyorum. Muhtacız. Yalnızca kağıda değil, şekere de muhtacız. Ne akla geliyorsa. Sümerbank kuruldu. Madenler için Etibank kuruldu. Eksikleri saymanın haddi hesabı yoktu.
“MİLLET DERSİ VERDİ ŞAMAR ÜZERE “
Basın kesimindeki kasvetlere değinen Öymen şöyle devam etti:
- RTÜK diye bir kuruluş var. Televizyonlar siyasi partilere ve basın hürriyeti ile ilgili mevzularda taraf tutmasınlar diye o emelle kuruldu. İktidardaki partiden yana yayın yapmasın, tarafsız olsunlar. Toplumun haber gereksinimi olmadığı taktirde demokrasi olmaz. Kime oy vereceğini edineceği materyalli televizyondan ediniyorlar. Artık internetle genişledi. Bunu dağıtmanın yolunu arıyorlar. Yazılı basın için ilan cezası. Devletin imkanları iktidardaki partiye gitmesin. Gazetelerin tirajlarına nazaran gitsin diye. Bunu da cezalandırıyor. İlanları kesiyorlar. İstanbul seçimini bozdurdular. Fark o kadar fazla değil, bunlar kesinlikle sahtekarlık yapmıştır diyerek resmi münasebet göstererek iptal ettiler.7-9 bin olan fark sonra 806 bin 145’e yükseldi. Millet onlara bu dersi verdi bir şamar üzere. Bu türlü devam ederlerse o yüzden optimistim…. Bir de şuna inanıyorum. Bu terazi bu kadar tartısı çekmez diye. Bu kadar münasebetsizliği hiçbir toplum çekmez, milletimizin de çok deneyimi var.
İlahiyatçı Muharrir İhsan Eliaçık konuşmasında cumhuriyet ve laikliğin İslamiyet’teki yeri ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
“100 YIL ÖNCESİ İLE EMSAL DURUMDAYIZ”
CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel ise kendilerine gösterilen ilgiye teşekkür etti. CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun da selamlarını ileten Özel şunları söyledi:
- Büyük Zafer’in 100. yılında Genel Liderimizle birlikteydik. Haftalarca konuşulan Tunç liderin konuşmasıyla damga vuran ancak temel itiraz, 100 yıl evvelki iktidar sahiplerinin ne bir Osmanlı’yı ne de o periyotta yaşananları, yalnızca idare anlayışını ve Atatürk’ün cümleleriyle anlatıyor. Bir Vahdettin’in durumu bir de Damat Ferit’in durumu. İzmir’in kurtuluşunu ve düşmanı denize döktüğümüzü kutluyoruz. Artık cumhuriyetin 100. yılına giriyoruz. Birinci yüzyıla olağanüstü benzeyen bir durum var. Her yazdığına katıldığım biri değildir. Bazen kantarın topuzunu kaçırdığı oluyor fakat bazen de inanılmaz yazıyor.
- Yılmaz usta, Yılmaz Özdil. Birinci yüzyılın başında ne yaptık bugün ne durumdayız? Türkiye’nin bir fabrikası yoktu. Bütün fabrikalar kuruldu, artık hepsi özelleştirildi. Cumhuriyetin 100 yıl öncesinde başladığımız vakit yitik olan her şeyi cumhuriyet sayesinde elde ettik, aşikâr noktaya getirdik. Sonra birileri tarafından bilerek yıpratıldı ve aşındırıldı. Sonra da elden çıkarıldı. Sonra da itibarsızlaştırılarak ortadan kaldırıldı. 100 yıl öncesi ile misal durumdayız. Cumhuriyeti ülkeyi kurtarmak da cumhuriyeti kurmak da bir kişinin, bir zümrenin, bir partinin işi değildi.
“YÜKSEK YARGI BİR KİŞİNİN GÜDÜMÜNE GİRMESİN”
“Çok değerli bir ayrım ve kavşağa yanlışsız yaklaşıyoruz” diyen Özgür Özel şöyle devam etti:
- Her şeyin başı sonu kuvvetler ayrılığı. Güçlü bir parlamento, onun oluşumu, idaresi, kontrolü ve imkanlarının da dünya standartlarını görmesi lazım. Bu türlü bir anayasa değişikliği için çalışıyoruz. Yargı için iktidara gelelim de yargıyı ele geçirelim. Nasıl yapalım? Anayasa Mahkemesi’ni bir formda ele geçirelim. Bu türlü bir hesabımız yok. Gelelim, bir şey yapalım ki bir daha ne yüksek yargı ne kürsü yargıçları bir siyasi partinin güdümüne girmesin. Aldıkları eğitimin ve mesleklerinin icap ettiği tarafsızlıkla karar versinler. Kimseden korkmasınlar. Yargıyı ele geçirmeyi değil, ele geçirilmeyecek bir yargıyı inşa etmenin peşindeyiz.
- Gelelim evvel Sabah gazetesinin aldığı ilanları keselim. 3 mülkiye, 5 vergi müfettişi yollayıp çökertelim. Sonra da bir yandaşa Ziraat Bankası’ndan kredi verelim bizim olsun. Bunun peşinde değiliz. Birinci yüzyılı kuranlar bu türlü davranmadılar. Gelin o denli bir Basın Kanunu yapalım ki basını ele geçirmeyelim. Bir daha kimsenin ele geçiremeyeceği bir Basın Kanunu yapalım. Özgürce üye olunacak sendika lakin işvereni da siyasilerden koruyacak tedbirlere muhtaçlık var.
“MİLLETİN PARASI NASIL HARCANIYOR?”
Özgür Özel kelamlarını şöyle tamamladı:
- Özgüveni yüksek işler yapmak lazım. Meclis’te bütçe kanunu görüşülüyor. Birebir vakitte kesin hesap kanunu da görüşülüyor. Para nasıl harcanacak diye kıyamet kopuyor. O müddette geçen sene ne yaptın konusu fırt diye geçiyor. Milletin parasının geçen sene nasıl harcandığının fasılların nasıl tüketildiğinin kesin hesap kurulu tarafından yapılması lazım. Bunu söylemek kolay lakin liderini ana muhalefetten koymak lazım. Fındık üreticisi de üzüm üreticisi de ziraat mühendisi de öğretmen de eczacı da ağlıyor. Her şeyin gelip dayandığı şey eğitim. Herkes yargıdan korkuyor.
- Yargıyı çözmek, onu çözmek değil temel sorun eğitim. Cumhuriyet hem kendisiyle hem vatandaşıyla barışacaksa eğitim sistemini düzeltecek. En çok kültür bakanı ve mili eğitim bakanı değişmiş. Eğitimi niteliksiz, nicelik açısından çok dertli sonuçlar doğuran hale getirmiş. Okuduğunu en az anlayan öğrenciler bizim. En az kendini söz edebilen öğrenciler bizim. Bizim mahalle sanıyor ki her şey AK Partililer için çok yeterli. İmam hatipler açıldı. AK Partili seçmen de keyifli, oturuyor. Yüzde 18’i memnun. Bütün anneler çocuğunun eğitimine ‘Bu çocuk hayata düzgün hazırlanıyor mu’ diye bakar.
