CRI Türk’ün katkılarıyla, “Çin Komünist Partisi (ÇKP) Kongresi sonrası: Çin ve dünya” başlıklı çevrim içi bir toplantı düzenlendi. Toplantıya Çin Ankara Büyükelçisi Liu Shaobin, Emekli Büyükelçi Hakan Okçal, Marmara Kümesi Vakfı Başkanı Dr. Akkan Suver, Gazeteci Mehmet Ali Güller, akademisyen Prof. Dr. Barış Doster ve CRI Türk Genel Yayın Direktörü Kamil Erdoğdu katıldı.
ÇKP kongresi hakkında açılış konuşmasını yapan Büyükelçi Liu Shaobin, panele katılmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyledi. Liu Shaobin, 20. Ulusal Kongre’nin ÇKP ve ülke siyasi hayatında kıymetli bir toplantı olduğunu söz etti. Shaobin, yalnızca Çin halkının değil Türk halkının da başta olmak üzere bütün dünyanın Kongre’yi yakından takip ettiğini belirtti.
“DIŞA AÇILMA SİYASETİ DEVAM EDECEK”
Büyükelçi Liu Shaobin, ‘Kongre kritik bir noktada düzenlenen hayati bir kongredir. Dönüm noktası değeri taşımaktadır. Kongre sonucunda Xi Jinping misyonuna devam edecektir. Bu partimizin ve halkımızın ortak kararını göstermektedir. Kongre yeni çağda 10 yılın planını özetlemiştir. Çin milletini canlandırmak için stratejik planlar açıklanmıştır. Bugünkü panelin teması çok manalıdır. Kongreyi anlamak için 18. Ulusal Kongre’den bugüne 10 yılda geçen süreyi kavramamız gerekiyor. Son 10 yılda üç değişim yaşadık ÇKP’nin 100. yılı kutlandı, yoksulluktan kurtulma gayesine ulaşıldı. Bu süreçte birinci yüzyıllık maksada kavuştuk. Son 10 yıl içinde tarihi kazanımlar elde edilmiştir. Çağdaş bir sosyalist ülke inşasına hakikat ilerleme sağlanmıştır.
Çin’e mahsus sosyalizm Çin’e uygun olup Çin halkının isteğini yansıtmaktadır. Bütün dünyaya hayret veren kazanımların temel sebebi Xi Jinping’in yeni çağda sosyalizm ideolojisine taraf vermesidir. Liderliğin izinde daha parlak bir geleceği inşa etmeye hazırız. Çin milletini canlandırma misyonumuzu kavramalıyız.
Biz eşitlik açıklık ve iş birliğine dayalı global paydaşlığı oluşturmaya çalışacağız. Çin global iş birliği halini ortaya koydu. Biz tüm haklarla birlikte barış, kalkınma, özgürlükle insanlık için ortak mukadderat topluluğunu oluşturacağız. Geçen 10 yılda daha proaktif bir açılma protokolü uyguluyoruz. Nesil ve Yol artık memleketler arası bir iş birliği platformu olmuştur. Yabancı yatırımlarda birinci sıralarda yer alıyoruz. Çin iktisadının dünya iktisadına büyüme katkısı büyüktür. Dünya büyümesinin ana iticisi Çin ekonomisidir. 20. Ulusal Kongresi’ne nazaran biz dışa açılma siyaseti izlemeye devam edeceğiz. Dünya için daha fazla fırsatlar ortaya koyacağız. Çin ve Türkiye daha adil bir tertip oluşturma konusunda birebir tavra sahip. Türkiye ile ticaret ölçeğini geliştirmeye hazırız. Toplantıya katılan Türk arkadaşlarımıza teşekkür ederim siz Çin’e dostsunuz.” diye konuştu.
XI JINPING’İN LİDERLİĞİ
Emekli Büyükelçi Hakan Okçal, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in memleketler arası bağlantılarda attığı değerli adımlara vurgu yaptı. Okçal, “Konumuzun ÇKP 20’nci Kongresi’nin milletlerarası alandaki tesirleri olması nedeniyle, Genel Sekreter Xi’nin liderliğinin iç siyasetteki manasını tartışmayacağız. Lakin Genel Sekreter Xi’nin güçlenen liderliğinin memleketler arası siyasetteki değerini ve beklentileri irdelememiz gerekiyor. Çünkü memleketler arası sistem şu anda çok kutuplu olsa da, başını Çin ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) çektiği iki siyasi anlayışın global seviyede rekabet ettiğini kabul etmemiz lazım. Bu rekabet ABD ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ortasında bir vakitler olduğu üzere, zıt ideolojiler ekseninde gerçekleşen bir soğuk savaş değil. Mao Zedong önderliğindeki Çin, geçen yüzyılın ikinci yarısında dünyaya acılar ve yıkım getiren Soğuk Savaş’ın dışında kalmayı başarmıştı. Bu kere de Xi Jinping liderliğindeki Çin soğuk savaş istemediğini çok açık formda beyan ediyor. ABD ve NATO için Rusya en değerli ve direkt tehditken, güçlenen Çin hakkında tasalar olsa da Çin bir tehdit, hatta bir askeri muarız olarak bile nitelenmiyor. İki güç ortasında etraf, güç, ticaret ve sıhhat bahisleri başta olmak üzere çok sayıda işbirliği alanı mevcut. İki taraf da eski soğuk savaşta olduğu üzere birbirlerine nükleer silahlarını doğrultmuş değiller. ABD ve SSCB ortasında bir vakitler mevcut olan soğuk savaşta ekonomik ve teknolojik üstünlük ABD’deydi. Bu kere durum o denli değil, Çin yakında dünyanın en büyük iktisadı olacak. Çin süratle teknolojik farkı kapatıyor, daha dün milyonların yoksulluk içinde yaşadığı Çin’de refah düzeyi giderek artıyor.” açıklamasında bulundu.
KUŞAK VE YOL DİPLOMASİSİ
Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne dikkat çeken Dr. Akkan Suver, inisiyatifin yeni bir diplomasi yolu oluşturacağını belirtti.
Suver, “Geride bıraktığımız hafta ÇKP’nin 20. Genel Heyeti’ni yapıldı. ÇKP yalnız 1 milyar 400 milyonu alakadar eden bir toplantı olarak ele almak yanlış olur, eksik olur. Çünkü bu Kongre ile, yüz yaşını aşmış bir partinin, ülkesi için neler yaptığı ve gelecekte de neler yapacağının adeta bir envanteri ile karşı karşıyayız. Cumhurbaşkanı Xi Jinping, yaptığı konuşmada evvel insan kavramı üzerinde durmuş ve Parti’nin varlığını ‘parti halktır, halk da partidir’ tabiriyle değerlendirmiştir. Beşerler her yerde tekrar hareketlensinler, kalkınsınlar, mal ve niyet üretsinler ve birbirleriyle bunları değişsinler. Avrupa bunun öncülüğünü yapmaktadır. Avrupa, fikirlerin, malların, hizmetlerin ve insanların hudut tanımazlığını ortaya koymuş, savaşın lakin bu türlü önlenebileceğini, insanların birbirine ayrılmayacak biçimde yaklaşma gereğini ortaya koymuştur. Kuşak- Yol dediğimiz olayda, bir yoldan ibaret olmayıp her çeşit kaynağı ve yüksek kültürü olan bir niyettir. Hasebiyle Kuşak-Yol tıpkı Avrupa Birliği (AB) üzere barış içinde yaşamanın şah damarıdır, ana damarıdır. Kuşak- Yol niyeti, yeni bir diplomasi oluşturacaktır. Bu diplomasi yeni bir global iş birliği dünyasının kapısını aralayacaktır. Aralanan bu yeni kapı bugünden hem düne, hem de yarına bakışımızdır.
Zira, geride bıraktığımız yıllarda ihyası ortaya konan ve gerçekleşen Nesil ve Yol inisiyatifi yalnız Çin Halk Cumhuriyeti’nin değil, insanlığın geleceği için bir barış ve refah projesidir. Ben bu türlü değerlendiriyorum. Ve argüman ediyorum ki, gelecekte bu inisiyatif Nobel Barış Mükafatı alacak düzeyde bir kalkınma, bir istikrar ve bir barış projesidir.
Bu fikirler ÇKP’nin Kongresi’nde Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in konuşmasından sonra vardığı bedel ölçüleridir. Kongrenin Çin halkının geleceğine uğurlar getireceğini temenni ediyorum. Bu niyetlerle ÇKP’nin Kongresi’ni tebrik ediyorum, Çin Halkı’nın geleceğine uğurlar getirmesini diliyorum.” tabirlerini kullandı.
ABD’NİN ÇİN’E KARŞI TAVRI
ABD’nin ÇKP kongresi öncesinde yayımladığı dokümanlara dikkat çeken Mehmet Ali Güller, ABD’nin Ulusal Güvenlik Strateji evrakı üzerindeki ayrıntıları aktardı. Güller, “ÇKP’nin 20. Ulusal Kongresi’nden dört gün evvel, 12 Ekim’de ABD’nin yeni Ulusal Güvenlik Stratejisi yayımlandı. 48 sayfalık dokümanda Çin, ABD liderliğindeki ‘kurallara dayalı milletlerarası tertibe karşı en büyük meydan okuyan ülke olarak maksat ilan edildi. Evrakın ruhu, genel Amerikan yaklaşımına uygun olarak, global güç uğraşını demokrasi ile otokrasi ortasındaki gayret olarak yorumluyor. ABD böylelikle kendisi ve müttefiklerinin uyguladığı cinsten “liberal demokrasi” dışındaki tüm demokrasileri otokrasi ilan ediyor. ABD’nin bu propagandasından hareketle, liberal demokrasinin mi, yoksa halk demokrasisinin mi gerçek demokrasi olduğunu inceleyeceğiz. İncelemeyi partilerdeki demokrasi ve seçimlerdeki demokrasi parametreleri üzerinden inceleyeceğiz.” diye konuştu.
“ABD ÇİN’İ ÇEVRELEME SİYASETİ İZLİYOR”
ABD’nin Çin’i çevreleme siyaseti izlediğini belirten Prof. Dr. Barış Doster ise, Pasifik ve Hint Okyanusu’nda çeşitli atılımlar yapıldığını belirtti.
Doster, “Rusya’yı Avrupa’ya coğrafik olarak yakın, açık askeri tehdit; Çin’i ise büyük ekonomik güç, asıl büyük tehdit olarak tanımlayan ABD; Çin’in öncülük ettiği Jenerasyon ve Yol projesinin gelişmesinden de telaş duymakta, bunu engellemek için elinden geleni yapmaktadır. Çin ve Rusya’yı yakın etraflarından kuşatmaya çabalayan ABD’nin, Karadeniz’e çıkma eforunu, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Kısmı ve Ukrayna’ya verdiği dayanağı, İsveç ve Finlandiya’yı NATO’ya alma uğraşını, Doğu Avrupa’daki askeri yığınağını, Çin’e karşı Pasifik’te kurduğu ittifakları (QUAD ve AUKUS gibi) ve yaptığı askeri yığınağı bu kapsamda yorumlamak gerekir. ABD; Çin’i çevreleme stratejisi bağlamında özel ehemmiyet verdiği, bu emelle Hint Pasifik Stratejisi isminde özel bir strateji geliştirdiği Hindistan’ı, Çin’e karşı ABD saflarına çekmek için özel efor gösterse de, umduğunu bulamamıştır. Zira Hindistan ve Çin ortasında birtakım kıymetli problemler olsa bile, Hindistan; ABD, AB ve Rusya’yla istikrarlı alakalara sahiptir. Çin’le tansiyon yaşasa bile, ABD’nin Çin zıddı projelerine dahil olup, mevcut tansiyonu daha da tırmandırmaktan kaçınacak tarihî, siyasal, diplomatik tecrübeye sahiptir.” dedi.
