Türkiye’de 1941 yılından bu yana 3 binden fazla insan maden kazalarında ölmüştür. 100 binden fazla insan ise yaralanmıştır.
Madenlerde en çok görülen kaza sebepleri ise grizu patlaması, göçük ve yangınlardır. Türkiye’de geçmişten günümüze kadar birçok kaza yaşanırken, bu kazaların en çok görüldüğü vilayet ise Zonguldak olmuştur.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yaptığı bir araştırmada, Türkiye’de maden ve taş ocakçılığı iş kazalarının en fazla yaşandığı kesim olmuştur. Türkiye, maden kazaları sonucu yaşanan ölümlerde dünyada birinci sıralarda yer almaktadır.
Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden bir tanesi olan Çin’de, 2008 yılında 100 milyon ton başına düşen vefat sayısı 127 olurken, Türkiye’de bu sayı 722 olarak kaydedilmiştir.
İşte, Türkiye’de son 20 yılda yaşanan maden kazaları ve hayatını yitiren işçiler…
YIL: 2003
YER: Karaman- Ermenek
22 Kasım 2003 tarihinde Karaman’ın Ermenek ilçesinde, özel bir firmanın işlettiği kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle 10 işçi hayatını yitirmiştir. Çalışanların cansız vücutları olaydan günler sonra çıkarılabilmiştir.
YIL: 2004
YER: Kastamonu, Küre
8 Eylül 2004 tarihinde Kastamonu’nun Küre ilçesinde bulunan yer altı bakır ocağında, cevherin nakledildiği 150 metre uzunluğundaki bandın alev alması nedeniyle meydana gelen yangında, oluşan karbonmonoksit ve başka ziyanlı gazların tesiriyle birisi maden mühendisi toplam 19 emekçi ömrünü yitirmiştir.
YIL: 2006
YER: Balıkesir, Odaköy
Odaköy’de bulunan Erhan Ortaköylü’nün sahibi olduğu Şentaş Madencilik’e ilişkin kömür madeninde 2006 yılında meydana gelen grizu patlamasında ise 17 işçi hayatını kaybetmiş, 7 işçi de yaralanmıştı.
YIL: 2009
YER: Bursa, Mustafakemalpaşa
10 Aralık 2009 tarihinde Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki maden ocağında, 19 işçi grizu patlaması ile oluşan göçük sonucunda ölmüştür.
YIL: 2010
YER: Balıkesir, Odaköy
23 Şubat 2010 tarihinde Balıkesir’in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy’de, toplam 47 kişinin çalıştığı maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 17 işçi hayatını kaybederken, 30 emekçi de yaralanmıştır.
25 Şubat 2010’da Şen Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin (Şentaş Madencilik) ortaklarından Erhan Ortaköylü,Nihat Kosova ve Emre Temizer ile madenin mühendisi Halil Karakılıç hakkında, çıkarıldıkları mahkemece tutuklama kararı verildi.
9 gün sonra 6 Mart 2010’da şirket ortaklarından Erhan Ortaköylü ve Emre Temizer eksper raporu olumlu çıkınca mahkemece hür bırakıldı. Daha evvel de sıhhat nedenleriyle öteki şirket ortağı Nihat Kosova özgür bırakılmıştı. Davada tutuklu kalan tek kişi ise mühendis Halil Karakılıç oldu.
YIL: 2010
YER: Zonguldak, Kilimli
17 Mayıs 2010 tarihinde Türkiye’nin Zonguldak ilinin merkezine bağlı Kilimli beldesindeki Türkiye Taşkömürü Kurumuna ilişkin Karadon Kuruluş Müdürlüğü’nün kömür ocağında meydana gelen kazada, yerin 540 metre altında meydana gelen grizu patlamasında 30 işçi göçük altında kaldı.
Yapılan çalışmalar sonucu 20 Mayıs 2010 tarihinde 28 emekçinin cansız vücuduna ulaşıldı. 735 metre derinliğindeki kuyuya düştüklerinden şüphelenilen öteki iki personelin cenazesi ise olaydan 8 ay sonra bulundu.
Kaza sonrası hazırlanan rapora nazaran, galeri açmak için yapılan dinamit patlatma sürecinden sonra açığa çıkan metan gazının tahliye edilmemesi patlamaya sebep oldu. Gerekli yalıtımı yapılmayan makinelerden çıkan elektrik ise madendeki gazın alev almasına yol açtı.
YIL: 2010
YER: Edirne, Küçükdoğanca
Kaza, 7 Temmuz 2010 tarihinde Edirne’nin Keşan ilçesine bağlı Küçükdoğanca köyünde meydana geldi. Kaza sırasında madende bulunan 15 çalışandan 12’si madeni terk ederken 3 emekçi mahsur kaldı. 9 Temmuz 2010 tarihinde üç personelin cansız vücutlarına ulaşıldı.
YIL: 2013
YER: Zonguldak, Kozlu
8 Ocak 2013’te, Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ilişkin kömür ocağında metan gazı patlamasının yol açtığı göçük sebebiyle 8 işçi öldü.Tesiste daha evvelce de kaza olmuş, kayda geçen en büyük facia ise 263 işçinin hayatını yitirdiği 1992 yılında yaşanmıştır.
YIL: 2013
YER: Manisa, Soma
18 Ocak 2013’te Manisa’nın Soma ilçesinde bir maden ocağında demir ayakların düşmesi ve iki demirin ortasında kalması sonucu 1 işçi hayatını yitirdi.
YIL: 2014
YER: Manisa, Soma
Soma Faciası, 13 Mayıs 2014’te Türkiye’nin Manisa ilinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 emekçinin ölümüyle sonuçlanan madencilik kazası. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti.
Yangın, vardiya değişimi sırasında meydana geldi ve 787 emekçi patlama sırasında yer altında kaldı. 17 Mayıs 2014’te, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiği ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiği açıklandı.
Türkiye’de madenciler, 2013 yılı sonunda ülkedeki tehlikeli çalışma şartlarını protesto etti ve Türkiye Büyük Millet Meclisi, ilgili madenin güvenliğinin araştırılması teklifini facianın gerçekleşmesinden sadece yirmi gün evvel reddetti.
MADENCİYİ YERDE TEKMELEYEN ZİHNİYET
Soma’da madenciyi tekmeleyen, periyodun Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın eski Özel Kalem Müdür Yardımcısı Yusuf Yerkel, 2022 Frankfurt Başkonsolosluğu’na Ticari Ataşe olarak atandı.
Yerkel, maaşını Euro olarak alırken; ayrıyeten mesken kirası, çocuklarının masrafları devlet tarafından karşılanıyor. Yeniden euro bazındaki tüm masraflarını da Türkiye Cumhuriyeti ödüyor.
YIL: 2014
YER: Kahramanmaraş, Elbistan
1 Haziran 2014’te Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde bir maden ocağında kömür kırma makinesinin başına çarpması sonucu 1 işçi öldü.
YIL: 2014
YER: Şırnak
11 Haziran 2014’te Şırnak’ın Kemerli mahallesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 2’si kardeş 3 işçi öldü.
YIL: 2014
YER: Şırnak, Dağkonak
18 Haziran 2014’te Şırnak’ın Dağkonak mahallesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 işçi öldü.
YIL: 2014
YER: Karaman- Ermenek
28 Ekim 2014’te Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu mahallesi yakınlarında bir kömür madeninde meydana gelen su baskını sonucu 18 işçi, madende mahsur kalarak hayatını yitirdi.
YIL: 2014
YER: Bartın, Amasra
1 Kasım 2014’te Bartın’ın Amasra ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçükte mahsur kalan 2 Çinli işçi hayatını kaybetti, 1 Çinli işçi de yaralandı. Tıpkı gün Zonguldak’ın Gelik beldesinde ruhsatsız olarak işletilen kömür ocağında vagon çarpması sonucu 1 işçi ömrünü yitirdi.
YIL: 2014
YER: Elazığ, Alacakaya
6 Kasım 2014’te Elazığ ilinin Alacakaya ilçesinde bir maden ocağında düşen kaya modülünün altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.
YIL: 2014
YER: Bingöl
19 Kasım 2014’te Bingöl’ün Genç ilçesinde bir maden ocağında kamyonun altında kalan 1 işçi hayatını kaybetti, 1 personel de ağır yaralandı.
YIL: 2015
YER: Sivas, Gemerek
21 Ocak 2015’te Sivas’ın Gemerek ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 personel hayatını kaybetti, 1 işçi de yaralandı.
YIL: 2015
YER: Muğla, Fethiye
7 Şubat 2015’te Muğla’nın Fethiye ilçesinde bir maden ocağında yerinden sökülen kaya modülünün altında kalan 1 personel öldü.
YIL: 2015
YER: Zonguldak, Ereğli
10 Mart 2015’te Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun Zonguldak’ın Karadeniz Ereğli ilçesine bağlı Kandilli beldesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 emekçi hayatını kaybetti, 1 emekçi de yaralandı.
YIL: 2015
YER: Amasya
8 Haziran 2015’te Amasya’nın Suluova ilçesinde bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucu 1 emekçi hayatını kaybetti, 2 emekçi de yaralandı.
YIL: 2015
YER: Muğla, Milas
21 Temmuz 2015’te Muğla’nın Milas ilçesinde bir maden ocağında devrilen direğin altında kalan 1 işçi öldü.
YIL: 2015
YER: Ankara, Nallıhan
27 Temmuz 2015’te Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bir maden ocağında materyal taşıyan vagonun çarpması sonucu 1 işçi öldü.
YIL: 2016
YER: Siirt, Şirvan
Şirvan maden kazası: 17 Kasım 2016 tarihinde Siirt’in Şirvan ilçesindeki Madenköy yakınlarındaki bakır madeninde meydana gelen ve 16 çalışanın vefatıyla sonuçlanan faciadır.
17 Kasım’daki kazanın akabinde madende çalışan emekçiler iki hafta evvel maden alanında dinamitle patlatma yapıldığı için toprak kayması yaşandığını ve Fatih Durak (22) isimli çalışanın başına kaya modülü çarpması sonucu hayatını kaybettiğini söylediler.
Kazadan bir hafta evvel de çalışanların maden alanındaki basamaklarda gözle görülen çatlakların açılması üzerine, Açık Alan İşletme Müdürünü uyardıkları; lakin müdürün “Bir şey olmaz. Çalışmaya devam edin” dediği öğrenildi.
YIL: 2019
YER: Manisa, Soma
13 Ocak’ta Manisa’nın Soma ilçesinde meydana gelen kaza sonucunda 1 işçi hayatını kaybetti, 1 işçi yaralandı.
YIL: 2019
YER: Amasya
27 Ocak’ta Amasya’daki Yeniçeltek Maden İşletmesi’nde bir kaza sonucu göçük meydana geldi, enkazın altında kalan 3 personel kurtarıldı.
YIL: 2021
YER: Giresun
Nesko Maden’in Şebinkarahisar Maden İşletmesi’ndeki atık havuzunun patlaması sonucu etraf felaketi meydana geldi. Can kaybı yaşanmadı.
YIL: 2022
YER: Bartın, Amasra
Bartın Amasra’da bir maden ocağında 14 Ekim 2022’de patlama meydana geldi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu 40 personelin hayatını yitirdiğini duyurdu. Öte yandan Bakan Soylu yaptığı açıklamada bir maden emekçisinin durumunun bilinmeyen olduğunu belirtti.
Patlamanın akabinde Sayıştay Başkanlığı Güç Küme Lideri İbrahim Özkarcı’nın 9 gün evvel maden ocağında ‘inceleme’ yaptığı ortaya çıktı.
Öte yandan Sayıştay’ın, üç yıl evvel kelam konusu maden ocağında grizu patlaması riskine karşı ikazda bulunduğu öne sürüldü.
