Kamuoyunda “sansür yasası” olarak bilinen; internet medyası ve toplumsal medyaya yeni yaptırımlar öngören, 40 unsurluk kanun teklifi; dün akşam TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’nin oyları ile kabul edildi. Yasaya “Kahrolsun istibdat yaşasın hürriyet” kelamları ile reaksiyon gösterildi
İSTİBDAT NE DEMEK?
TDK’ya nazaran İstibdat; hak ve özgürlük tanımayan sınırsız monarşi, despotluk, despotizm manasına geliyor.
İSTİBDAT NE MANAYA GELİR?
Arapça kökenli bir söz olan istibdat tek bir yöneticinin toplumu baskı altında yönetmesine dayanan tertip, baskıcılık, hiçbir hakkın ve özgürlüğün bulunmadığı tek adam idaresidir.
İSTİBDAT PERİYODU NEDİR?
Osmanlı’da istibdat devri II.Abdülhamit’in padişahlık yaptığı 1878-1908 yıllarını kapsamaktadır. Abdülhamid, anayasa ve değişim yanlılarını sürgüne yollayarak ve kendine muhalif olacakları tek tek uzaklaştırarak, sultanlığının ve hükümdarlığının garantisini sağladıktan sonra, 1878’de meclisi kapattı. 1889’da İttihat ve Terakkî Cemiyeti kuruldu. İttihatçılar Abdülhamid’i istibdatçı olarak nitelendirdi. Eylül 1877’de çıkarılan sıkıyönetim kararnamesine dayanılarak birçok gazeteci sürgün edilmiş, birinci sefer sansür şurası oluşturulmuştur.Politik yayımların ağır sansüre maruz kaldığı bu devirde gazeteler yüklü olarak teknik, bilimsel ve edebi hususlar içermekteydi. Bu sert denetleme ortamında devletin kendi gazetesi olan Takvim-i Vekayi dahi 1879 yılında bir dizgi yanlışı nedeniyle kapatılmış, 1891’de yine çıkmaya başlasa da 1892’de tıpkı sebeple tekrar kapatılmıştır.
Prof. Dr. Emre Kongar Abdülhamid periyodunda yakılan kitapları listelediği yazısında, “bu sansürün gerisinde ‘ideolojik bir toplum mühendisliği’ hedefiyle, din, siyaset, tarih ve edebiyat kitaplarını da kapsayan biçimde yapılan ‘düşünce yasaklamaları’ ve ‘toplumsal manipülasyon’ vardır” tabirlerini kullanmaktadır.
24 Temmuz 1908’de İkinci Meşrutiyet’in ilanı ile birlikte basın üzerindeki sansür de kaldırılmıştır.
